Πρέπει να λέμε ψέματα για το «καλό» της σχέσης μας;

Είμαι στο γραφείο και μαζί με δύο γυναίκες συναδέρφους συζητάμε για τα ψέματα στις σχέσεις. Οι γυναίκες διαμαρτύρεστε όταν οι άνδρες σας λένε ένα μικρό ψέμα.

Είπα στη φίλη μου ότι ήμουν στη δουλειά και δεν μπορώ να βγούμε. Και μόλις έμαθε ότι ήμουν σε ένα φίλο μου και βλέπαμε αγώνα, έγινε έξαλλη και δεν μου μιλούσε για μέρες.

Από την άλλη, όταν σας λένε την αλήθεια, πάλι θυμώνετε. Πώς να πεις σε μια γυναίκα ότι πάχυνε; Η μια συνάδερφος υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να λέμε ποτέ ψέματα στη σχέση, ακόμα και όταν πρόκειται για κάτι κακό…

Η άλλη λέει ότι πρέπει να κρατάμε τα προσχήματα. Εγώ είμαι κάπου στη μέση… Εσείς τι πιστεύετε;

Στο ερώτημα απαντά με μια δημοσιεύση η συγγραφέας και καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας, στο Πανεπιστήμιο του Ηarvard, Bella DePaulo

Πρόσφατα, μια δημοσιογράφος της εφημερίδας Daily Mail με ρώτησε αν πρέπει να λέμε ψέματα για το καλό της σχέσης μας. Εκείνη πίστευε ότι οι μικρές καθημερινές απάτες, μπορούν να είναι σωτήριες για τις σχέσεις. Έχω μελετήσει πολύ τα ζητήματα που αφορούν την εξαπάτηση και τα ψέματα.

Μπορείς να μην πεις κανένα ψέμα;

Κάποτε μια ομάδα μαθητών μου θέλησε να πειραματιστεί πάνω στην εξής συμπεριφορά. Να προσπαθήσει για λίγες εβδομάδες να μην πει κανένα ψέμα ακόμα και μικρά καθημερινά ψέματα. Λίγοι ήταν αυτοί που τα κατάφεραν. Αλλά το εκπληκτικό ήταν ότι όσοι  τα κατάφεραν, κατέληξαν στο ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα.

Το προσωπικό τους πείραμα πάνω στην απόλυτη ειλικρίνεια ήταν ότι τελικά έπρεπε να απολογηθούν και να ζητήσουν συγχώρεση από τους φίλους τους, από τον/ την σύντροφό τους. Ένιωσαν πολύ άσχημα που αναγκάστηκαν να πουν σε κάποιο κοντινό πρόσωπο ναι, «πραγματικά έχεις πάρει πάρα πολύ βάρος!».

Ή να απαντήσουν «είσαι χοντρή» ή να πουν «σήμερα είσαι πραγματικά άσχημη». Συνήθως βάζω μια μεγάλη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα μικρά αθώα ψέματα και στα μεγάλα. Η απάντηση στο αν μπορούν τα ψέματα να καταστρέψουν μια σχέση είναι ότι τα μεγάλα ψέματα που ισοδυναμούν με προδοσία, όπως όλοι γνωρίζουμε.

Τα μικρά ψέματα είναι ένα διαφορετικό ζήτημα

Αλλά τα μικρά ψέματα, είναι ένα διαφορετικό ζήτημα. Μερικές φορές, οι άνθρωποι συνηθίζουμε να λέμε μικρά ψέματα επειδή δεν έχουμε μάθει να εκτιμάμε γενικότερα την αξία της ειλικρίνειας στις σχέσεις μας. Η αξία αυτή έρχεται σε αντίθεση με άλλες αξίες όπως για παράδειγμα αυτή της συμπόνοιας, το να θέλουμε να είμαστε καθησυχαστικοί για τον σύντροφό μας ή για τον φίλο μας.

Το να προσφέρουμε στον άλλο χαρά ίσως είναι πιο σημαντική αξία από το να θέλουμε να πούμε την αλήθεια. Η αγάπη ξέρετε είναι μια μεγάλη εστία ψέματος! Κι αυτό ισχύει για όλες τις σχέσεις. Είτε μιλάμε για ρομαντικές σχέσεις είτε για σχέσεις μεγάλου πάθους είτε ακόμα και για οικογενειακές σχέσεις. Σε πολλές περιπτώσεις ερχόμαστε σε μεγάλα διλήμματα. Θα σας φέρω ένα παράδειγμα μιας οικογένειας.

Το παράδειγμα μιας οικογένειας

Οι γονείς έπρεπε να κρύψουν από τα παιδιά τους τα οποία δεν ήταν ακόμα ενήλικα το γεγονός ότι ο παππούς έπασχε από καρκίνο. Χρόνια μετά, όταν ο παππούς έφτασε στο τελευταίο στάδιο, τα παιδιά θύμωσαν πολύ. Ανεξάρτητα από το αν η τακτική των γονέων ήταν καλή ή όχι, ας εξετάσουμε το γιατί, τον πραγματικό σκοπό της συμπεριφοράς αυτής.

Ήταν το ενδιαφέρον. Το ειλικρινές ενδιαφέρον. Θέλω να τονίσω, ότι τα πιο μεγάλα ψέματα τα λέμε στους πιο κοντινούς μας ανθρώπους. Σε μια άλλη ερευνητική μελέτη που έχω πραγματοποιήσει και στην οποία εξέτασα περιπτώσεις ψεμάτων που αγγίζουν τα όρια της προδοσίας, από τις 268 ιστορίες που άκουσα μόνο οι 6 είχαν να κάνουν με κάποιο ψέμα σε φιλικό πρόσωπο ή σε κάποιον απλά γνωστό.

Προσοχή όμως!

Όλες οι άλλες αφορούσαν τις πολύ στενές σχέσεις, τις ερωτικές, τις οικογενειακές. Πιστεύουμε ότι κάποια πρόσωπα δεν μπορούν να αντέξουν μια μικρή αλήθεια που πονάει. Σωστό; Λάθος; Δεν μπορούμε να βάζουμε πάντα κανόνες εξαρτάται από την περίπτωση. Υπάρχουν λοιπόν τα καλόκαρδα ψέματα. «Είμαι βέβαιος ότι έκανες ό, τι καλύτερο μπορούσες. Είμαι σίγουρος ότι έκανες το σωστό. Σε παρακαλώ, μη στεναχωριέσαι».

Υπάρχουν όμως και τα αυτοεξυπηρετικά ψέματα. Εκείνα που σε βοηθούν να κατακτήσεις αυτά που ζητάς. Και αυτά τα ψέματα συνήθως χρησιμοποιούνται από εγωκεντρικά άτομα που θέλουν πάση θυσία να εκπληρώσουν τους προσωπικούς τους στόχους. Υπάρχουν και τα θεαματικά ψέματα. Εκείνα τα οποία πολλοί χρησιμοποιούμε προκειμένου να εντυπωσιάσουμε. Να δείξουμε πόσο έξυπνοι είμαστε.

Είναι τα ψέματα εκτός γάμου περισσότερα;

Αυτά αφορούν όχι μόνο τους εγωπαθείς αλλά και όσους φοβούνται την κοινωνική κριτική. Μπορεί να πεις ένα ψέμα στη σχέση σου απλά και μόνο επειδή νιώθεις πως έχεις χαμηλής αυτοπεποίθηση.  Μπορεί να νιώθεις πως η αλήθεια του εαυτού σου δεν είναι αρκετή. Η αξία της αλήθειας εδώ δεν αρκεί. Πόσα και πόσα ψέματα δεν έχουμε πει στην αρχή μιας σχέσης.

Έχουμε παρατηρήσει ότι στις εκτός γάμου σχέσεις τα ψέματα είναι περισσότερα. Κάποιες μελέτες αναφέρουν ότι στο 1/10 των συζητήσεων του ζευγαριού, οι σύντροφοι ψεύδονται. Οι άνθρωποι όταν αποφασίζουν να παντρευτούν γίνονται πιο ειλικρινείς αλλά και πιο αυστηροί με το θέμα του ψέματος.

Και μέσα στον γάμο υπάρχει ο κανόνας που προαναφέραμε. Λέμε ψέματα για να μην απογοητεύσουμε τον άνδρα ή τη γυναίκα μας.Λέμε ψέματα σε όσους έχουν μεγάλες προσδοκίες από εμάς, σε όσους θέλουμε να αποδείξουμε πολλά. Φυσικά, δεν αναφερόμαστε σε θέματα απιστίας μέσα στο γάμο. Αυτό είναι μια άλλη περίπτωση.

Ποιοι λένε πιο συχνά ψέματα;

Κατά μέσο όρο, οι άνδρες και οι γυναίκες είναι ίσοι στην τάση τους να λένε ψέματα. Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι οι γυναίκες λένε λιγότερο ιδιοτελή ψέματα. Με τον όρο ιδιοτελή ψέματα εννοούμε όλα εκείνα που εφευρίσκουν οι άνθρωποι για να απαλλαγούν οι ίδιοι από αμηχανία, τιμωρία ή επίπληξη ή για να προστατεύσουν τα συναισθήματά τους.

Οι άνδρες ενδιαφέρονται περισσότερο για να προστατεύσουν τον εαυτό τους με τα ψέματά τους παρά κάποιον άλλο. Αυτό που είναι σημαντικό να αναφέρουμε είναι η λανθασμένη αντίληψη ότι οι άνθρωποι που λένε ψέματα συχνή είναι αυτοί που χειραγωγούν και μεθοδεύουν περισσότερο; Όχι, αυτό δεν ισχύει.  Οι άνθρωποι που είναι πιο χειραγωγήσιμοι, λένε πιο συχνά ψέματα!

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Γιατί μια ελκυστική γυναίκα δεν μπορεί να βρει την αγάπη;

Ποιος πληρώνει στο ραντεβού; Ο άνδρας, η γυναίκα ή μισά – μισά;

Καχυποψία ή πραγματικότητα; Μήπως με απατά με τον κολλητό της;

Ικανοποίηση στη σχέση: Υπάρχουν λάθη και σωστά;

Σχέση και συγκατοίκηση: Μένουμε μαζί αλλά δεν κάνουμε σεξ…

Μήπως η σχέση σου βασίζεται στην ανασφάλεια; Πώς θα το χειριστείς;

Σχετικά άρθρα