Άπιστοι άνδρες: Τι ρόλο παίζει η σχέση που έχουν με τη μητέρα τους

<p style="text-align: justify;">Πολλοί άνδρες ζουν υποσυνείδητα την ανάμνηση της παιδικής ηλικίας, όπου το αγόρι δεν διαφέρει απ' το κορίτσι, και την επιθυμία του να είναι ένα με τη μητέρα.</p>
<p style="text-align: justify;">Κείμενο του ψυχοθεραπευτή Alon Gratch</p>
<p style="text-align: justify;">Όπως γράφει ο ψυχοθεραπευτής Στόλλερ για πολλούς άνδρες αυτή η ταύτιση με τη μητέρα, δημιουργεί συγκρούσεις. Επιφέρει θυμό και φόβο. Θυμό επειδή πρέπει ν' αφήσουν πίσω την ψευδαίσθηση ότι «η μαμά κι εγώ είμαστε ένα», και θυμό κατά της μητέρας τους που τους φέρνει σ' αυτή τη δύσκολη θέση. Επιφέρει, όμως, και φόβο επειδή δεν μπορούν να ξεφύγουν απ' την επιρροή της. Είναι εμφανές ότι αυτή η ασυνείδητη σύγκρουση που σχετίζεται με τη μητέρα, βιώνεται μέσα απ' τη σεξουαλική δραστηριότητα των ανδρών. Για παράδειγμα, πολλοί άνδρες θυμώνουν όταν η κοπέλα ή η γυναίκα τους δεν θέλει να κάνει στο κρεβάτι κάποια πράγματα που αυτοί θέλουν, ή όταν δεν γνωρίζει πώς να τους ερεθίσει – πιστεύουν ότι θα πρέπει να γίνει ένα μ' εκείνους (να μην έχει διαφορετικές σεξουαλικές επιθυμίες). Θυμώνουν επίσης επειδή πρέπει «να ξεχάσουν» τις άλλες γυναίκες, όταν δεσμεύονται σε μία σχέση, και, ασυνείδητα, κατηγορούν τη σύντροφό τους γι' αυτό, λες και είναι δικό της λάθος. Και βέβαια φοβούνται μήπως χάσουν την πιθανότητα να κάνουν σεξ και με άλλες γυναίκες, όταν δεσμεύονται με μία γυναίκα.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτή η δυναμική είναι ο κύριος λόγος που οι άντρες κάνουν εξωσυζυγικές σχέσεις. Έχοντας μια εξωσυζυγική σχέση, διεκδικούν θυμωμένα το δικαίωμά τους για μια γυναίκα με περισσότερη σεξουαλική κατανόηση, και το δικαίωμά τους για τη σεξουαλική τους ελευθερία. Επιπλέον απαλύνουν το φόβο τους ότι είναι καταδικασμένοι να κάνουν σεξ για την υπόλοιπη ζωή τους με την ίδια γυναίκα. Δεν τους περνάει, βέβαια, απ' το μυαλό ότι δεν μπορεί κάποιος ν' απελευθερωθεί με τη μυστικότητα, ή αλλάζοντας τον αφέντη του -εννοώ την ερωμένη- με έναν άλλο. Κι ενώ καταδικάζουμε άμεσα τους άνδρες που απατούν τις συντρόφους τους, και τους θεωρούμε συναισθηματικά ασταθείς, η κλινική εμπειρία δείχνει ότι αυτοί οι άνδρες υποφέρουν πολύ, επειδή είναι φυλακισμένοι του ίδιου του εαυτού τους. Αργά ή γρήγορα, οι περισσότεροι άνδρες ανακαλύπτουν ότι η υπεραρσενική δραστηριότητα είναι μόνο η απόδειξη για το αντίθετο, ή -για να το πούμε με σεξουαλικούς όρους- ότι οι πολλαπλές εκθέσεις του πέους τους δεν πολλαπλασιάζουν το μέγεθός του -πολλαπλασιάζουν, γενικά, την εκτίμηση -και τη δική τους εννοείται- ότι είναι τόσο μικρό που χρειάζεται πολλαπλασιασμό.</p>
<p style="text-align: justify;">Απ' την άλλη, είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι το αγόρι, χρησιμοποιώντας το σεξουαλικό του όργανο μπορεί να αποδείξει στη μητέρα του -και στον εαυτό του- ότι είναι διαφορετικός και ξεχωριστός από εκείνη.</p>
<p style="text-align: justify;">Η ιδέα ότι ο άνδρας αναζητά τον προσωπικό του χώρο από μια γυναίκα -κι όταν δεν τον βρει πηγαίνει με μια άλλη- είναι αρκετά παράδοξη, όπως και η σύγκρουση της ανδρικής ανασφάλειας: Οι άνδρες τα θέλουν όλα – να είναι άνδρες και να είναι (με) γυναίκες. Η στερεοτυπική σχέση, όπου ο άνδρας είναι απρόθυμος να δεσμευτεί, ενώ η γυναίκα πιέζει για δέσμευση, είναι αληθινή μόνο αν τη δούμε απ' τη συνειδητή οπτική. Ασυνείδητα -και αυτό είναι εύκολο να το δούμε στη θεραπεία ζευγαριών- αυτοί οι άνδρες δημιουργούν έτσι τις καταστάσεις ώστε η γυναίκα να τους πιέζει, επειδή θέλουν να επαναλάβουν τη σχέση τους με την Πρώτη τους, τη Μητέρα – μια σχέση στην οποία η γυναίκα ήταν δεσμευμένη, προστατευτική και δοτική, ενώ το αγόρι προσπαθούσε απρόθυμα να ξεφύγει. Αφήστε με να το διευκρινίσω αυτό – μιλώντας για το σεξ.</p>
<p style="text-align: justify;">Ένας θεραπευόμενος, επαγγελματίας και γύρω στα 30, μεγάλωσε με μια μητέρα, η οποία, έχοντας η ίδια την ανάγκη να την χρειάζονται, ήταν ιδιαίτερα πρόθυμη να βοηθάει και να υποστηρίζει, και μάλιστα τόσο πολύ, ώστί δημιούργησε στο γιο της μια συναισθηματική εξάρτηση. Ενώ εκείνος κατάφερε, ως νέος άνδρας, να ξεπεράσει την επιθυμία του για φροντίδα απ' τους γονείς του, και ήταν ικανός να ζει αυτόνομα, τα απομεινάρια της εξάρτησής του συνέχιζαν να χρωματίζουν τη σεξουαλικότητά του. Αυτό βγήκε στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια της θεραπείας όταν μίλησε για ένα όνειρο όπου ένας παιδικός του φίλος, ο Σάμιουελ, έκοψε τα πόδια του πελάτη μου επειδή είχε κάνει κάτι κακό. Ενώ ο πελάτης μου ένιωθε μπερδεμένος μ' αυτό το όνειρο, οι συσχετίσεις που έκανε έλυσαν εύκολα το μυστήριο. Την ημέρα εκείνη, πριν δει το όνειρο, ο πελάτης μου, που δεν ήταν εβραίος, είχε μια συζήτηση μ' έναν ορθόδοξο εβραίο συνάδελφό του που τον έλεγαν Σμουέλ (στα εβραϊκά το αντίστοιχο του Σάμιουελ). Εκείνος του μίλησε για ένα καινούργιο βιβλίο που μιλά για το σεξ, και είναι σύμφωνο με το «κόσερ» </p>
<p style="text-align: justify;">Προσπαθώντας να δώσω μια βιαστική ερμηνεία στο όνειρο, είπα: «Μήπως έκανες σεξ χωρίς ν' ακολουθήσεις το κόσερ, οπότε το όργανό σου κόβεται για να τιμωρηθείς;» (αυτό που αποκαλεί ο Φρόιντ «κατηφορική μετάθεση»). Ο πελάτης μου γέλασε, αλλά προς μεγάλη μου έκπληξη παραδέχτηκε ότι είχε κάνει σεξ. Τρεις βδομάδες πρωτύτερα έκανε σεξ με την πρώην κοπέλα του, κάτι που ένιωθε ότι ήταν λάθος, επειδή είχε χωρίσει μαζί της μόλις συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να δεσμευτεί στη σχέση τους. Όμως υπήρχε κάτι περισσότερο από αυτό. Το βράδυ πριν δει το όνειρο, η πρώην κοπέλα του, του τηλεφώνησε και του είπε θυμωμένα και σαρκαστικά: «Σε περίπτωση που ανησύχησες, δεν είμαι έγκυος». Έτσι ανακάλυψα ότι δεν πήραν αντισυλληπτικά μέτρα – κάτι που ο πελάτης μου το χαρακτήρισε ως «τέλεια ανευθυνότητα», ενώ εγώ το είδα σαν μια διαφορετική πλευρά του τρόπου που έκανε έρωτα. Ήταν αρκετά εντυπωσιακό το γεγονός ότι δεν χρησιμοποίησαν αντισύλληψη. Αυτό δεν είχε ξανασυμβεί στα δύο χρόνια που ήταν μαζί.</p>
<p style="text-align: justify;">Έτσι, κι εγώ είπα στον πελάτη μου: «Άσε με να το καταλάβω καλά. Χωρίζεις με την κοπέλα σου επειδή σε έπνιγε, κι εσύ χρειαζόσουν χώρο -κι όχι μόνο τη συναντάς και κάνεις σεξ μαζί της, αλλά προσπαθείς να την αφήσεις και έγκυο;». Εκείνος διαμαρτυρήθηκε λίγο, όμως μετά αναγνώρισε ότι ασυνείδητα έκανε αυτό που έκανε πάντα με τις γυναίκες σε συναισθηματικό επίπεδο, αρχίζοντας με τη μητέρα του – τις παγίδευε έτσι ώστε να εξαρτώνται από αυτόν και να τον χρειάζονται, κι εκείνος να μην τις κρατά κοντά του, ή, πιο σωστά, μ' αυτόν τον τρόπο να μπορεί ν' απαιτεί θυμωμένα να τον απελευθερώσουν, χωρίς να χρειάζεται να παραδεχτεί ότι ήταν η δική του εξάρτηση αυτή που τον κρατούσε δεμένο μαζί τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτή η θυμωμένη πλευρά της μάχης του για τον αποχωρισμό, έγινε πιο ορατή όταν μου διηγήθηκε κάποιες λεπτομέρειες από το περιστατικό με την πρώην κοπέλα του. Προφανώς, η πρώην κοπέλα είχε ακόμα τα κλειδιά του σπιτιού του κι εκείνη τη νύχτα, αφού ο πελάτης μου είχε πέσει για ύπνο, μπήκε στο σπίτι του χωρίς να τον ειδοποιήσει – δήθεν για να πάρει κάτι που είχε ξεχάσει. Ο πελάτης μου ήταν ακόμα ξύπνιος, αλλά κυκλοφορούσε με τα εσώρουχά του… κι έτσι το ένα έφερε το άλλο.</p>
<p style="text-align: justify;">«Νομίζω ότι έβγαζα κάποιο θυμό καθώς έκανα σεξ μαζί της», αναπόλησε. «Σα να της έλεγα, "αν νομίζεις ότι μπορείς να εισβάλεις στο χώρο μου κατ' αυτό τον τρόπο και να νιώσεις τόση οικειότητα μαζί μου, τότε πάρε αυτό – πάρε αυτό που σημαίνει οικειότητα"». Όπως είπα στον πελάτη μου, αυτό μου θύμισε την εικόνα ενός παιδιού με τα εσώρουχά του, να φαντάζεται θυμωμένο ότι θα δείξει στη μητέρα του -η οποία μόλις είχε μπει απρόσκλητη στο δωμάτιό του- ότι δεν είναι πια μικρό παιδί. Αυτό έδωσε άλλο νόημα στο τηλεφώνημα της φίλης του – ή τουλάχιστον στον τρόπο που το ερμήνευσε αυτός στο όνειρό του. Αν, κάνοντας σεξ μαζί της χωρίς προφυλακτικό, ήθελε να της πει: "θα σου δείξω ότι είμαι άνδρας, κάνοντάς σου ένα παιδί", εκείνη βεβαιώνοντάς τον ότι δεν είναι έγκυος, του έλεγε "όχι, δεν μπορείς, δεν μπορείς – το όργανό σου είναι κομμένο".</p>
<p style="text-align: justify;">Aπόσπασμα από το βιβλίο Αν μιλούσαν οι άνδρες. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Θυμάρι για την ευγενική παραχώρηση του υλικού</p>

Σχετικά άρθρα