Γάμος ή σχέση: Πώς ξεκινά μια κρίση στο ζευγάρι

<p style="text-align: justify;">Yπάρχει κάτι που ισχύει για όλους μας: 0 άνθρωπος που αγαπάμε περισσότερο στον κόσμο μπορεί να μας αναβάσει στα ουράνια, όμως μπορεί κάλλιστα να μας ρίξει και στα τάρταρα. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένα τόσο δα γύρισμα του κεφαλιού ή μια επιπόλαιη και ασήμαντη παρατήρηση. Δεν μπορεί να υπάρξει εγγύτητα σε μια σχέση χωρίς αυτή την ευαισθησία. Εάν ο δεσμός μας με τον/τη σύντροφό μας είναι ασφαλής και δυνατός, μπορούμε να τα βγάζουμε πέρα αρκετά καλά σε κάτι τέτοιες ευαίσθητες στιγμές. Στην πραγματικότητα μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε ώστε να φέρουμε τον/τη σύντροφό μας πιο κοντά. Όμως όταν δεν νιώθουμε ασφαλείς και δεσμευμένοι, αυτές oι στιγμές είναι σαν μια σπίθα που βάζει φωτιά σε όλη τη σχέση.</p>
<p><strong>Γράφει η Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας </strong><strong>Dr</strong><strong> </strong><strong>Sue</strong><strong> </strong><strong>Johnson </strong></p>
<p><strong>M</strong><strong>ετάφραση, επιστημονική επιμέλεια κειμένου Ρίτα Βεντούρα</strong><strong> </strong></p>
<p><strong><img src="http://focusing.gr/wordpress/wp-content/uploads/2015/01/rita-ventoura-small.jpg" alt="" width="99" /></strong></p>
<p style="text-align: justify;">Αυτό ακριβώς συνέβη τα τρία πρώτα λεπτά μιας εκρηκτικής συνεδρίας με τον Τζιμ και την Πάμελα, ένα ζευγάρι παντρεμένο πολλά χρόνια. Ένα ζευγάρι που περνούσε σοβαρή κρίση στη σχέση του, ενώ την ίδια στιγμή εκτιμούσαν ο ένας τα προτερήματα του άλλου. Ο Τζιμ μού είχε πει πολλές φορές, σε προηγούμενες συνεδρίες, ότι τα χρυσά μαλλιά και τα γαλανά μάτια της Πάμελα τον μάγευαν, και η Πάμελα πολύ συχνά παρατηρούσε ότι ήταν ένας καλός σύζυγος και πατέρας και αρκετά γοητευτικός άνδρας.</p>
<p style="text-align: justify;">Η συνεδρία ξεκινά αρκετά αθώα, με την Πάμελα να λέει ότι αυτή και ο Τζιμ είχαν περάσει μια καλή εβδομάδα μαζί και ότι αποφάσισε να του στέκεται περισσότερο όταν έδειχνε πιεσμένος από τη δουλειά του. Λέει επίσης ότι θα της άρεσε ο Τζιμ να της έλεγε πότε χρειαζόταν συναισθηματική στήριξη. Ο Τζιμ ρουθουνίζει. κοιτάζει προς τα πάνω και τσουλάει την καρέκλα του μακριά από τη γυναίκα του. Εκείνη τη στιγμή, ορκίζομαι ότι αισθάνθηκα έναν παγωμένο αέρα να περνάει από το γραφείο μου.</p>
<p style="text-align: justify;">Η Πάμελα λέει ξεφυσώντας: «Τι στο καλό εννοείς με αυτό; Με αυτή τη γελοία έκφραση; Έχω προσπαθήσει πολύ περισσότερο από σένα να είμαι υποστηρικτική σε αυτή τη σχέση, εσύ όμως προτιμάς να το παίζεις “υπεράνω” όπως πάντα». «Μην έχεις τόσο στόμφο!», της αντιγυρίζει ο Τζιμ, «δεν θα έρθω ποτέ σε σένα για υποστήριξη. Και ο λόγος είναι ακριβώς αυτός. Απλώς θα με κριτικάρεις. Αυτό ακριβώς έκανες τόσα χρόνια. Γι’ αυτό το λόγο είμαστε άνω κάτω και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε».</p>
<p style="text-align: justify;">Προσπαθώ να τους ηρεμήσω, όμως φωνάζουν τόσο δυνατά που δεν με ακούνε. Σταματάνε όταν λέω ότι είναι λίγο στενάχωρο που αυτή η κατάσταση ξεκίνησε όταν η Πάμελα άρχισε να λέει τόσο θετικά πράγματα, προσφέροντας μια εικόνα αγάπης. Η Πάμελα τότε ξεσπάει σε λυγμούς και ο Τζιμ κλείνει τα μάτια και αναστενάζει. «Αυτό ακριβώς συμβαίνει μ’ εμάς», λέει ο Τζιμ, και έχει δίκιο. Εδώ ακριβώς μπορούν να ξεκινήσουν να αλλάζουν αυτό που πάντα συμβαίνει. Η αλλαγή ξεκινάει όταν αρχίζει κανείς να βλέπει τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα, όταν εστιάζεται κανείς στο παιχνίδι και όχι στην μπάλα.</p>
<p style="text-align: justify;">Όταν δεν μπορούμε να συνδεθούμε με ασφάλεια με τους συντρόφους μας, εγκλωβιζόμαστε σε τρία βασικά μοτίβα τα οποία ονομάζω Δαιμονικούς Διαλόγους: Βρες τον Κακό είναι ένα αδιέξοδο μοτίβο μιας αλληλοκατηγορίας που σίγουρα κρατάει το ζευγάρι χιλιόμετρα μακριά, μπλοκάροντας οποιαδήποτε επανασύνδεση και οποιαδήποτε δημιουργία ασφαλούς εστίας. Τα ζευγάρια χορεύουν κρατώντας αποστάσεις μεταξύ τους. Αυτό ακριβώς κάνουν και ο Τζιμ με την Πάμελα όταν ξεκινούν να αλληλοκατηγορούνται για τη σχέση τους που έχει σκαμπανεβάσματα.</p>
<p style="text-align: justify;">Πολλά ζευγάρια πέφτουν σε αυτό το μοτίβο για μικρά διαστήματα αλλά είναι δύσκολο κάτι τέτοιο να διατηρηθεί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Για τους περισσότερους, το μοτίβο Βρες τον Κακό είναι ένα σύντομο προοίμιο ενός άλλου χορού που είναι μεν πιο κοινός, αλλά εγκλωβίζει όλο και περισσότερο τα ζευγάρια. Διάφοροι ερευνητές έχουν ονομάσει αυτόν τον επόμενο χορό «Απαιτώ – Αποσυρομαι» ή «Ασκώ κριτική – Υπερασπίζομαι». Εγώ το ονόμασα Πόλκα της Διαμαρτυρίας, διότι το βλέπω σαν μια αντίδραση, ή πιο σωστά, μια διαμαρτυρία ενάντια στην απώλεια της αίσθησης της ασφάλειας που όλοι χρειαζόμαστε στη σχέση μας. 0 τρίτος χορός είναι Παγώνω και το Βάζω στα Πόδια, ή όπως πολύ συχνά το ονομάζουμε  Απόσυρση – Απόσυρση. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν η Πόλκα της Διαμαρτυρίας έχει διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα, όταν οι χορευτές νιώθουν τόσο απελπισμένοι που αρχίζουν να τα παρατάνε και βάζουν τα συναισθήματά τους και τις ανάγκες του στη βαθιά κατάψυξη, το μόνο που τους μένει είναι ένα μούδιασμα και η απόσταση που έχει δημιουργηθεί. Και οι δύο κάνουν πίσω για να ξεφύγουν από τον βαθύ πόνο και την απελπισία. Με την ορολογία του χορού κανένας ποια δεν είναι στο πάτωμα, και οι δύο κάθονται απέξω. Αυτός είναι ο πιο επικίνδυνος χορός απ’ όλους.</p>
<p style="text-align: justify;">Όλοι μας κάποια στιγμή στις ερωτικές/συντροφικές μας σχέσεις εγκλωβιζόμαστε σε αυτά τα αρνητικά μοτίβα. Για μερικούς, αυτοί οι χοροί είναι σύντομοι όταν η σχέση είναι ασφαλής, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι επικίνδυνοι. Για άλλους, με λιγότερο ασφαλή σχέση, αυτοί οι χοροί γίνονται ο συνήθης τρόπος ανταπόκρισης. Έπειτα από λίγο, το μόνο που χρειάζεται είναι μια αρνητική νύξη από τον εραστή ή τον σύντροφο για να ενεργοποιηθούν οι Δαιμονικοί Διάλογοι. Κατά συνέπεια, τα τοξικά μοτίβα μπορεί να εμφανίζονται τόσο συχνά ώστε είναι πιθανόν μέχρι και να διαλύσουν τελείως τη σχέση, μπλοκάροντας όλες τις προσπάθειες διόρθωσης και επανασύνδεσης.</p>
<p style="text-align: justify;">Όταν θέλουμε να διατηρήσουμε τον συναισθηματικό μας δεσμό και δεν παίρνουμε την επιβεβαίωση που ζητάμε, υπάρχουν μόνο δύο τρόποι να προστατευθούμε. 0 ένας είναι να αποφύγουμε τη δέσμευση, δηλαδή να προσπαθήσουμε να «κοιμήσουμε» τα συ-ναισθήματά μας, να κλειστούμε στον εαυτό μας και να αρνηθούμε τις ανάγκες μας για συναισθηματικό δέσιμο. 0 άλλος είναι να ακούσουμε το άγχος μας και να αγωνιστούμε για αναγνώριση και ανταπόκριση.</p>
<p style="text-align: justify;">Η στρατηγική που υιοθετούμε όταν νιώθουμε την απειλή της αποσύνδεσης -δηλαδή είτε να γίνουμε απαιτητικοί και κριτικοί είτε να αποσυρθούμε και να κλειστούμε στον εαυτό μας- κατά κάποιο τρόπο αντικατοπτρίζει την προσωπική μας ιδιοσυγκρασία και ιστορία. Συνήθως καθορίζεται από τα μαθήματα που πήραμε από τους βασικούς συναισθηματικούς δεσμούς μας του παρελθόντος και του παρόντος. Ακόμη, επειδή μαθαίνουμε με κάθε καινούργια σχέση, η στρατηγική μας δεν είναι σταθερή. Μπορούμε να είμαστε επικριτικοί σε μια σχέση και αποστασιοποιημένοι σε μια άλλη.</p>
<p style="text-align: justify;">Εάν δεν είχα παρέμβει με τον Τζιμ και την Πάμελα κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, πολύ πιθανόν να είχαν κάνει έναν αγώνα δρόμου περνώντας και από τους τρεις Δαιμονικούς Διαλόγους, θα είχαν καταρρεύσει, εξαντληθεί, αποξενωθεί και απελπιστεί και μετά θα κατέληγαν στον διάλογο που γνωρίζουν καλύτερα. Μοιραία, θα έκαναν καταδικαστικά σχόλια για τη σχέση τους, τα οποία που έφερναν σύννεφα στις μελλοντικές συναναστροφές τους και θα έφθειραν τη μεταξύ τους εμπιστοσύνη. Κάθε φορά που το κάνουν αυτό και δεν μπορούν να βρουν έναν τρόπο να νιώθουν ασφάλεια στη σχέση τους, αυτή γίνεται όλο και πιο εύθραυστη. </p>

Σχετικά άρθρα