Οιδιπόδειο σύμπλεγμα: Πώς η σχέση με τη μητέρα επηρεάζει τη ζωή του άνδρα

<p style="text-align: justify;">ΟΙΔΙΠΟΔΕΙΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ</p>
<p style="text-align: justify;">Γράφει η <strong> ψυχολόγος Παυλίνα Πουλίδη </strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span><strong><img src="/contentfiles_2015/photos/psyxologia/agxos/pavlina.JPG" alt="" data-pin-nopin="true" /></strong></span></p>
<p style="text-align: justify;">Το οιδιπόδειο σύμπλεγμα ορίστηκε για πρώτη φορά από τον πατέρα της ψυχανάλυσης Freud και πήρε το όνομα του από τον ελληνικό μύθο. Σύμφωνα με την μυθολογία ο βασιλιάς Οιδίποδας, τον όποιο προόριζε η μοίρα να σκοτώσει τον πατέρα του Λάιο και να παντρευτεί την μητέρα του Ιοκάστη, κάνοντας προσπάθεια να αποφύγει τον χρησμό, διαπράττει διπλό έγκλημα σκοτώνοντας τον πατέρα του και συνάπτοντας γάμο με την μητέρα του. Τέλος ο Οιδίποδας σε μια προσπάθεια να τιμωρήσει τον εαυτό του για την ανήθικες πράξεις που είχε διαπράξει, αυτοτυφλώνεται.</p>
<p style="text-align: justify;">Στην ψυχαναλυτική θεωρία το οιδιπόδειο σύμπλεγμα είναι ένας συνδυασμός απωθημένων ιδεών και συναισθημάτων που συγκεντρώνονται στην επιθυμία του γονέα του αντίθετου φύλου και εναντιώνονται προς τον γονέα του ίδιου φύλου.  Η έναρξη του οιδιπόδειου ξεκινάει στο 2 έτος της ζωής του παιδιού, όπου σταδιακά κορυφώνεται και ολοκληρώνεται στο 6 έτος. Eίναι μια φυσιολογική φάση ωρίμανσης από την οποία περνούν όλα τα παιδιά, το πρώτο στάδιο διαμόρφωσης της σεξουαλικής τους ταυτότητας . Στο «φαλλικό στάδιο» όπου εκδηλώνεται το οιδιπόδειο σύμπλεγμα το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με τα προσεξουαλικά ερεθίσματα για πρώτη φορά στην ζωή του. Χάρη στο οιδιπόδειο σύμπλεγμα το μικρό αγόρι αναγνωρίζει για πρώτη φορά τη σεξουαλικότητά του και το κορίτσι τη θηλυκότητά του. Το παιδί με την αναγνώριση του οιδιπόδειου θα καταλάβει ότι διαφοροποιείται από το άλλο φύλο.  Είναι μια πολύ  χρήσιμη διαδικασία που μαθαίνει στα παιδιά ότι δεν μπορούν να εκδηλώνουν ή να περιμένουν την ικανοποίηση όλων τους των επιθυμιών πάντα και ότι υπάρχουν περιορισμοί και απαγορεύσεις. Έτσι το οιδιπόδειο σύμπλεγμα ορίζει ότι ο μικρός άνδρας επιθυμεί να έχει αποκλειστικά δική του την μητέρα του και ενοχλείται από την παρουσία του πατέρα του. Εκδηλώνει συμπεριφορές επιθετικές και αισθάνεται ενοχή προς τον πατέρα. Το παιδί προσπαθεί να ανιχνεύσει την θέση του ανάμεσα στο τρίγωνο Παιδί-Μητέρα-Πατέρας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που θέλει το παιδί να ενοχλείται από την τρυφερότητα του πατέρα απέναντι στην μητέρα και το ευχάριστο συναίσθημα που βιώνει όταν ο πατέρας απουσιάζει. Συχνά το μικρό αγόρι εκφράζει ανοιχτά τα συναισθήματα του λέγοντας στην μητέρα του ότι θα την παντρευτεί. Ο Freud ανέφερε ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την ερωτική φύση του δεσμού μικρού αγοριού-μάνας κι αυτό αποκαλύπτεται μέσα από διάφορα παραδείγματα όπως το ότι ζητάει να κοιμηθεί δίπλα της την νύχτα, το ότι επιθυμεί να είναι παρών στην καθημερινή της περιποίηση και το ότι επιχειρεί να την αποπλανήσει π.χ. αγγίζοντας το στήθος της. Πολύ συχνά οι γονείς ασκούν επιρροή στην δημιουργία της οιδιπόδειας στάσης του παιδιού καθώς ανταποκρίνονται θετικά στην έλξη του φύλου και εκδηλώνουν μεγαλύτερη τρυφερότητα ο πατέρας στην κόρη και η μάνα στον γιό, ειδικά σε περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότερα από ένα παιδιά. Κάπως έτσι λοιπόν καθορίζονται και οι ερωτικές σχέσεις που θα αναπτύξει το παιδί στο μέλλον.</p>
<p style="text-align: justify;">ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΕΙΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ </p>
<p style="text-align: justify;">Μόλις το παιδί αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να «παντρευτεί» την μητέρα του και να αντικαταστήσει τον πατέρα του τότε επέρχεται η λύση του συμπλέγματος. Έτσι το μικρό αγόρι αποδέχεται ότι θα παντρευτεί μια άλλη γυναίκα και εν συνεχεία καταλάβει προσπάθειες να αντιγράψει και να ταυτιστεί με τον πατέρα του. Επομένος σε αυτό το στάδιο το παιδί αρχίζει να ταυτίζεται με τον γονέα του ίδιου φύλου. Μια χαρακτηριστική συμπεριφορά που υποδηλώνει την λύση του οιδιπόδειου εκ μέρους του αγοριού είναι να ντύνεται όπως ο πατέρας του ή να συμμετέχει σε κοινές δραστηριότητες με εκείνον. Το αγόρι πρέπει να βιώσει το άγχος του <em>ευνουχισμού </em>και το αίσθημα ντροπής για να οδηγηθεί στην λύση του οιδιπόδειου συμπλέγματος. Πιο συγκεκριμένα σε αυτή την φάση ντρέπεται να κυκλοφορήσει γυμνό και δεν επιθυμεί να βλέπουν το σώμα του χωρίς ρούχα έτσι φαίνεται να έχει ξεπεράσει το οιδιπόδειο σύμπλεγμα.</p>
<p style="text-align: justify;">Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΕΙΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΛΙΚΗ ΖΩΗ</p>
<p style="text-align: justify;">Σύμφωνα με τον Freud το οιδιπόδειο ασκεί επιρροή στους ανθρώπους στον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν τον ερωτικό του σύντροφο. Φαίνεται να υπάρχει μια τάση επανάληψης των παιδικών βιωμάτων με αποτέλεσμα ένα αγόρι που σαν παιδί είχε μια ουσιαστική σχέση με την μητέρα του να αναζητά και στην ενήλικη ζωή μια υγιής σχέση αγάπης από μια σύντροφο. Πολλές φορές επιλέγουν να συνάψουν σχέση με έναν γονέα τελείως διαφορετικό από τον γονέα που τους δημιούργησε το παιδικό τραύμα, πιστεύοντας πως έτσι θα λυτρωθούν. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι ο άντρας θα επιλέξει την γυναίκα του σύμφωνα με τον τρόπο που μεγάλωσε, ποιον πατέρα και ποια μητέρα είχε καθώς και την σχέση που είχαν μεταξύ τους οι γονείς. Έτσι λοιπόν ένας άντρας που έχει μεγαλώσει σε ένα φυσιολογικό οικογενειακό περιβάλλον θα επιλέξει μια καλή σύντροφο. </p>

Σχετικά άρθρα