Ανορεξία και στα αγόρια;
Οι διατροφικές διαταραχές είναι ένα θέμα το οποίο, λόγω της συστηματικής προβολής του από τα ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια, έχει πάρει διαστάσεις φωτίζοντας μ’αυτό τον τρόπο το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος. Μέχρι σήμερα, νομίζαμε ότι οι διατροφικές διαταραχές αφορούν κυρίως, τα κορίτσια στην εφηβεία. Τα ερευνητικά δεδομένα όμως αλλάζουν την σημερινή εικόνα. Το 5-10 % των περιπτώσεων αφορούν αγόρια ηλικίας 8-9 ετών.
Γράφει η ψυχολόγος, Ξένια Ταραβίρα
-Τι εννοούμε όταν λέμε διατροφικές διαταραχές;
Οι πιο γνωστές διατροφικές διαταραχές περιλαμβάνουν τη νευρική ανορεξία, με την άρνηση λήψης τροφής, τη βουλιμία, στην οποία κυριαρχούν υπερφαγικά επεισόδια με αυτοπροκαλούμενο εμετό στη συνέχεια και την παρορμητική υπερφαγία, με υπερφαγικά επεισόδια χωρίς να ακολουθεί αυτοπροκαλούμενος εμετός. Πρόκειται για σοβαρές παθήσεις με κυρίαρχο χαρακτηριστικό ότι τα άτομα υποφέρουν κρυφά απ’αυτές και αισθάνονται μεγάλη ντροπή για την απώλεια ελέγχου που βιώνουν, η οποία ξεκινάει από τη σχέση με το φαγητό και περνάει τελικά σε όλα τα επίπεδα, όπως για παράδειγμα στην απόδοση που έχουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις, στις σχέσεις με τους γονείς ή τους φίλους.
-Οι διατροφικές διαταραχές αφορούν μονάχα τις γυναίκες;
‘Οταν σκεφτούμε την εικόνα ενός ατόμου με διατροφική διαταραχή συνήθως έρχεται στο μυαλό μας μία νεαρή κοπέλα με υπερβολικά αδύνατο, σχεδόν καχεκτικό σώμα και νωθρό βλέμμα. Το πρόσωπο των διατροφικών διαταραχών όμως δεν είναι μόνο γένους θηλυκού. Πρόσφατη έρευνα αναφέρει ότι το 5-10% των διαταραχών πρόσληψης τροφής εκδηλώνεται σε αγόρια και μάλιστα ιδιαίτερα νεαρής ηλικίας, 8-9 ετών με αυξανόμενες τάσεις τα τελευταία χρόνια.
Γνωρίζοντας ότι τα κορίτσια είναι τα πλέον επιρρεπή στο συγκεκριμένο πρόβλημα είναι πολύ πιθανό οι γονείς να μην είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι και τα αγόρια παιδικής ή εφηβικής ηλικίας μπορεί να υποφέρουν από κάποιου είδους διατροφική διαταραχή.
Οι διατροφικές διαταραχές αφορούν κυρίως αγόρια που αθλούνται;
Οι χρόνιες ή αυτοσχέδιες δίαιτες αποτελούν συχνά το πρώτο βήμα προς τις διατροφικές διαταραχές. Το πρόβλημα ξεκινάει συχνά σε αγόρια που ασχολούνται με δραστηριότητες ή αθλήματα τα οποία απαιτούν ένα συγκεκριμένο σωματικό βάρος. Για παράδειγμα, σε αθλήματα όπως ο στίβος, η ενόργανη γυμναστική, η κολύμβηση, ο χορός, τα νεαρά άτομα είναι πιθανό να αισθανθούν πίεση προκειμένου να χάσουν κιλά ή λίπος ακολουθώντας πρακτικές που τελικά αποδυναμώνουν το σώμα τους και γίνονται επικίνδυνες για την ίδια τους τη ζωή (υπερβολική άσκηση, λήψη χαπιών για γρηγορότερη απώλεια βάρους, μείωση στην πρόσληψη νερού κ.α). Αντίστοιχα, ανθυγιεινές διατροφικά συμπεριφορές μπορεί να επιδείξουν και στην αντίθετη περίπτωση, όταν χρειάζεται να πάρουν βάρος για να συμμετέχουν σε πιο «βαριά» και βίαια αθλήματα όπως η πάλη.
Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι διατροφικές διαταραχές αποτελούν ψυχική ασθένεια.
-Τι κρύβεται όμως πίσω από μία διατροφική διαταραχή ; Ποια στοιχεία στη συμπεριφορά του παιδιού πρέπει να μας υποψιάσουν;
Η συνεχής ενασχόληση με το φαγητό και το βάρος, σε σημείο εμμονής, είναι στην πραγματικότητα μόνο ενα σύμπτωμα. Τα άτομα που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές έχουν μία άσχημη εικόνα του εαυτού τους, είναι δυσαρεστημένα και απογοητευμένα από το σώμα τους. Το βάρος γίνεται η σημαντικότερη ιδιότητά τους, μέσα από την οποία προσδιορίζουν άμεσα τον εαυτό τους. Πρόκειται συχνά για άτομα τελειομανή τα οποία νιώθουν ένοχα επειδή θεωρούν ότι δεν ικανοποιούν τις προσδοκίες των άλλων βιώνοντας αισθήματα ανεπάρκειας και ανικανότητας. Φοβούνται την κρίση των «σημαντικών άλλων» (οικογένεια, συμμαθητές, φίλοι) και η αυτοπεποίθηση τους παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα. Η ευμετάβλητη διάθεση, τα συναισθήματα απόγνωσης και μοναξιάς κυριαρχούν και σε συνδυασμό με την χαμηλή αυτοεκτίμηση και την ενοχή μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και στην κατάθλιψη.
-Πώς επιβαρύνει η οικογένεια τον έφηβο που παρουσιάζει τροφικές διαταραχές;
Οι έφηβοι, λόγω της ευαίσθητης περιόδου των ψυχικών και σωματικών αλλαγών στην οποία βρίσκονται, κινδυνεύουν ιδιαιτέρως από την παγίδα των διατροφικών διαταραχών. Το άγχος και τα οικογενειακά προβλήματα αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες που φαίνεται να συνδέονται με τη γέννηση αυτού του είδους διαταραχών. Πρόκειται για ένα πρόβλημα με εξαιρετικά σοβαρές επιπτώσεις, τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για την οικογένειά του. Γι’αυτό τον λόγο οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και το στενό περιβάλλον με το οποίο συναναστρέφονται καθημερινά τα νεαρά άτομα θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση και με την εμφάνιση διατροφικών συμπεριφορών που παραπέμπουν σε όλα τα παραπάνω να δρουν άμεσα απευθυνόμενοι σε ειδικούς υγείας.
