Όλα τα «μαθήματα ζωής» που μας δίδαξε η καραντίνα!

Σίγουρα η καραντίνα έφερε τα πάνω κάτω σε πολλούς από εμάς! Μια πρωτόγνωρη κατάσταση, η οποία ξάφνιασε και τρόπον τινά ανάγκασε πολλούς από εμάς να πάρουμε κάποια «μαθήματα».

Γράφει ο Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Πασχάλης Βαβελίδης

Φυσικά, οι… διδαχές της καραντίνας είναι προσωπική υπόθεση του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Ο μοναδικός τρόπος που αντιλαμβάνεται, σκέφτεται, οι αρχές του και οι προτεραιότητες που έχει επιλέξει στην ζωή του, προσέφεραν ή θα προσφέρουν γενναιόδωρα τα «μαθήματα» που του αναλογούν.

Θα μπορούσα να πω, πως αυτό το άρθρο είναι ένα «κάλεσμα», μια βαθύτερη ανάγκη με ενδιαφέρων που μας ζητά να κοιτάξουμε και να σκεφτούμε την ζωή με ένα διαφορετικό τρόπο. Έναν τρόπο που ίσως δεν έχουμε δοκιμάσει και μπορεί να έχει να μας προσφέρει κάτι. Ούτως η άλλως ο τρόπος που γνωρίζουμε θα είναι πάντα εκεί όποτε των χρειαζόμαστε για να μας βοηθήσει.

Πριν μιλήσουμε για τα «μαθήματα» που πήραμε από αυτή την απόλυτη παρέμβαση στην ζωή μας, ίσως θα ήταν βοηθητικό να δούμε ποιος ήταν ο τρόπος ζωής μας προ καραντίνας. Αυτή η παρατήρηση ίσως μας δώσει κάποιες απαντήσεις για τα «μαθήματα» που έχουμε αποκομίσει ή θα αποκομίσουμε στη συνέχεια της ζωής μας.

Άλλαξε ο τρόπος ζωής

Ο αναπροσανατολισμός της ελληνικής κοινωνίας είναι υπόθεση σύνθετη και έγινε σιγά σιγά. Όχι σύμφωνα με κάποια παγκόσμια συνομωσία, αλλά σαν επακόλουθο της ανάπτυξης που συντελέστηκε τα προηγούμενα χρόνια. Οι στόχοι και η στάση ζωής πολλών ανθρώπων εστιάστηκε σε έναν άνευ προηγουμένου αγώνα δρόμου με έπαθλο την οικονομική επιφάνεια, την αναγνώριση και την επιβράβευση με κάθε κόστος.

Η εστία αξιολόγησης των αναγκών και των στόχων μας (πως θέλω να ζήσω; προς τα που θέλω να πάω; τι έχω ανάγκη πραγματικά;) καθορίστηκε από «σημαντικούς άλλους», έξω από εμάς, τον εαυτό μας (τι θα πουν οι άλλοι, πως φαινόμαστε στους άλλους, τι φαίνεται να είναι καλό και ωραίο για τους άλλους κ.ο.κ). Αυτή η στάση και συμπεριφορά απέναντι στην ζωή, έχει κατακλύσει μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας μας και φτάνει πολλές φορές να είναι το μοναδικό κριτήριο στις επιλογές μας.

Αποστασιοποιηθήκαμε και αποκλείσαμε εσώτερες ανάγκες που αφορούν την «τάση πραγμάτωσης» του εαυτού μας σε ένα βαθύτερο επίπεδο. Σε ένα επίπεδο, όπου η επιβράβευση και η πληρότητα, μπορούν να έρθουν μέσα από μια σχέση φροντίδας και κατανόησης του ίδιου μας του εαυτού. Χωρίς θεατές, χωρίς χειροκρότημα. Διανύουμε την εποχή της εικόνας και έχουμε φτάσει ουσιαστικά σε σημείο εμμονής για να μπορούμε να την υποστηρίξουμε.

Είναι πολύ πιο απλό να «κοιτάω έξω από εμένα τη ζωή»

Για χάριν λοιπόν, αυτής της εικόνας και της πολυπόθητης κατάκτησης της, πολύ συνάνθρωποι μας έγιναν λιγότερο ανεκτικοί σε αρχές όπως, η τιμιότητα, η ανιδιοτέλεια, η ταπεινοφροσύνη, η προσφορά στον συνάνθρωπο, ο σεβασμός στο περιβάλλον, η ανεκτικότητα κ.ο.κ. Η εμμονή μας στο φαινομενικό, έγινε εμπόδιο στο να προσεγγίσουμε βαθύτερες ανάγκες που αφορούν περισσότερο το «είμαι» από το «φαίνομαι». Πλανηθήκαμε κάπου στον «δρόμο» και επενδύσαμε πολλά χρόνια τώρα στην ύλη και στο «φαίνεσθαι».

Με αυτόν τον τρόπο τα χρόνια περνούσαν ,η ζωή προχωρούσε και μάθαμε να κρύβουμε το βαθύ κενό που βιώναμε πίσω από υλικά, από κούφιες επιβραβεύσεις και από οτιδήποτε μας έκανε να παίρνουμε μια «ανάσα και μια απόσταση» από αυτό που υπάρχει μέσα μας. Αυτό, που αρκετές φορές μεταφράζεται ως κενό, βαρεμάρα, θλίψη, πόνος κτλ.

Είναι πολύ πιο απλό και βατό να «κοιτάω έξω από εμένα τη ζωή». Το να αφουγκράζομαι μέσα μου, να κάνω μια εσωτερική περιπλάνηση με διάθεση να θέλω να με γνωρίσω και να με συναντήσω είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Η εσωτερική περιπλάνηση δεν έχει γρήγορες απαντήσεις και αρκετές φορές όταν υπάρχουν απαντήσεις πονάνε. Έτσι εστιαστήκαμε στην ταχύτητα, στο γρήγορο ,στο πρόχειρο και ίσως στο ρηχό.

Πώς η καραντίνα μας… έδειξε τι έχει νόημα πραγματικά;

Όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία κριτική διάθεση, ούτε υπάρχει κάποιο δάχτυλο που κουνιέται και δείχνει την αλήθεια. Επίσης δεν αφορίζει σε καμία περίπτωση την ύλη και τα όμορφα πράγματα. Σε πολλούς από εμάς αρέσουν οι ανέσεις και καλά κάνουμε. Ο τρόπος και η απόλυτη άποψη πως οι «ανέσεις κάθε είδους» είναι ο δρόμος της πληρότητας και της ευτυχίας ,είναι που δημιουργεί την δυσκολία.

Ας δούμε όμως τα «δώρα» της καραντίνας, το πώς, αυτή η δυσάρεστη κατάσταση που άφησε μέχρι σήμερα πένθος και πόνο σε όλο τον κόσμο, κατάφερε με ένα άμεσο και απόλυτο τρόπο να μας κάνει να αναθεωρήσουμε, να προβληματιστούμε αλλά και να ξαναθυμηθούμε τι πραγματικά έχει νόημα για τον καθένα ξεχωριστά. Είμαι σίγουρος πως δεν θα μεταμορφωθεί η κοινωνία μας από την μια μέρα στην άλλη. Από την άλλη πλευρά πιστεύω ακράδαντα πως αυτή η… παύση ίσως είναι το ξεκίνημα για πολλούς συνανθρώπους μας ενός διαφορετικού και τρόπου ζωής και θεώρησης των πραγμάτων.

  • Ελαττώσαμε ταχύτητα

Κάναμε μια παύση από το ασταμάτητο «κυνήγι του θησαυρού». Αρκετά επώδυνη και με όλες τις τραγικές συνέπειες που είχε για πολλούς συνανθρώπους μας . Από την άλλη πλευρά, «αναγκαστήκαμε» να πάρουμε λίγο χρόνο με αυτόν τον άμοιρο τον εαυτό μας. Λίγο άβολα, λίγο με γκρίνια αλλά και με κάποια επαφή. Αναρωτηθήκαμε για θέματα που δεν είχαμε αναρωτηθεί και ίσως εκπλαγήκαμε από καινούργιους προβληματισμούς.

  • Αποκτήσαμε καινούριες συνήθειες

Αρκετοί άνθρωποι τον τελευταίο ενάμισι μήνα ξεκίνησαν να γυμνάζονται και να περπατάνε. Ενδεχομένως, πολύ αισθάνθηκαν το σώμα τους με ένα διαφορετικό τρόπο μετά από πολλά χρόνια. Βρήκε χώρο να εκφραστεί η κούραση, το «ραχάτι»! Υπήρξε χρόνος για περπάτημα και ίσως παρατηρήσαμε πράγματα που από την προηγούμενη κατάσταση και το «τρέξιμο» δεν είχαμε σταθεί ποτέ να παρατηρήσουμε.

  • Ήρθαμε κοντά με την οικογένεια και με τους σημαντικούς άλλους

Μετά από αρκετό καιρό, οι οικογένεια έμεινε μαζί. Οι γονείς έπαιξαν με τα παιδιά και δόθηκε χρόνος για τις μεταξύ τους σχέσεις. Ίσως είδε ο ένας τον άλλο πιο καθαρά και διαπίστωσε με ένα διαφορετικό τρόπο πόσο σημαντική είναι η σχέση τους. Ο φόβος για την υγεία, μας έκανε να εκτιμήσουμε τους ανθρώπους μας ακόμα παραπάνω. Ίσως βγήκαν εντάσεις και ειπώθηκαν πράγματα που πιθανά κρυβόταν στις σκιές καιρό τώρα και επιβάρυναν την σχέση με το βάρος τους. Μείναμε στο σπίτι όλοι μαζί και πήραμε μια ξεχασμένη από καιρό γεύση της συντροφικότητας.

  • Αναθεωρήσαμε

Ο χρόνος που υπήρξε ξαφνικά άπλετος στην ζωή μας, ίσως έκανε αναγκαστική μια μετακίνηση από ιδέες και πιστεύω. Ξαφνικά, δεν υπήρχε ανάγκη να φανεί το καλό μου αυτοκίνητο, το καλό μου ρούχο, σώμα, σπίτι κ.ο.κ. Εκεί έγινε η πρώτη μετακίνηση. Εκεί ξεκίνησε ένας ψίθυρος, μια απορία. Ίσως, αυτή είναι η στιγμή που κάποιος μπορεί να επανεξετάσει αν το επιλέξει τις προτεραιότητες του. Ο εαυτός μου , η υγεία μου, οι σχέσεις μου, η εργασία μου, που βρίσκομαι με όλα αυτά;

  • Γίναμε περισσότερο αλληλέγγυοι

Το διάστημα της καραντίνας πολλοί συνάνθρωποι μας , μοιραστήκανε με ανιδιοτέλεια και χωρίς φανφάρες από το υστέρημα τους για να δώσουν εκεί που υπάρχει ανάγκη. Φροντίστηκαν άνθρωποι που δεν είχαν οικογένειες με περίσσια καλοσύνη.

Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για το πεπρωμένο μας…

Η καραντίνα μας βοήθησε να δούμε λίγο καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους. Με ένα διαφορετικό τρόπο. Λίγο πιο ανθρώπινο θα ρισκάρω να πω. Κλείνοντας αυτό το άρθρο θα ήθελα να πω, πως είναι σημαντική η κατανόηση της θνητότητας και του μεγέθους μας μέσα στην φύση. Όλοι αυτή κατάσταση ας γίνει η πρόφαση για μια αναθεώρηση του τι πραγματικά έχει αξία και τι όχι.

Ο Ηράκλειτος σε ένα από τα αποφθέγματα του είπε: «Ήθος ανθρώπω δαίμων», δηλαδή «ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι ο θεός του πεπρωμένου του». Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για το πεπρωμένο μας. Οι επιλογές μας θα είναι αυτές που θα καθορίσουν το μέλλον μας. Υπάρχει μεγάλη ελευθερία να αντιληφθεί κάποιος πως μπορεί να χαράξει το πεπρωμένο του αλλά συνοδεύεται και από μεγάλη ευθύνη.

Πασχάλης Βαβελίδης
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Συντονιστής προγραμμάτων στον ΣΑΗΕ «Προμηθέα»

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Η ψυχολογία της ανθρώπινης επαφής. Η καραντίνα κλόνισε ή… βοήθησε τη σχέση σου;

Είσαι συνέχεια σπίτι μα νιώθεις κουρασμένος; 3+2 τρόποι για να νικήσεις τη σωματική κόπωση στη καραντίνα!

Μπορείτε να δείτε όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τον κορωνοϊό, πατώντας εδώ.

Σχετικά άρθρα