Ο καρκίνος του μαστού “χτυπά” πολλές γυναίκες στην παραγωγική τους ηλικία. Τι συμβαίνει όμως αν νοσήσουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης; Μπορεί να συνεχιστεί η κύηση; Η κυρία Φιορίτα Πουλακάκη, Χειρουργός Μαστού και λέκτορας Χειρουργικής, μας απαντά.
Γράφει η Φιορίτα Πουλακάκη
-Πόσο πιθανό είναι να διαγνωστεί καρκίνος του μαστού κατά τη διάρκεια της κύηση;
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το συχνότερο σε εμφάνιση γυναικολογικό καρκίνο με μία στις 9 γυναίκες να αναμένεται να νοσήσουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου για γυναίκες ηλικίας 35 έως 54 ετών. Από το σύνολο των περιπτώσεων που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού, το 15% αφορά γυναίκες ηλικίας κάτω των 45 ετών, στην αναπαραγωγική δηλαδή ηλικία, ενώ δεν είναι λίγα τα περιστατικά των γυναικών που αναπτύσσουν τη νόσο κατά τη διάρκεια της κύησης ή και ένα χρόνο μετά τον τοκετό.
–Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου στις περιπτώσεις αυτές;
Το υπερηχογράφημα αποτελεί την αρχική απεικονιστική προσέγγιση του καρκίνου του μαστού κατά την κύηση, όμως η ολοκληρωμένη διαγνωστική εικόνα των ύποπτων ευρημάτων συμπληρώνεται με τη μαστογραφία, η οποία είναι προτιμότερο να είναι και ψηφιακή και μαγνητική, εάν αυτό κριθεί απολύτως απαραίτητο. Για την προφύλαξη του εμβρύου δε συστήνεται το scanning οστών με γ-κάμερα που πραγματοποιείται με τη χορήγηση ραδιοφαρμάκου και γίνεται για την κατάταξη του σταδίου της νόσου μετά την ταυτοποίηση της κακοήθειας, καθώς και η αξονική τομογραφία κάτω κοιλιάς.
Για την ιστολογική ή κυτταρολογική προεγχειρητική επιβεβαίωση της ύπαρξης κακοήθειας ακολουθούνται όλοι οι τρόποι που επιλέγονται και στις περιπτώσεις επιβεβαίωσης κακοήθειας εκτός κύησης, υπό το πρίσμα όμως της παρουσίας του εμβρύου. Συστήνονται λοιπόν λιγότερο επεμβατικές διαγνωστικές προσεγγίσεις όπως παρακέντηση με τη χρήση λεπτής βελόνας), βιοψία με τοπική αναισθησία και απλή βιοψία μαστού.
-Συστήνεται η διακοπή της κύησης;
Μία εκ των επιλογών είναι και η διακοπή της κύησης, μία απόφαση που βαρύνει τη μητέρα και το σύντροφό της, αφού ενημερωθούν όμως πρώτα από μία ομάδα επαγγελματιών της υγείας, όπως γυναικολόγο, μαιευτήρα, ογκολόγο, ακτινοθεραπευτή, πλαστικό χειρουργό, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό που αποτελούν τη συμβουλευτική-θεραπευτική ομάδα.
Ειδικότερα όμως, σε εγκύους ασθενείς με διαγνωσμένο καρκίνο του μαστού 3ου σταδίου, η συμβουλευτική-θεραπευτική ομάδα οφείλει να κατευθύνει την ασθενή να αποφασίσει να διακόψει την κύηση και να ξεκινήσει αμέσως τη θεραπευτική αγωγή με ενδεχόμενο χειρουργείο, ακτινοθεραπεία και συστηματική χημειοθεραπεία. Το ίδιο ισχύει και για ασθενείς με καρκίνο μαστού στην κύηση 4ου σταδίου, όπου η διακοπή της κύησης είναι σχεδόν επιβεβλημένη για να χορηγηθεί άμεσα συστηματική χημειοθεραπευτική αγωγή.
-Ποιες μέθοδοι αντιμετώπισης προτείνονται; Μπορεί να γίνει χημειοθεραπεία;
Η θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου του μαστού κατά την κύηση εξαρτάται από την κάθε έγκυο ασθενή και αποφασίζεται με βάση το τρίμηνο της κύησης και πάντα υπό το πρίσμα της ασφάλειας του εμβρύου και της ασθενούς.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση για τον καρκίνο του μαστού στην κύηση. Σήμερα παρέχεται η δυνατότητα χειρουργείου διατήρησης του μαστού λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους όπως η αναλογία στήθους και όγκου και το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Σε περίπτωση, όμως, μαστεκτομής στο πρώτο τρίμηνο της κύησης δεν προτείνεται η ταυτόχρονη αποκατάσταση του μαστού για να μειωθεί ο ενδεχόμενος κίνδυνος του κυήματος από τα φάρμακα που συνοδεύουν την αποκατάσταση και για λόγους συμμετρίας του στήθους.
Η ακτινοθεραπεία και οι συμπληρωματικές θεραπείες όπως η ορμονοοθεραπεία με ταμοξιφαίνη, ή η χρήση αναστολέων αρωματάσης αντεδείκνυνται καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης, ενώ η χημειοθεραπεία, είτε προεγχειρητικά είτε ως συστηματική χημειοθεραπεία σε συνέχεια της χειρουργικής επέμβασης, επίσης αντενδείκνυται στο α’ τρίμηνο της κύησης, στο β’ τρίμηνο θα πρέπει να προσφέρεται ως θεραπευτική επιλογή δεδομένου ότι δίνει πλεονέκτημα επιβίωσης στην έγκυο ασθενή με καρκίνο μαστού, ενώ κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου εφόσον η χημειοθεραπεία έχει ήδη κριθεί σκόπιμη ως θεραπευτική προσέγγιση, η έγκυος ασθενής θα πρέπει να λάβει το τελευταίο χημειοθεραπευτικό σχήμα τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από τον τοκετό προκειμένου να έχει προλάβει να ανανήψει ο μητρικός μυελός των οστών.
