Πόσες κρίσεις πανικού μπορώ να αντέξω; Πώς εκδηλώνονται;

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα πολύ τρομακτικά συμπτώματα μιας κρίσης πανικού. Μάλιστα, αφού επισκεφτούν ουκ ολίγους γιατρούς και νοσοκομεία λαμβάνουν τη διάγνωση ότι «δεν έχεις τίποτα».

Πόσο ανακουφιστικό ακούγεται από τη μία πλευρά αυτό, αλλά και πόσο απογοητευτικό όταν σου λένε ότι δεν έχεις τίποτα ενώ μόλις πριν από λίγο ένιωθες ότι πεθαίνεις;

H Λητώ Κατάκη, ψυχολόγος – οικογενειακή θεραπεύτρια, διευθύντρια Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων, αναλύει τη διαταραχή της κρίσης πανικού. Πλήττει τους σύγχρονους ανθρώπους και όπως επισημαίνει, οι κρίσεις πανικού δεν τελειώνουν όσο (ανα)τροφοδοτούνται από τα αρνητικά συναισθήματα.

Τι είναι η κρίση πανικού;

Σημαίνει να βιώνει κανείς έντονο φόβο ή δυσφορία που κορυφώνεται ξαφνικά, χωρίς να υπάρχει ικανοποιητική «λογική» εξήγηση, γι’ αυτό και συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα.

Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει σε καταστάσεις όπου η διαφυγή είναι δύσκολη, όπως τα μέσα μεταφοράς και το πλήθος, ή δεν υπάρχει δυνατότητα βοήθειας, όπως αν είμαστε σπίτι μόνοι.

Η ένταση των συμπτωμάτων είναι τέτοια που πολλοί άνθρωποι περιγράφουν την εμπειρία τους λέγοντας ότι εκείνη τη στιγμή νόμιζαν ότι πέθαιναν.

Γιατί επανέρχονται οι κρίσεις πανικού;

Αφού πάθει κανείς μία πρώτη κρίση πανικού, μπορεί να παθαίνει νέες κρίσεις από τον φόβο του βιώματος της πρώτης φοράς. Είναι τόσο τρομακτικό το βίωμα που κάποιοι άνθρωποι δυσκολεύονται να βγουν από το σπίτι ή να μείνουν μόνοι έστω και για λίγο.

Με ποια συμπτώματα εκδηλώνονται;

Συνήθως εμφανίζονται:

ταχυπαλμία ή αίσθηση αύξησης παλμών,
εφίδρωση,
τρέμουλο,
δύσπνοια,
πλάκωμα στο στήθος,
αίσθημα πνιγμού,
πόνος ή δυσφορία στο στήθος,
ναυτία ή πόνος στο στομάχι ή στην κοιλιά,
αίσθημα ζάλης ή αστάθειας ή λιποθυμία,
αίσθηση ότι χάνεις τον έλεγχο, ότι τρελαίνεσαι,
φόβος θανάτου,
παραισθήσεις,
μουδιάσματα,
μυρμηγκιάσματα,
ρίγη ή ξαφνικές εξάψεις.

Τι προκαλεί τις κρίσεις πανικού;

Παρόλο που υπάρχει μεγάλη ποικιλία στη συχνότητα, την ένταση και τη σοβαρότητα των επιπτώσεων στην καθημερινότητα, ένας κοινός παράγοντας φαίνεται να είναι η μη επεξεργασία των συναισθημάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ίδια σωματικά συμπτώματα που εμφανίζονται σε μια κρίση πανικού, αν εμφανίζονταν σε μια στιγμή όπου άμεσα εξηγούνταν από ένα συναίσθημα, δε θα ήταν αυτά καθαυτά τρομακτικά.

Όταν όμως δεν διαχειριζόμαστε και απωθούμε από το συνειδητό, σκέψεις και συναισθήματα που συνοδεύονται από σωματικά συμπτώματα, τα «συμπιέζουμε». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται κάποια στιγμή ξαφνικά και συσσωρευμένα σωματικά συμπτώματα των οποίων η προέλευση έχει απωθηθεί.

Οφείλεται μόνο στον φόβο;

Μια συχνή παρεξήγηση είναι ότι οι κρίσεις πανικού αφορούν μόνο σκέψεις και συναισθήματα φόβου. Δουλεύοντας, όμως, με ανθρώπους που παθαίνουν συχνές κρίσεις πανικού, βλέπει κανείς ότι πολλές φορές εμπλέκονται και άλλα συναισθήματα, όπως θυμός και ενοχές. Έχει να κάνει με εσωτερικές συγκρούσεις που δεν συνειδητοποιούνται και δεν επεξεργάζονται.

Για να αντιμετωπιστεί, πρέπει κανείς να ψάξει με επιμονή και να συνδέσει την εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων με σκέψεις, αντιλήψεις και συναισθήματα που μπορεί να δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα. Αυτό μπορεί, φυσικά, να γίνει με τη βοήθεια ειδικού.

Λητώ Κατάκη
ψυχολόγος – οικογενειακή θεραπεύτρια
διευθύντρια Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων