Από ποια ηλικία πρέπει να κάνω μαστογραφία;

Η κυρία Φιορίτα Πουλακάκη, χειρουργός μαστού, λέκτορας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, εξηγεί ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού και ποια μέτρα πρόληψης μπορούν να ληφθούν από τις γυναίκες.

Κινδυνεύουν όλες οι γυναίκες να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού;

Κάθε γυναίκα ανάλογα με τον τρόπο ζωής της, τις διατροφικές της συνήθειες και το ατομικό και κληρονομικό της ιστορικό, εμφανίζει διαφορετικό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Καμία παρέμβαση (αλλαγή τρόπου ζωής, διατροφικές συνήθεις, τακτικός προληπτικός έλεγχος), δεν είναι ικανή να αποτρέψει την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου που έχει η κάθε γυναίκα, υπάρχουν συγκεκριμένες επιλογές που μπορεί να γίνουν ικανές να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Ποιες είναι αυτές οι επιλογές που έχει η εν δυνάμει ασθενής;

Η τακτική σωματική άσκηση και η υιοθέτηση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου συστήνεται σε όλες τις γυναίκες καθώς μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη πολλών καταστάσεων, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη και πολλές μορφές καρκίνου. Μελέτες έχουν καταδείξει τα οφέλη για τις γυναίκες που διατηρούν ένα υγιές βάρος, που ασκούνται συχνά και που λαμβάνουν ελάχιστα κορεσμένα και αλκοόλ. Επίσης, η γυμναστική μειώνει κατά το 1/3 τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και μάλιστα στην ηλικία της εμμηνόπαυσης, όπου το αυξημένο σωματικό βάρος ενισχύει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Μελέτες έχουν δείξει πως οι γυναίκες που έχουν θηλάσει, στατιστικά εμφανίζουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού συγκριτικά με όσες δεν έχουν θηλάσει. Εικάζεται πως αυτό συμβαίνει διότι κατά τη διάρκεια του θηλασμού οι γυναίκες δεν κάνουν ωορρηξίες τακτικά κι έτσι τα επίπεδα των οιστρογόνων παραμένουν χαμηλά.

Παρόλο που η αυτοεξέταση του στήθους δεν έχει συμβάλλει στη μείωση των θανάτων από τη νόσο, ωστόσο συστήνεται στις γυναίκες να εξοικειώνονται με την εικόνα και την υφή των μαστών τους, ώστε να εντοπίζουν και τις ελάχιστες αλλαγές που τυχόν σημειώνονται σε αυτό και να τις αναφέρουν στον ιατρό τους έγκαιρα.

Σε ό,τι αφορά τα διαγνωστικά εργαλεία, ποια υπάρχουν σήμερα;

Η ναυαρχίδα των εξετάσεων είναι η μαστογραφία. Θεωρείται το καλύτερο «εργαλείο» που έχουν στη διάθεσή τους οι ιατροί για τη διάγνωση υγιών γυναικών για καρκίνο μαστού, ενώ η απεικονιστική αυτή εξέταση έχει αποδεδειγμένα βοηθήσει στη μείωση των θανάτων εξαιτίας της νόσου.

Πότε πρέπει να γίνεται η μαστογραφία;

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικάνικης Εταιρίας για τον Καρκίνο (ACS), οδηγίες που ακολουθούνται και στη χώρα μας, η μαστογραφία πρέπει να γίνεται μία φορά τον χρόνο ξεκινώντας από την ηλικία των 40 ετών.

Ωστόσο, κάθε γυναίκα θα πρέπει να συμβουλεύεται τον ιατρό της σχετικά με την έναρξη του χρόνου της μαστογραφίας καθώς αυτή ποικίλει ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου που εμφανίζει για καρκίνο μαστού. Οι γυναίκες, για παράδειγμα,  με αυξημένους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης της νόσου θα πρέπει να προγραμματίσουν την πρώτη τους μαστογραφία νωρίτερα από την ηλικία των 40 ετών.

Επίσης, η εξέταση του στήθους με υπερηχογράφημα και μαγνητική μαστογραφία (MRI), συμβάλλουν στην αξιολόγηση των γυναικών με αυξημένους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.

Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Εταιρία για τον Καρκίνο, οι γυναίκες με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, όπως για παράδειγμα οι γυναίκες με μετάλλαξη των γονιδίων BRCA ή με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού στο άμεσο περιβάλλον τους, θα πρέπει να προχωρούν τόσο σε τακτικό έλεγχο με υπέρηχους όσο και με μαγνητική μαστογραφία (όχι απαραίτητα την ίδια χρονική περίοδο).

Επιπλέον, ο υπέρηχος και η μαγνητική μαστογραφία θα πρέπει να έπονται σε γυναίκες με «ύποπτες» ενδείξεις κατά την ψηφιακή μαστογραφία ή την κλινική εξέταση.

Σχετικά άρθρα