O κ. Αθανάσιος – Μελέτιος Δημόπουλος, καθηγητής Ογκολογίας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, διευθυντής στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», μιλά για την σύγχρονη επιδημία που μαστίζει τις γυναίκες, τον καρκίνο του μαστού, αλλά και για τα όπλα που τους παρέχει πλέον η επιστήμη για την πρόληψη και την αντιμετώπισή του.

Πόσες Ελληνίδες αφορά ο καρκίνος του μαστού;

Στην Ελλάδα, όπως και σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσμου, ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή νεοπλασία. Δυστυχώς, όμως δεν έχουμε πολύ ακριβή στοιχεία, η χώρα μας δεν διαθέτει αρχείο νεοπλασιών. Εκτιμάται ότι πρόκειται για περίπου 5.000 γυναίκες τον χρόνο. Τουλάχιστον 2.000 γυναίκες τον χρόνο χάνουν τη ζωή τους…

Πώς μπορούν να προληφθούν αυτά τα περιστατικά;

Με την έγκαιρη διάγνωση! Όσο πιο γρήγορα διαγνωστεί ο καρκίνος του μαστού, τόσο πιο καλύτερα αντιμετωπίζεται. Πλέον όλες οι γυναίκες έχουν στη διάθεσή τους τη μαστογραφία, μια εξέταση η οποία αποδεδειγμένα έχει ελαττώσει τους θανάτους από καρκίνο του μαστού.

Από ποια ηλικία και μετά πρέπει να γίνεται η μαστογραφία; Και ως πότε;

Γυναίκες ηλικίας 40 έως 50 χρόνων πρέπει να υποβάλλονται σε μαστογραφία κάθε ένα με δύο χρόνια. Η εξέταση αυτή πρέπει να γίνεται μέχρι την ηλικία των 70. Όλες οι γυναίκες μπορούν να κάνουν αυτοψηλάφηση σε συχνά διαστήματα και μια βασική εξέταση από τον γυναικολόγο τους (ψηλάφηση). Ιδίως η αυτοψηλάφηση μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια, να εντοπίσει κάτι η γυναίκα και να οδηγηθεί στον γιατρό.

Μας δίνει σημάδια ο καρκίνος του μαστού;

Δυστυχώς, συχνά όταν υπάρχουν κάποια σημάδια, η νόσος είναι πιο προχωρημένη. Ο καρκίνος του μαστού συνήθως δεν πονάει, οπότε αμέσως μόλις δει μια γυναίκα ότι πιάνει ένα γρομπαλάκι, μια εισολκή στην θηλή, δηλ  η θηλή να βουλιάζει, αν διαπιστώσει κάποιο κοκκίνισμα στο δέρμα που δεν υποχωρεί, πρέπει να σπεύσει στον γιατρό. Όλα αυτά είναι σημάδια. Αλλά η έγκαιρη διάγνωση γίνεται με την μαστογραφία, την παρακολούθηση από τον γιατρό και την αυτοεξέταση.

Ποιες είναι οι βασικές αιτίες εμφάνισης καρκίνου του μαστού;

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια πολυπαραγοντική νόσος. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αιτία. Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν αυτή τη μορφή καρκίνου. Επομένως, απώλεια βάρους, διατήρηση σωματικού βάρους μέσα στα σωστά όρια είναι αυτονόητα για κάθε νεαρή γυναίκα. Επίσης, καταλυτικό ρόλο παίζει το αλκοόλ. Υπάρχει συσχέτιση της κατανάλωσης οινοπνεύματος σε μέτριες ή μεγάλες ποσότητες και την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Μια ακόμη παράμετρος που θεωρείται υπεύθυνη για την ανάπτυξη της νόσου είναι η έκθεση της γυναίκας για μεγάλο χρονικό διάστημα σε οιστρογόνα. Ξέρουμε ότι όσο νωρίτερα αρχίσει μια γυναίκα να κάνει παιδιά και όσα περισσότερα παιδιά κάνει τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να αναπτύξει καρκίνο του μαστού.

Η εξωσωματική γονιμοποίηση συσχετίζεται με τον καρκίνο του μαστού;

Η εξωσωματική δεν έχει ενοχοποιηθεί παρά μόνο ενδεχομένως σε γυναίκες που είναι σε κατηγορία υψηλού κινδύνου, που έχουν κάποια δυσπλασία στο μαστό. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αναγκαία η συζήτηση με τον γυναικολόγο και με τον ογκολόγο ώστε να εκτιμηθεί κατά πόσο μπορεί να αυξηθεί αυτή η πιθανότητα.

Η κληρονομικότητα τι ρόλο έχει στην εμφάνιση του καρκίνου του μαστού;

Υπολογίζουμε περίπου στο 10%. Αυτό είναι συνήθως σε γυναίκες που αναπτύσσουν καρκίνο του μαστού σε νεαρή ηλικία, πριν από τα 40 και μερικές φορές μεταξύ των 30 – 40 χρονών. Αν λοιπόν στην οικογένεια της υπάρχει μια συγγενής πρώτου βαθμού, σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να υποθέσουμε ότι έχουμε μια περίπτωση κληρονομικότητας. Πάντως, το σημαντικό είναι σε ό,τι αφορά τον καρκίνο αφορά τους τροποποιητικούς παράγοντες που επιδρούν στην εμφάνισή του: με  μια τροποποίηση στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μας υπολογίζεται ότι θα μπορούσε να ελαττωθεί η επίπτωση του καρκίνου έως και  30%!