Η απόδοση και το άγχος της απόδοσης είναι βασικά στοιχεία της ανδρικής ανασφάλειας γι αυτό και η δυσκολία στύσης είναι τόσο συχνό πρόβλημα. Ανάμεσα σε πολλούς πελάτες μου που αναζήτησαν θεραπεία αυτός που μου έρχεται στο νου με ευκολία είναι ο Κρίστοφερ ο οποίος στην κορυφή της καριέρας του ως δικηγόρος κέντρων διασκέδασης αποφάσισε να γίνει παραγωγός ταινιών.

Γράφει ο Αlon Gratch, κλινικός ψυχολόγος και Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια αρθρογράφος στους New York Times.

Ήρθε να με δει μετά από μερικά χρόνια αφότου είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει αυτό που αποκαλούσε σεξουαλικό πρόβλημα. Από την πρώτη συνεδρία ο Κρίστοφερ μου φάνηκε γοητευτικός, ζεστός, πρόθυμος και επιτυχημένος σε οτιδήποτε έκανε, επειδή ήξερε πώς να κάνει τους ανθρώπους να αποδίδουν.

Αυτό ίσχυε και στον γάμο του και στη δουλειά του. Βοηθούσε τη γυναίκα του στην καριέρα της, ήταν ηθοποιός στο Μπρόντγουει αλλά και στον ρόλο της σαν μητέρα. Της είχε συμπαρασταθεί πολύ όταν εκείνη δυσκολευόταν να τεκνοποιήσει. Στάθηκε δίπλα της και υιοθέτησαν τρία παιδιά. Και αργότερα ήταν το ίδιο πρόθυμος να βοηθήσει και τον μεγάλο του γιο όταν εκείνος αποφάσισε πως πρέπει να ψάξει τους βιολογικούς του γονείς. Παρόλα αυτά ενώ το μυστικό της επιτυχίας του ήταν ότι κατάφερνε να παροτρύνει τους άλλους να αποδώσουν στους ρόλους τους αυτό που τον ένοιαζε περισσότερο ήταν η δική του απόδοση.

Τι προκάλεσε την ανικανότητά του;

Ήταν λοιπόν, αναμενόμενο ότι η ανικανότητα στύσης του Κρίστοφερ, του είχε προκληθεί από αυτό που αντιλαμβανόταν σαν επαγγελματική αποτυχία όταν έπεσε έξω στον προυπολογισμό του χρονικά και χρηματικά, για κάποια ταινία του. Τότε το άγχος του για την ταινία τον έκανε να νιώθει ανεπαρκής και αποτυχημένος. Αυτές οι σκέψεις άρχισαν να του γίνονται έμμονες ιδέες και οι αμφιβολίες του εισχώρησαν στην σεξουαλική του ζωή.

Στην αρχή είχε περιοδικές δυσκολίες αλλά όσο περισσότερο ανησυχούσε για τη σεξουαλική του απόδοση τόσο περισσότερο ανίκανος γινόταν. Όσπου έχασε τελείως την ικανότητά του να έχει στύση και τότε ήρθε να με δει.

Αρχικά, παρασύρθηκα από την γενναιοδωρία και την γοητεία του και θέλησα να γίνω και εγώ αποδοτικός για εκείνον. Όμως κάτω αο το προσωπείο της ευγένειας βρισκόταν ένας επιβλητικός και απαιτητικός άνδρας. Έτσι, μετά από μερικές συνεδρίες που απέτυχα να θεραπεύσω τη δυσκολία της στύσης του άρχισα να νιώθω πίεση και εγώ…Και πριν το καταλάβω κατέρρευσα όπως το πέος του πελάτη μου! Ένιωθα αισθήματα ανεπάρκειας και άρχισα να αναρωτιέμαι αν τελικά θα μπροούσα να θεραπεύσω τον πελάτη μου.

Η αλήθεια είναι ότι στη δική μου τη δουλειά είναι πολύ εύκολο να νιώσεις ανεπαρκής. Όταν όμως άρχισα να αμφισβητώ τον εαυτό μου ευτυχώς κατάλαβα ότι τα συναισθήματα αυτά δεν ήταν πραγματικά δικά μου, προέρχονταν από τον πελάτη μου. Με πίεζε να αποδώσω. Ήταν η ίδια πίεση που έκανε το πέος του να αποτυγχάνει. Μέσα σε όλο αυτό, υπάρχει ένα παράδοξο σημαντικό για τη δυσκολία στύσης και τη θεραπεία της.

Τι συμβαίνει όταν ασκούμε υπερβολική πίεση περιμένοντας την «απόδοση»;

Όσο περισσότερο ανησυχείς, τόσο χειροτερεύει η κατάσταση. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί δεν τα καταφέρνουμε καλά όταν νιώθουμε πίεση, όταν μας αξιολογούν, μας διορθώνουν, μας κρίνουν, μας κατσαδιάζουν; Γιατί γινόμαστε νευρικοί αντί απλά να αποδώσουμε όπως οι άλλοι προσδοκούν ή όπως εμείς περιμένουμε από τον εαυτό μας;

Κάποια φορά ήμουν στο αυτοκίνητο με έναν από τους διευθυντές της εταιρείας και τον οδηγό του και πηγαίναμε να πάρουμε από το αεροδρόμιο έναν σημαντικό  καλεσμένο. Αργήσαμε να ξεκινήσουμε επειδή ο διευθυντής καθυστέρησε.Στο δρόμο είχε φοβερή κίνηση. Ο διευθυντής ζήτησε από τον οδηγό να βγει από τον αυτοκινητόδρομο και να μπει σε κάποιον μικρό δρόμο της πόλης. Εκείνος υπάκουσε αλλά μη γνωρίζοντας τους τοπικούς δρόμους μπερδεύτηκε και χαθήκαμε. Ο διευθυντής άρχισε να φωνάζει. Όσο περισσότερο φώναζε τόσο περισσότερα λάθη έκανε ο οδηγός.  Τελικά, αργήσαμε τόσο πολύ που ο καλεσμένος είχε φύγει, πήρε ταξί.

Ο οδηγός αντέδρασε όπως το πέος του Κρίστοφερ!

Προφανώς επειδή ο διευθυντής αντέδρασε όπως το πέος του πελάτη μου. Όμως ποια είναι η φύση αυτής της δυναμικής; Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι ο διευθυντής άργησε να ξεκινήσει για το αεροδρόμιο. Ίσως ασυνείδητα να μην ήταν βέβαιος ότι ήθελε να παραλάβει αυτό τον σημαντικό πελάτη. Μετά ανάγκασε τον οδηγό να νιώσει όπως και ο ίδιος. Απρόθυμος και γεμάτος αντιδράσεις.  Ο οδηγός υπέκυψε στα ίδια συναισθήματα.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει πολλές φορές και στην αδυναμία στύσης;

Το πέος του πελάτη μου απέτυχε να αποδώσει επειδή το αφεντικό του ο Κρίστοφερ δεν ήθελε να αποδώσει. Χωρίς να το συνειδητοποιεί αυτό, ο Κρίστοφερ δεν ήθελε πια να βρίσκεται στην κορυφή. Είχε κουραστεί να ικανοποιεί τη γυναίκα του, τους συναδέλφους του, τα στούντιο και τους ηθοποιούς. Είχε κουραστεί να είναι επιθετικός να βγάζει πολλά χρήματα, να τους  ευχαριστεί όλους. Ήθελε να μαλακώσει η ψυχή του και όλο αυτό εκφράστηκε με δυσκολία στη στύση. Ήθελε να νιώσει και εκείνος μια φροντίδα, να αποστασιοποιηθεί από τις πιέσεις της απόδοσης.

Τι συμβαίνει με την πλειοψηφία των ανδρών που δυσκολεύονται να έχουν στύση;

Οι άνδρες είναι τόσο αγχωμένοι με το σύμπτωμα της δυσκολίας αυτής που ζητούν άμεση θεραπεία από τον θεραπευτή τους, από τον γιατρό τους ακόμα και από το ίδιο το πέος τους. Όσο περισσότερο την αναζητούν τόσο περισσότερο το σώμα αντιστέκεται. Ο σοφός θεραπευτής πρέπει να συμμαχήσει με το αδύναμο πέος και όχι με τον απαιτητικό θεραπευόμενο. Με αυτό τον τρόπο ο θεραπευτής θα στείλει πίσω το μπαλάκι στον πελάτη, ζητώντας του να βιώσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις που εκφράζονται μέσα από τα συμπτώματα του σώματός του.

Η γυναίκα τι πρέπει να κάνει;

Και η ματαιωμένη σύντροφος θα πρέπει να κάνει ακριβώς το ίδιο. «Δεν με νοιάζει το πέος σου, τα συναισθήματά σου με ενδιαφέρουν» πρέπει να λέει. Η παράδοξη θεραπεία της δυσκολίας της στύσης είναι ένας καλός συμβολισμός για την ψυχοθεραπευτική διαδικασία σαν σύνολο. Για να υπάρξει πρόοδος πρέπει πρώτα να βάζουμε τους στόχους. Και ο πρώτος στόχος είναι να αποδεχτεί ο θεραπευόμενος τη δυσκολία που έχει με τη στύση του. Μετά αν επωφεληθεί από όλα τα μηνύματα που έχει να του δώσει η δυσκολία αυτή. Τότε και μόνο τότε, η ικανότητα για στύση μπορεί να έρθει φαινομενικά από μόνη της. Θα πρέπει να γνωρίσει ο θεραπευόμενος ποια επιθυμία του είναι αυτή που αρνείται να δει. Η ψυχοθεραπεία δεν αλλάζει τους ανθρώπους. Απλά τους βοηθά να γίνουν ο εαυτός τους. Προωθεί την αυτογνωσία.