Δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα αγόρια στο σχολείο

<p style="text-align: justify;">Τι φταίει λοιπόν; Είναι τα αγόρια πιο «κακά παιδιά» απ’ τα κορίτσια; Γεννιούνται πιο δύσκολα, πιο ανώριμα, πιο δυσπροσάρμοστα; Τι είναι αυτό που κάνει αγόρια και κορίτσια να διαφέρουν μεταξύ τους τόσο πολύ ως προς την ευκολία προσαρμογής τους και στις μαθητικές τους επιδόσεις;</p>
<p style="text-align: justify;">Από την ψυχολόγο Λουίζα Βογιατζή mypsychologist.gr</p>
<p style="text-align: justify;">Η πιο εύκολη απάντηση θα ήταν «τα γονίδια». Σίγουρα υπάρχουν διαφορές στη γονιδιακή κληρονομιά αγοριών και κοριτσιών. Ίσως ισχύει και μία θεωρία που θέλει τα αγόρια πιο αργά στην διαδικασία της νευρολογικής τους ωρίμανσης από τα κορίτσια, και κατά συνέπεια πιο ευάλωτα και πιο ασταθή. Αρκούν όμως αυτά σαν λόγοι για να εξηγήσουν τα προβλήματα τους στο σχολείο; Αν ναι, τότε γιατί πριν από λίγες δεκαετίες, αν διαπιστώνονταν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά το σχολείο, ήταν συνήθως τα κορίτσια αυτά που μειονεκτούσαν;</p>
<p style="text-align: justify;">Φαίνεται πως πέρα απ’ τα γονίδια, κάποιοι άλλοι παράγοντες που έχουν να κάνουν με την διαπαιδαγώγηση και το περιβάλλον παίζουν κι αυτοί το ρόλο τους, διόλου ευκαταφρόνητο, στο πόσο έτοιμα και ψυχικά σταθερά είναι τα παιδιά για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της σχολικής ζωής.</p>
<p style="text-align: justify;">Δεν είναι εύκολο να είσαι αγόρι!</p>
<p style="text-align: justify;">Βρισκόμαστε στην εποχή, που αφού άφησε πίσω της τον φεμινισμό, έχει επιστρέψει, όσον αφορά τουλάχιστον την παιδική ηλικία, στην απόλυτη προσκόλληση στους παραδοσιακούς ρόλους των δύο φύλων. «Τρυφερό» ροζ, πριγκίπισσες, νάζι και κοκεταρία για τα κορίτσια και «σκληρό» μαύρο, σούπερ-ήρωες, ηλεκτρονικά παιχνίδια γεμάτα βία για τα αγόρια,.</p>
<p style="text-align: justify;">Πολύ συχνά οι γονείς, ακόμη κι να το θέλουν, δεν μπορούν να αποφύγουν την επιρροή αυτών των στερεοτύπων στα παιδιά τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Είναι φανερό ότι για ένα κορίτσι είναι εύκολο να ανταποκρίνεται στο ρόλο του –στις δηλωμένες ή κρυφές προσδοκίες των γονιών του και του περιβάλλοντος του- χωρίς να «ενοχλεί». Όσο πιο πολύ ταυτίζεται μάλιστα με το ρόλο της «πριγκίπισσας» (χαριτωμένη, γλυκιά, «ευχάριστη»), τόσο περισσότερη αναγνώριση και συμπάθεια μοιάζει να προσελκύει, τουλάχιστον όσο είναι ακόμη παιδί. Ο ρόλος τους απαιτεί απ’ τα κορίτσια να είναι προσαρμοσμένες (οι συνέπειες αυτού εμφανίζονται συνήθως αργότερα).</p>
<p style="text-align: justify;">Για τα αγόρια τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Ο ρόλος τους απαιτεί συμπεριφορές που εύκολα μπορούν να παρεκκλίνουν προς περιοχές μη αποδεκτές. Δεν είναι εύκολο να είσαι Ράμπο, Χ-μαν, οποιοσδήποτε σούπερ-ήρωας και να καταφέρνεις ταυτόχρονα να είσαι και το καλό παιδί της μαμάς και της δασκάλας (ο Σπάιντερμαν για να το καταφέρει ζούσε διπλή ζωή!). Κι όμως παλιότερα τ’ αγόρια είχαν αυτή την ευκαιρία. Το «πεδίο δράσης» τους ήταν ο δρόμος, η μεγάλη ομάδα των συνομηλίκων που επέτρεπε την εκτόνωση της επιθετικότητας του ρόλου τους σ’ ένα περιβάλλον που την αποδεχόταν και την απορροφούσε. Ταυτόχρονα το περιβάλλον του σπιτιού και του σχολείου είχε σαφείς και αυστηρούς κανόνες συμπεριφοράς. Για τα σημερινά αγόρια αυτές οι δύο τόσο σαφώς διαχωρισμένες περιοχές έχουν σχεδόν ολοσχερώς συγχωνευτεί, με αποτέλεσμα, ούτε πεδίο εκτόνωσης να υπάρχει, ούτε σαφή όρια. Ουσιαστικά, μπορεί να πει κανείς ότι απ’ τ’ αγόρια απαιτείται ένας ρόλος που δεν «χωράει» πουθενά. Οι σπασμωδικοί περιορισμοί και οι απαγορεύσεις προκαλούν σ’ ένα αγόρι πολύ συχνά περισσότερη εναντιωματική συμπεριφορά. Η αγανάκτηση και η αμηχανία των μεγάλων μπροστά σ’ αυτήν τη συμπεριφορά, την αίσθηση «είμαι άχρηστος, ανεπιθύμητος, δεν ξέρουν τι να με κάνουν».</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Συχνά η άσχημη αρχή γίνεται ήδη κατά την προσχολική ηλικία. Όλο και περισσότεροι γονείς ακούνε για το αγοράκι τους των 4, 5 και 6 ετών από τις δασκάλες του παιδικού σταθμού και του νηπιαγωγείου «πρέπει να κάνετε κάτι με το παιδί, θα έχει πρόβλημα στο σχολείο», «δεν μπορούμε να τον κάνουμε καλά, είναι πάρα πολύ άτακτος», «δεν προσαρμόζεται, μας δημιουργεί συνέχεια πρόβλημα». Σ’ ένα περιβάλλον που μία νηπιαγωγός πρέπει συχνά να «κάνει καλά» μία ομάδα είκοσι και παραπάνω παιδιών προσχολικής ηλικίας για τουλάχιστον 6 ώρες μέσα σε πολύ περιορισμένο χώρο (συνήθως), εύκολα γίνονται τα «μαύρα πρόβατα» και περιθωριοποιούνται τα πιο «δύσκολα» παιδιά: αυτά που έχουν ανάγκη από περισσότερη προσοχή, που είναι πιο κινητικά ή που απλά τους λείπει η μαμά τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Αντίθετα, σπάνια οι ίδιες δασκάλες εφιστούν την προσοχή στους γονείς κοριτσιών που είναι πολύ φοβισμένα, ντροπαλά ή μοναχικά. Εφόσον δεν ενοχλούν, δεν υπάρχει πρόβλημα ( βέβαια, αν ένα αγοράκι είναι πολύ ήσυχο και φοβισμένο, τότε θεωρείται πάλι ότι υπάρχει λόγος ανησυχίας!).</p>
<p style="text-align: justify;">Κάποια απ’ αυτά τα αγόρια, ευτυχώς, βρίσκουν την ισορροπία τους όταν αρχίσει το σχολείο. Κάποια άλλα, που δεν είναι καθόλου λίγα, δεν τα καταφέρνουν να απαλλαγούν από τη «ρετσινιά» του άτακτου, του δύσκολου, του ανεπιθύμητου.</p>
<p style="text-align: justify;">Η εικόνα ενός τέτοιου μαθητή είναι τόσο δυσάρεστη στο σχολικό περιβάλλον και τόσο «βραχνάς» για τους περισσότερουςεκπαιδευτικούς που τους κάνει να είναι προκατειλημμένοι απέναντι σ’ αυτά τα παιδιά .</p>
<p style="text-align: justify;">Όπως διαπιστώθηκε σε μια διεθνή έρευνα σχετικά με την διδασκαλία της γλώσσας στο Δημοτικό, τα αγόρια βαθμολογούνται για τις ίδιες επιδόσεις σε διαγωνίσματα κατά μέσο όρο δυσμενέστερα από τα κορίτσια, ειδικά μάλιστα από γυναίκες εκπαιδευτικούς. Προτιμήσεις, μεγαλύτερη ταύτιση και συμπάθεια προς τα κορίτσια, λιγότερη ανεκτικότητα, ή είναι οι γυναίκες γενικά πιο επιβαρημένες και αντιδρούν αρνητικά σε ό,τι και όποιον κάνει τη δουλειά τους πιο δύσκολη; Μάλλον λίγο απ’ όλα</p>
<p style="text-align: justify;">Επειδή το σχολικό σύστημα απαιτεί μονοδιάσταστη προσαρμογή, δεν αφήνει «παράθυρα» ανοιχτά για φαντασία και ανησυχίες «εκτός ύλης» και δυστυχώς δεν δίνει στους εκπαιδευτικούς την ευχέρεια και το κίνητρο να ενσωματώσουν τους πιο «δύσκολους» μαθητές, συχνά αυτά τα παιδιά περνάνε άσχημα στο σχολείο (και το σχολείο μαζί τους).</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους;</p>
<p style="text-align: justify;">Αν το σχολείο είναι «αναγκαίο κακό» με την έννοια ότι δύσκολα μπορούμε να αποφύγουμε ή να επηρεάσουμε τις καταστάσεις μέσα σ’ αυτό, τότε είμαστε εμείς οι γονείς που καλούμαστε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις που θα τα διευκολύνουν να προσαρμοστούν πιο εύκολα σ’ αυτό.</p>
<p style="text-align: justify;">Εν αρχή…</p>
<p style="text-align: justify;">Τα πρώτα χρόνια της ζωής τους τα παιδιά δεν έχουν ακόμη αφομοιώσει τον ρόλο του φύλου τους. Με απόλυτη φυσικότητα συνυπάρχουν μέσα τους και γίνονται εμφανή στη συμπεριφορά, στα λόγια, στο παιχνίδι τους στοιχεία «θηλυκά» και«αρσενικά» -στοιχεία ανθρώπινα και άκρως απαραίτητα για να γίνουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Τη μια στιγμή κάνουν αγώνες με αυτοκινητάκια και την άλλη βάζουν το αρκουδάκι στο καροτσάκι και το πάνε βόλτα. Καμαρώνουν ντυμένες πριγκίπισσες και σε λίγο πολεμούν με το σπαθί του αδελφού τους. Πολλές φορές, ο πανικός των γονιών μήπως δεν γίνουν «σωστοί» άντρες και γυναίκες, τους κάνει να απορρίπτουν τέτοιες συμπεριφορές και να ενισχύουν, με πιεστικό συχνά τρόπο, τις συμπεριφορές που πιστεύουν ότι «αρμόζουν» στο φύλο του παιδιού τους. Κι όμως, η δυνατότητα της αφομοίωσης στην προσωπικότητα του παιδιού αυτών των «θηλυκών» και «αρσενικών» στοιχείων είναι που βοηθάει στην εξισορρόπηση των ακραίων σημείων που περιλαμβάνουν και τα δύο.</p>
<p style="text-align: justify;">Ένα αγοράκι που πιέστηκε και ενισχύθηκε πολύ για να φέρεται σαν «άντρας», εύκολα θα αντιδράσει με επιθετικότητα και εναντίωση όταν αντιμετωπίσει δυσκολίες.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Τα όρια</p>
<p style="text-align: justify;">Τα παιδιά χρειάζονται όρια, αυτό το ξέρουν όλοι. Πολύ περισσότερο ένα παιδί που έχει την τάση να τα υπερβαίνει. Είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει να προσαρμοστεί σε κοινωνικά σύνολα, π. χ. τη σχολική τάξη, που λειτουργούν με αυστηρούς κανόνες Τα όρια όμως για να γίνουν αποδεκτά πρέπει να έχουν λογική και συνέπεια, και, πράγμα πολύ σημαντικό, να συνυπάρχουν με αρκετή ελευθερία κινήσεων και με ενδιαφέρον. Δεν υπάρχει π.χ. λόγος να απαγορέψουμε σ’ ένα παιδί να σκαρφαλώσει στο δέντρο αν του δείξουμε τι πρέπει να προσέχει και σταθούμε δίπλα για να το πιάσουμε αν χρειαστεί, ενώ υπάρχει λόγος να είμαστε ανένδοτοι στο ότι μετά τις 8 το βράδυ ένα παιδί δεν έχει καμιά θέση μπροστά στην τηλεόραση ή ότι από τις 3 ως τις 4 οφείλει να είναι ήσυχο για να μας αφήσει να ξεκουραστούμε.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Δραστηριότητες που βοηθούν στη συγκέντρωση</p>
<p style="text-align: justify;">Πολλά προβλήματα αγοριών στο σχολείο ξεκινούν ή οξύνονται από το γεγονός ότι δεν μπορούν να καθίσουν και να συγκεντρωθούν σε μία δραστηριότητα. Παρόλο που δεν έχουν όλα τα παιδιά την ίδια δυνατότητα συγκέντρωσης, μπορούμε να κάνουμε πολλά για να τα βοηθήσουμε να συγκεντρώνονται καλύτερα. Δραστηριότητες στο ύπαιθρο βοηθούν τα υπερκινητικά παιδιά να εκτονωθούν, ενώ αντίθετα, το «παρκάρισμα» μπροστά σε μια οθόνη αυξάνει την εσωτερική τους ένταση. Ό,τι δραστηριότητα μπορούμε να κάνουμε μαζί με τα παιδιά που τα ευχαριστεί και τους κρατάει την προσοχή, όπως παζλ, επιτραπέζια, να τους διαβάζουμε ή να τους διηγούμαστε, χαρτιά (αρέσουν και στα πιο μεγάλα παιδιά), αυτοσχέδια κουιζ ερωτήσεων, μαγείρεμα (ναι, αρέσει και στ’ αγόρια), κατασκευές, μαστορέματα, ψάρεμα, τα μαθαίνει να εστιάζουν σ’ ένα στόχο και να μην αποσπώνται με το παραμικρό.</p>
<p style="text-align: justify;">Στην τάξη</p>
<p style="text-align: justify;">Αν αρχίσουν τα παράπονα απ’ το νηπιαγωγείο, προσπαθήστε να καταλάβετε τι ακριβώς συμβαίνει. Καμιά φορά οι συνθήκες είναι τόσο πιεστικές για δασκάλες και παιδιά που ένα ζωηρό παιδί είναι πράγματι σαν τον ταύρο στο υαλοπωλείο. Αν είναι έτσι, ίσως χρειάζεται να αλλάξει σχολείο. Σκεφθείτε επίσης ότι μετά από 6 ή 8 ώρες σε περιορισμένο χώρο με πολλά παιδιά, ένα ζωηρό παιδί χρειάζεται ξεκούραση, ηρεμία αλλά και χώρο για παιχνίδι, ει δυνατόν στο ύπαιθρο.</p>
<p style="text-align: justify;">Ένα τέτοιο παιδί είναι καλό να έχει συμπληρώσει το 6ο έτος της ηλικίας του πριν πάει σχολείο, ακόμη κι αν στο νηπιαγωγείο πολλές φορές επιμένουν (για να το ξεφορτωθούν ίσως;) ότι «το σχολείο θα του κάνει καλό».</p>
<p style="text-align: justify;">Αν παρατηρούμε και εμείς, και οι δάσκαλοι αναφέρουν ότι το παιδί είναι υπερβολικά κινητικό, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, βαριέται εύκολα, μοιάζει να μην έχει αίσθηση του κινδύνου, πέφτει συχνά, είναι υπερβολικά «άτακτο», ίσως πρέπει να εξετάσουμε την πιθανότητα, με την βοήθεια ενός παιδοψυχολόγου ή ειδικού παιδαγωγού (υπάρχουν και ειδικά διαγνωστικά κέντρα σε διάφορες περιοχές της χώρας) να πάσχει από Διαταραχή Εστίασης Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), οπότε θα χρειαστεί ειδική αγωγή.</p>
<p style="text-align: justify;">Οι στατιστικές δείχνουν πως πολλά παιδιά στην εποχή μας, αγόρια και κορίτσια, παρουσιάζουν ψυχοκοινωνικές διαταραχές κι έχουν δυσκολίες προσαρμογής κατά τη διάρκεια της φοίτησης τους στο σχολείο. Μόνο που οι δυσκολίες των αγοριών είναι πιο «ενοχλητικές» για τους γύρω τους, ενώ αυτές των κοριτσιών σε πολλές περιπτώσεις περνούν απαρατήρητες ή τουλάχιστον δεν ενοχλούν, δεν «ξεβολεύουν» κανένα (εκτός από τον εαυτό τους). Τα αγόρια παρουσιάζουν συχνότερα εναντιωματική συμπεριφορά, δεν πειθαρχούν στους κανόνες της τάξης και του σχολείου, βρίζουν, κάνουν μικροκλεψιές, συμπεριφέρονται επιθετικά σε συμμαθητές τους. Τα κορίτσια κλαίνε συχνότερα, έχουν άγχος και διάφορες φοβίες, εμφανίζουν ψυχοσωματικά προβλήματα. Πρώτη δημοσίευση περιοδικό vita</p>

Σχετικά άρθρα