O κύριος Ανδρέας Κατσάμπας, ομότιμος καθηγητής Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, μας μιλά για το υπ’ αριθμόν ένα δερματολογικό πρόβλημα των εφήβων, την ακμή, και δίνει λύσεις για την αντιμετώπισή του.
Μιλήστε μας για την ακμή. Πόσο συχνά εμφανίζεται, τι είναι, ποιες ηλικίες αφορά περισσότερο.
Η ακμή είναι η συχνότερη δερματολογική διαταραχή που εμφανίζεται σε παιδιά και εφήβους, με ηλικία εμφάνισης ακόμη και από τα 11 χρόνια έως και τα 30 χρόνια. Εκτιμάται ότι «πλήττει» το 80% του πληθυσμού αυτής της ηλικίας. Συνήθως εμφανίζεται με χρονολογική διαφορά στα δύο φύλα, στα κορίτσια γύρω στα 13 χρόνια, στα αγόρια γύρω στην ηλικία των 15. Άλλοι από αυτούς έχουν ελαφριάς μορφής ακμή, άλλοι μέτρια και άλλοι πιο βαριά.
Τι προκαλεί την ακμή;
Είναι μια πάθηση των σμηγματογόνων αδένων και του πόρου, δηλαδή του καναλιού μέσω του οποίου διοχετεύεται το σμήγμα στην επιφάνεια του δέρματος. Οι αδένες αυτοί υπάρχουν κυρίως στο πρόσωπο, τη ράχη και το στήθος. Για τη δερματολογική αυτή διαταραχή συνήθως είναι υπαίτιοι τέσσερις παράγοντες: Υπερπλασία σμηγματογόνων αδένων, που έχουν ως αποτέλεσμα τη μεγάλη παραγωγή σμήγματος. Θυλακική υπερκεράτωση, δηλαδή η απόφραξη του θυλάκου του δέρματος. Εποικισμός P. Acnes. Φλεγμονή.
Tι βλάβες προκαλεί στο δέρμα;
Μαύρα στίγματα (φαγέσωρες). Μικρά εξογκώματα (βλατίδες), που σχηματίζονται από τη φλεγμονή των πόρων. Εξογκώματα με πυώδες υγρό (φλυκταινίδια). Επώδυνα πιο βαθιά εξογκώματα με φλεγμονή (οζίδια) που πολλές φορές «σπάνε». Κύστεις, δηλαδή φλεγμονώδεις σχηματισμούς σε βάθος που σχηματίζονται λόγω της απόφραξης του σμηγματογόνου και της κατακράτησης σμήγματος. Ουλές με, δηλαδή βλάβες στο δέρμα που μπορεί να παραμείνουν μετά την ακμή.
Πώς θεραπεύεται η ακμή;
Η θεραπεία μπορεί να είναι τοπική ή συστηματική, το είδος της θα το αποφασίσει ο δερματολόγος, αφού εκτιμήσει τη βαρύτητα της ακμής. Η θεραπεία στοχεύει στην ελάττωση της αυξημένης παραγωγής σμήγματος, στον περιορισμό της δημιουργίας φαγεσώρων, στη μείωση του πληθυσμού του βακτηρίου που προκαλεί την ακμή και στην εξάλειψη της φλεγμονής. Σε αυτούς που έχουν τη βαριά μορφή συνήθως συστήνεται συστηματική θεραπεία με ισοτρετινοΐνη, ένα αρκετά παλιό φάρμακο, το οποίο όμως έχει ενοχοποιηθεί για πολλές παρενέργειες, με κυριότερη την τερατογένεση.
Υπάρχουν νέα δεδομένα στην επιστημονική κοινότητα για τη θεραπεία της ακμής;
Αυτό που έχει αλλάξει είναι ο τρόπος που χορηγείται η θεραπεία. Έτσι, ενώ κάποτε θεωρούνταν ότι η ηλικία των 14 με 16 ετών ήταν η ηλικία έναρξης λήψης του φαρμάκου, σήμερα αυτό αλλάζει και η ηλικία έναρξης κατέβηκε στα 12 έτη. Άλλαξαν, όμως, τα δεδομένα και στην τοπική θεραπεία για την ακμή. Τα τοπικά, δηλαδή, αντιβιοτικά ως μονοθεραπεία, τα οποία ήταν κάποτε το κύριο όπλο μας, απομακρύνονται. Οι ειδικοί εστιάζουν πλέον στους συνδυασμούς φαρμάκων και αυτό γιατί έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ αυτό που ονομάζουμε αντοχή του προπιονικού βακτηριδίου της ακμής. Λόγω της μεγάλης κατάχρησης που γίνεται με τα αντιβιοτικά, το μικρόβιο αυτό έχει αποκτήσει ανθεκτικότητα. Έτσι, λοιπόν, για να αντιμετωπιστεί αυτό το θέμα, προωθούνται πλέον οι συνδυασμοί τοπικών θεραπειών, δηλαδή αντιβιοτικών και άλλων, μη αντιβιοτικών ουσιών, όπως είναι το υπεροξείδιο του βενζολίου και τα ρετινοειδή.
