Η εκσπερμάτιση είναι επακόλουθο σεξουαλικού ερεθισμού και, φυσιολογικά, συμβαίνει συγχρόνως με τον οργασμό. Υπάρχουν 3 διαταραχές της εκπερμάτισης, η πρόωρη εκσπερμάτιση, η παλίνδρομη, αλλά και η αδυναμία εκσπερμάτισης που επηρεάζουν όχι μόνο τη σεξουαλική ζωή του άνδρα αλλά μπορεί να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα και στη σχέση του με τη σύντροφο. Ελάτε να μάθουμε μαζί τα αίτια αλλά και τους τρόπους θεραπείας.
Από το Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων.
Τι συμβαίνει στη διαδικασία της εκσπερμάτισης;
Προκαλείται από διέγερση του συμπαθητικού αυτόνομου νευρικού συστήματος, με συνέπεια τις περισταλτικές κινήσεις των μυών της επιδιδυμίδας και του σπερματικού πόρου. Ένας μικρός όγκος υγρού που περιέχει σπερματοζωάρια αποθηκευμένα στην επιδιδυμίδα, στον σπερματικό πόρο και στη λήκυθο του σπερματικού πόρου οδηγείται προς την προστατική ουρήθρα. Εκεί, αναμειγνύεται με τα 2-3 ml των αλκαλικών εκκρίσεων των σπερματοδόχων κύστεων, ενώ συγχρόνως η σύσπαση των μυών του προστάτη προσθέτει 1-2 ml υδαρούς υπόξινου προστατικού εκκρίματος. Το σύνολο του εκκρίματος, συνολικού όγκου 3-5ml, πορεύεται προς την ουρήθρα και τέλος οι συσπάσεις του βολβοσηραγγώδους και των ισχιοσηραγγωδών μυών οδηγούν στην εκτίναξη του σπέρματος από το έξω στόμιο της ουρήθρας.
Πρόωρη εκσπερμάτιση
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς και κυρίως υπερθυρεοειδισμός είναι οι μόνες γνωστές σήμερα οργανικές παθήσεις που έχουν ως σύμπτωμα την πρόωρη εκσπερμάτιση. Αποκαθίσταται δε το πρόβλημα, αμέσως μόλις ρυθμιστεί η θυρεοειδοπάθεια. Η μόνη φαρμακευτική βοήθεια για το πρόβλημα συνίσταται στη χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, των αναστολέων επαναπρόσληψης της σεροτονίνης.
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια και αντιμετωπίζεται από σεξολόγο. Είναι σχεδόν ο κανόνας για τους νέους άντρες κατά τις πρώτες τους σεξουαλικές εμπειρίες. Όμως, για ορισμένους, το πρόβλημα συνεχίζεται, ενώ για άλλους επιστρέφει αργότερα στη ζωή. Οι γιατροί δεν είναι απολύτως βέβαιοι πώς να εξηγήσουν το φαινόμενο. Ακριβώς όπως μαθαίνει κανείς να ελέγχει την ούρησή του, δηλαδή να την συγκρατεί ή να την απελευθερώνει, κάπως έτσι μπορεί να μάθει να ελέγχει την εκσπερμάτιση. Όταν όμως κάποιος δεν έχει μάθει να ασκεί έλεγχο στην εκσπερμάτιση, τότε μπορεί να αντιμετωπίζει πρόβλημα. Ωστόσο, οι έρευνες για τα αίτια της γρήγορης εκσπερμάτισης δεν είναι οριστικά.
Ένας ακριβής ορισμός για τη διάρκεια της πρόωρης εκσπερμάτισης είναι σχεδόν αδύνατος. Μία μεγάλη επιστημονική έρευνα έδειξε ότι:
- Ο μέσος χρόνος διάρκειας των αντρών με πρόωρη εκσπερμάτιση ήταν 1,8 λεπτά.
- Ο μέσος χρόνος των αντρών χωρίς πρόβλημα ήταν 7,3 λεπτά.
Ωστόσο, υπήρχαν άνθρωποι που μπορούσαν να έχουν διάρκεια μέχρι και 25 λεπτών, αλλά ισχυρίζονταν πως έχουν πρόωρη εκσπερμάτιση. Αυτό δείχνει καθαρά πως οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ιδέες για το τι είναι φυσιολογικό. Η κλινική εμπειρία δείχνει πως τα περισσότερα ζευγάρια που έχουν διάρκεια κάτω από 5 λεπτά, τουλάχιστον στις μισές από τις επαφές τους, αισθάνονται δυσαρεστημένα.
Στην περίπτωση που αισθάνεται κανείς δυσαρεστημένος από το ότι η εκσπερμάτιση έρχεται πολύ γρήγορα, τότε θα μπορούσε να ζητήσει βοήθεια για πρόωρη εκσπερμάτιση.
Στο πλαίσιο της θεραπείας, ο άντρας και αργότερα το ζευγάρι εκπαιδεύεται σε κάποιες ασκήσεις που βοηθούν στο να αυξηθεί ο έλεγχος που ασκείται πάνω στην εκσπερμάτιση. Το ζευγάρι πρέπει να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα ασκήσεων, που «κόβεται και ράβεται» στις ανάγκες κάθε ζευγαριού. Οι ασκήσεις γίνονται στο σπίτι του ζεύγους, και κατά την διάρκεια των συνεδριών ο ειδικός αξιολογεί την πορεία, τυχόν δυσκολίες και προβλήματα που προκύπτουν, ώστε να μπορέσει το ζευγάρι να φτάσει στον επιθυμητό στόχο. Οι ασκήσεις έχουν χαμηλά ποσοστά επιτυχίας, όταν γίνονται χωρίς τη συστηματική καθοδήγηση από σεξολόγο. Ο ειδικός, σε κάποιες περιπτώσεις, θα εκτιμήσει και την ανάγκη για φαρμακοθεραπεία, που ορισμένες φορές μπορεί να συνοδεύσει το πρόγραμμα των ασκήσεων.
Παλίνδρομη εκσπερμάτιση
Κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτισης, κλείνει ο αυχένας της ουροδόχου κύστης, για να μην κατευθυνθεί το σπέρμα προς την κύστη και έχουμε τη λεγόμενη παλίνδρομη εκσπερμάτιση. Παλίνδρομη εκσπερμάτιση παρουσιάζεται στους περισσότερους άντρες που έχουν υποβληθεί σε προστατεκτομή για καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Αντίθετα, σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ριζική προστατεκτομή για καρκίνο προστάτη, παρατηρείται απουσία εκσπερμάτισης, παρότι ο οργασμός διατηρείται. Παρόμοιο φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί σε ένα μέρος των ασθενών με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη που παίρνουν φάρμακα, για να πετύχουν καλύτερη ούρηση.
Αδυναμία εκσπερμάτισης
Μπορεί, επίσης, να παρατηρηθεί αδυναμία εκσπερμάτισης, ύστερα από χειρουργικές επεμβάσεις λόγω καταστροφής των νεύρων της εκσπερμάτισης, καθώς και όταν συνυπάρχουν νευρολογικά αίτια ή ψυχολογικοί ανασταλτικοί παράγοντες. Επίσης ορισμένα φάρμακα, κυρίως ψυχιατρικά, συνδέονται με τη διαταραχή αυτή.
