<div class="WordSection1">
<p class="40" style="text-align: justify;"><em><strong>"Βασικά, αυτό που χρειάζονται οι άνθρωποι δεν εί­ναι μια ζωή χωρίς εντάσεις. Αυτό που επιζητούν είναι να αισθάνονται και να αντιδρούν ενεργά στη φωνή αυτού του κάτι που τους περιμένει για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί"</strong></em></p>
</div>
<div class="WordSection6" style="text-align: justify;">
<p class="101"><em><strong>Βικτορ Ε. Φρανκλ, Ο άνθρωπος σε αναζήτηση νοήματος, 1946</strong></em></p>
<p class="110" style="text-align: justify;">Οι περισσότεροι ενήλικοι περνάμε πολύ χρόνο από τη ζωή μας δουλεύοντας για να κερδίζουμε τα προς το ζην. Όπως λέει η Γένεση, οι προπάτορές μας, αφού έδειξαν ανυπα­κοή στο Θεό κι έφαγαν το απαγορευμένο μήλο, εκδιώχθηκαν από τον Παράδεισο και καταδικάστηκαν μαζί με τους απογόνους τους να κερδίζουν τον άρτο τον επιούσιο με κούραση και ιδρώτα. Είναι αλήθεια ότι πολλοί άν­θρωποι βλέπουν το επάγγελμά τους σαν ένα βαρύ καθή­κον, ακόμη και σαν πραγματικό βασανιστήριο, ωστόσο είναι σίγουρο ότι δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν τη δουλειά τους γοητευτική, διασκεδαστική, ενδεχομένως και δημιουργική δραστηριότητα. Πράγματι, αρκετοί άν­θρωποι υποστηρίζουν ότι η εργασία τους δεν είναι μόνο μέσο απόκτησης αγαθών για τη συντήρησή τους, αλλα και κάτι που προσδίδει ικανοποίηση και νόημα στη ζωή τους, αποτελώντας έτσι μια θετική πτυχή της προσωπι­κής και της κοινωνικής τους ταυτότητας.</p>
<p style="text-align: justify;">Στις μέρες μας, αρκετές μητέρες που εργάζονται εκτός σπιτιού έρχονται αντιμέτωπες με την απαίτηση να συν­δυάσουν τα οικιακά τους καθήκοντα με τα εργασιακά ή επαγγελματικά ενδιαφέροντα και σχέδια· ένα δίλημμα που συχνά αντικατοπτρίζει την τεράστια πρόκληση που συνεπάγεται σήμερα η μητρότητα, ειδικά αν οι ίδιες οι μητέρες είναι η κεφαλή της οικογένειας ή δεν έχουν τη στήριξη κάποιου συντρόφου. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί, όπως οι κοινωνιολόγοι Γκρέις Μπάρουτς και Ρόζαλιν Μπαρνέτ, έχουν αποδείξει πως οι εργαζόμενες μητέρες που καταφέρνουν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην οικο­γένεια και την εργασία, απολαμβάνουν περισσότερο τα παιδιά τους σε σχέση με όσες αισθάνονται «παγιδευμένες» είτε στο σπίτι είτε στη δουλειά. Τα παιδιά που ζουν με γονείς που εργάζονται εκτός σπιτιού μεγαλώνουν απο- λύτως φυσιολογικά, εφόσον βέβαια δεν τους λείπει η στοργή και η ασφάλεια κι έχουν κάποιον να τα προσέχει.</p>
<p style="text-align: justify;">Μια πρόσφατη ανασκόπηση πολλών μελετών που έγινε από τον καθηγητή Ψυχολογίας Έντουαρντ Σ. Τσανγκ καταδεικνύει ότι για την άντληση απόλαυσης και την επι­τυχία στην εργασία, εκτός από την κλίση και το κίνητρο για την εκτέλεση της δουλειάς, απαιτείται κι ένα λογικό επίπεδο αισιοδοξίας. Η αισιόδοξη διάθεση μας βοηθάει να πιστεύουμε στις ικανότητές μας, να επιμένουμε στη δουλειά μας, να μην τα παρατάμε με την πρώτη δυσκο­λία και να εκπέμπουμε σιγουριά για τον εαυτό μας.</p>
<p style="text-align: justify;">Στο εργασιακό περιβάλλον, η αισιόδοξη ιδιοσυγκρασία τροφοδοτείται από τρεις βασικές πηγές: από την επί­γνωση που έχει το άτομο για τα εργασιακά του επιτεύγ­ματα, από τη θετική ερμηνεία που δίνει στις αντιξοότη­τες που παρουσιάζονται κι από την ελπίδα που διατηρεί για την επίτευξη των στόχων του. Οι άνθρωποι που βρί­σκουν θετικές πλευρές στις δυσκολίες της δουλειάς ή του επαγγέλματος τους αισθάνονται γενικά πιο ικανοποιη­μένοι σε σχέση με όσους προσέχουν κυρίως τις αρνητικές πτυχές. Αυτή η επίδραση της αισιοδοξίας είναι σημαντι­κή, αφού οποιαδήποτε τακτική ευχάριστη υποχρέωση το­νώνει την αυτοεκτίμηση κι ενισχύει το αίσθημα ικανότη­τας και αυτονομίας.</p>
</div>
<div class="WordSection7" style="text-align: justify;">
<p>Για τη ΝΑΣΑ, που επιλέγει με πολύ μεγάλη προσοχή τους υποψήφιους αστροναύτες, πέρα από την αξιολόγη­ση της επιστημονικής τους κατάρτισης και της αεροναυ­τικής τους εμπειρίας, ένα από τα πιο επιθυμητά προσω­πικά χαρακτηριστικά του υποψηφίου είναι η αισιόδοξτ ψυχική διάθεση. Αυτή η θετική διάθεση πρέπει να εκ­φράζεται σε μεγάλη δόση αυτοπεποίθησης και στην αί­σθηση ότι έχουν την τύχη στα χέρια τους· σε καινοτόμ( πνεύμα και σε μια τολμηρή αλλά συγχρόνως ήρεμη στά ση απέναντι στις άγνωστες κι αστάθμητες προκλήσεις στη διάθεση για συμβίωση και ομαδική δουλειά* στη' ικανότητα αντίστασης στην πλήξη, τη μοναξιά και τη' αβεβαιότητα* και, τέλος, στην ικανότητα καταπολέμη σης της αμφιβολίας και του φόβου.</p>
<p>Ο Λιρόι H Κέιν, παλαίμαχος διευθυντής των διαστημικών πτήσεων της ΝΑΣΑ και υπεύθυνος για την πτήοι του Κολούμπια, το οποίο διαλύθηκε αύτανδρο το Φεβρουάριο του 2003 μόλις μπήκε στην ατμόσφαιρα της Γης, έλεγε σ’ ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε λίγες μέρες αργότερα στην εφημερίδα «The New York Times» ότι πα­ρά τις πάμπολλες ενδείξεις πως το σκάφος είχε μοιραία προβλήματα, «δεν έχασε στιγμή την ελπίδα του και ήταν βέβαιος ότι το Κολούμπια θα προσγειωνόταν χωρίς επι­πλοκές». Σύμφωνα με τους τεχνικούς και τους ελεγκτές που εργάζονταν υπό την καθοδήγησή του, η αισιόδοξη στάση του Λιρόι ενθάρρυνε για αρκετό διάστημα την ομά­δα, που επέμεινε σταθερά στην προσπάθεια να βρει τρό­πο να σώσει τους αστροναύτες.</p>
<p style="text-align: justify;">Σ’ ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα που διηύθυνε ο Μάρτιν Σέλιγκμαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980, δεκαπέντε χιλιάδες υποψήφιοι ασφαλιστές της εταιρείας Μετροπό- λιταν Λάιφ υποβλήθηκαν σε δύο τεστ: ένα για να διαπι­στωθεί αν έχουν κλίση στις πωλήσεις κι άλλο ένα για την προσωπικότητα, το οποίο μετρούσε το βαθμό αισιοδοξίας και απαισιοδοξίας των υποψηφίων. Στο τέλος προσλήφθηκαν περίπου χίλια διακόσια άτομα που υπάγονταν σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη, γνωστή ως «οι αισιόδοξοι», αποτελούνταν από πεντακόσιους υποψήφιους που είχαν περάσει την εξέταση της κλίσης και σύμφωνα με το τεστ προσωπικότητας ήταν συγκρατημένα αισιόδοξοι. Τη δεύ­τερη ομάδα αποτελούσαν «οι απαισιόδοξοι», άλλοι πεντα­κόσιοι υποψήφιοι που είχαν επίσης περάσει το τεστ κλί­σης, αλλά η προσωπικότητά τους ήταν συγκρατημένα απαισιόδοξη. Η τρίτη ομάδα, οι λεγόμενοι «ειδικοί κομά­ντος», απαρτιζόταν από διακόσιους περίπου υποψήφιους που είχαν αποτύχει μεν στο τεστ κλίσης, αλλά στο τεστ προσωπικότητας εμφάνισαν πολύ υψηλό επίπεδο αισιο­δοξίας.</p>
</div>
<div class="WordSection8" style="text-align: justify;">
<p>Δύο χρόνια αργότερα, τα διευθυντικά στελέχη της Μετροπόλιταν Λάιφ σύγκριναν την παραγωγικότητα των τριών ομάδων» Τ’ αποτελέσματα έδειξαν ότι οι πιο πα­ραγωγικοί ήταν οι «ειδικοί κομάντος». Αυτοί οι υπεραι­σιόδοξοι, που είχαν κοπεί στο τεστ κλίσης, ξεπέρασαν σε πωλήσεις συμβολαίων κατά 26% τους «αισιόδοξους» και κατά 57% τους «απαισιόδοξους». Προφανώς η επιτυχία των πωλητών με την αισιόδοξη ψυχική διάθεση οφείλε- ται κυρίως στην τεράστια επιμονή τους και στη μεγαλύ­τερη αντίσταση μπροστά στην απόρριψη των υποψήφιων αγοραστών. Από τότε το περίφημο οασίοδοξόμετρο Σέλι- γκμαν έχει ενσωματωθεί στη διαδικασία επιλογής πω­λητών της εταιρείας.</p>
<p style="text-align: justify;">Τα αισιόδοξα άτομα που αντιμετωπίζουν τα σκαμπανεβασματα του εργασιακού κόσμου με ανοιχτή και σί­γουρη διάθεση έχουν την τάση να απαντάνε με ένα απο­φασιστικό και στέρεο «Ναι!» στις προτάσεις και ευκαι­ρίες που τους παρουσιάζονται, ενώ λειτουργούν πολύ καλά σε επαγγέλματα που απαιτούν επαφή με τον πελάτη ή ομαδική δουλειά. Αυτά τα άτομα συνήθως αποδίδουν την επιτυχία τους στις προσωπικές τους ικανότητες, γι’ αυτό αισθάνονται πιο περήφανοι για τα επιτεύγματά τους σε σχέση μ’ αυτούς που τα αποδίδουν στην τύχη ή στη βοή­θεια άλλων. Από την άλλη πλευρά, όταν αποτυγχάνουν, δεν αισθάνονται μεγάλη ντροπή, γιατί το αποδίδουν στην κακή τύχη ή σε άλλους εξωτερικούς παράγοντες κι όχι στην ανικανότητά τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Οι περισσότεροι οργανισμοί δεν βλέπουν με καλό μά­τι την ηττοπάθεια, μπορεί μάλιστα να τη θεωρούν και ύποπτη. Οι αγγελιοφόροι κακών ειδήσεων δεν είναι ποτέ καλοδεχούμενοι από τ’ αφεντικά τους. Αντίθετα, οι υπάλληλοι που θεωρούνται αισιόδοξοι συνήθως ευνοού­νται από τους προϊσταμένους και τους συναδέλφους τους στη δουλειά. Γενικά, οι αισιόδοξοι υπάλληλοι είναι πιο δημοφιλείς στις εταιρείες, έχουν ανώτερες θέσεις και βγά­ζουν περισσότερα χρήματα από τους απαισιόδοξους. Παρ’ όλα τα αναμφισβήτητα οφέλη, δεν είναι πολλοί εκείνοι που προσπαθούν ενεργά να ενισχύσουν τη θετική τους διά­θεση ώστε να βελτιώσουν τις προοπτικές τους στο εργα­σιακό περιβάλλον. Φυσικά δεν αγνοούμε τις δυσμενείς εργασιακές συνθήκες που σήμερα παρατηρούμε να είναι ολοένα και πιο έντονες. </p>
</div>
<div class="WordSection9" style="text-align: justify;">
<p>Τα άτομα που προσδοκούν να πετύχουν αυτό που θέ­λουν, δουλεύουν συνήθως πιο έντονα και περισσότερο απ’ όσους δεν πιστεύουν ότι θα πραγματοποιήσουν τις επι­διώξεις τους.</p>
<p>Ο Τζόναθαν Ντ. Μπράουν, από το Πανε­πιστήμιο της Ουάσιγκτον, σε μια σειρά ερευνών σχετικά με την πίστη των ανθρώπων στην ικανότητα επίλυσης εργασιακών προβλημάτων, απέδειξε ότι όσοι τρέφουν θε­τικές προσδοκίες είναι πιο αποτελεσματικοί στην επίλυ­ση προβλημάτων, ειδικά σε δύσκολες καταστάσεις, επει­δή ορθώνουν το ανάστημά τους για να τις αντιμετωπί­σουν. Οι θετικές προσδοκίες συνδέονται με καλύτερα αποτελέσματα. Αντίθετα, όσοι περιμένουν ότι θ’ αποτύχουν, έχουν περισσότερες πιθανότητες αποτυχίας, μιας και σε περίπλοκες καταστάσεις η αρνητική σκέψη ευνο­εί τα λάθη. Επιπλέον, η αισιόδοξη διάθεση ελαττώνει τη συναισθηματική επίδραση της αποτυχίας.</p>
<p>Ξέρω πολύ καλά ότι υπάρχουν επικριτές της αισιοδο­ξίας που την ταυτίζουν με την έλλειψη ρεαλισμού. Θεω­ρούν ότι σε κατάσταση ανάγκης αυτό που χρειάζεται στην καμπίνα του πιλότου δεν είναι μια ενθουσιώδης προσέγγιση αλλά μια απαισιόδοξη και ωμά ρεαλιστική ματιά. Αντίστοιχα, επιμένουν ότι υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες είναι προτιμότερο να υποχωρείς έγκαιρα ή ν’ αλ­λάζεις πορεία -ανεξάρτητα από τις απώλειες που μπορεί να υποστείς- παρά να ελπίζεις ή να επιμένεις να προχωράς στον ίδιο δρόμο, αντλώντας δύναμη από μάταια όνει­ρα. Είναι αναμφισβήτητο ότι ο διευθυντής οικονομικών μιας εταιρείας ή ο μηχανικός που είναι υπεύθυνος για την ασφαλεια ενός πυρηνικού εργοστασίου πρέπει, αντίστοι­χα, να έχει σωστή εικόνα για την επένδυση που μπορεί να κάνει η εταιρεία ή να γνωρίζει σε βάθος το επίπεδο κιν­δύνου του ατομικού αντιδραστήρα σε μια δεδομένη στιγ­μή. Η σύνεση, η προνοητικότητα, η αντικειμενικότητα και η ακρίβεια είναι σημαντικές αρετές για τον υπεύθυνο. Ωστόσο, η ερώτηση που πρέπει να κάνουμε είναι αν αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ασύμβατα με την αισιοδοξία.</p>
</div>
<p style="text-align: justify;">Μελέτες σχετικά με στελέχη και επιχειρηματίες δεί­χνουν πως αυτοί οι άνθρωποι στη συντριπτική τους πλει­ονότητα ξέρουν ότι ο υπολογισμός του κινδύνου είναι μια πρόκληση που πρέπει να την ξεπεράσουν κι ότι το κλει­δί για να τα καταφέρουν είναι η «σοφία και η ικανότητα» να οδηγήσουν τη δουλειά στη σωστή κατεύθυνση. Στα στελέχη των εταιρειών εκτιμάται πολύ το επίπεδο ελ­πίδας για το μέλλον της εταιρείας και τις προσδοκίες επιτυχίας. Τα στελέχη με μέτριο επίπεδο λειτουργούν με βάση το ισχυρό κίνητρο να παρουσιάσουν στους ανω- τέρους τους αισιόδοξα νούμερα και στοιχεία. Οι προτά­σεις με τις περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης στον εσωτερικό ανταγωνισμό των εταιρειών είναι εκείνες που προβλέπουν τα πιο ευνοϊκά αποτελέσματα, έστω κι αν αυτά τα σχέδια δεν επιτύχουν τελικά τους πιο φιλόδο­ξους στόχους.</p>
<p style="text-align: justify;">Αν λάβουμε υπόψη το πολύ μεγάλο τίμημα που έχει η υπερβολική αισιοδοξία η οποία αγνοεί ή δεν υπολογίζει επακριβώς τις πιθανότητες κινδύνου, είναι λογικό να σκεφτεί κανείς πόσο ευνοϊκή είναι μια δόση απαισιοδοξίας που οδηγεί σε ρεαλιστικές αποφάσεις. Έχει όμως απο­δειχτεί ότι το τίμημα του υπέρμετρου ρεαλισμού, κάτω από αντίξοες συνθήκες, είναι η αποθάρρυνση και η απο­γοήτευση. Ο Ντάνιελ Κάνεμαν και ο Νταν Λοβάλο, ει­δικοί στη διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, παρατήρησαν ότι ακόμη και η ελάχιστα ρεαλι­στική αισιοδοξία είναι μια πανίσχυρη δύναμη, που συντε­λεί στην αντιμετώπιση αντίξοων καταστάσεων στις εται­ρείες κι ενισχύει την επιμονή των υπαλλήλων μπροστά στις δυσκολίες.</p>