Χρήσιμες συμβουλές για το άγχος των εξετάσεων

“Η κόρη μου είναι μαθήτρια της 3ης λυκείου και σε λίγες μέρες ξεκινούν οι πανελλαδικές. Επειδή είναι ένα παιδί που αγχώνεται πολύ εύκολα θα ήθελα αν μπορείτε να μας ενημερώσετε σχετικά με το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε το άγχος των παιδιών για τις σχολικές επιδόσεις. Σας ευχαριστώ, Ευαγγελία”. 

Αγαπητή Ευαγγελία. Αναζητήσαμε χρήσιμες για εσάς πληροφορίες σε ένα κείμενο της συνεργάτιδάς μας, κυρίας Τζένη Σουμάκη, παιδοψυχιάτρου – ψυχαναλύτριας και  επιστημονικά υπεύθυνη της Διαγνωστικής και Θεραπευτικής Μονάδας για το Παιδί  «Σπ. Δοξιάδης». Ελπίζουμε να σας είναι χρήσιμες. 

“Όταν ήμουν 5 ετών η μητέρα μου πάντα μου έλεγε ότι η ευτυχία ήταν το κλειδί της ζωής. Όταν πήγα σχολείο με ρώτησαν το ήθελα να γίνω όταν μεγαλώσω. Έγραψα «ευτυχισμένος». Μου είπαν ότι δεν κατάλαβα το ερώτημα. Τους είπα ότι δεν καταλαβαίνουν τη ζωή”.

John Lennon

Το άγχος ορίζεται ως μία δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που εκδηλώνεται ως αντίδραση σε προκλήσεις ή κινδύνους του περιβάλλοντος.—  10%-20% των παιδιών εμφανίζουν κάποια μορφή άγχους που οδηγεί σε δυσλειτουργία ή υποκειμενική δυσφορία. Τα παιδιά και τα άτομα πρώτης εφηβικής ηλικίας συνήθως δεν αναγνωρίζουν ότι η αγχώδης αντίδρασή τους είναι υπερβολική ή μπορεί και να μην αντιλαμβάνονται ότι δυσφορούν. Tα πιο συνηθισμένα συμπτώματα άγχους σε παιδιά και εφήβους είναι:

Ρουφούν επίμονα τον αντίχειρά τους

—Παίζουν επίμονα με τα μαλλιά τους

—Τρώνε τα νύχια τους

—Άρνούνται την πρόσληψη τροφής

—Παρουσιάζουν αλλαγές στον τρόπο και τις ώρες του ύπνου

Έχουν  στομαχόπονους, κεφαλαλγίες, εμετούς

—Παρουσιάζουν ταχυκαρδία, δύσπνοια, ζαλάδα και τάση για λιποθυμία

—Νιώθουν πόνο ή πλάκωμα στο στήθος

—Τραυλίζουν

—Έχουν δυσκολία συγκέντρωσης

—Και δυσκολία ολοκλήρωσης σχολικών εργασιών

—Κάποιες φορές μπορεί να λένε ψέματα

Έχουν —σκαμπανεβάσματα στη διάθεση

—Ξαφνική και έντονη κινητικότητα

—Εκνευρισμός και εκρήξεις οργής

—Παρουσιάζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση

—Δυσλειτουργία στις κοινωνικές σχέσεις

—Κλείσιμο στον εαυτό και κοινωνική απομόνωση

Πολλές φορές είναι οι γονείς που προκαλούν άγχος στο παιδί με τη συμπεριφορά τους.

Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν οι γονείς συγκρίνουν τα παιδιά με αδέρφια ή συνομήλικους  όταν δείχνουν στα παιδιά ότι έχουν πολύ υψηλές απαιτήσεις, όταν συμπεριφέρονται υπερπροστατευτικά, από την άλλη πλευρά όμως δεν πρέπει να παραμελούν τα παιδιά και τη φροντίδα τους. Οι γονείς πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη σωστή διατροφή των παιδιών, να τα παρακινούν να ασκούνται όσο μπορούν ή να κάνουν κάποιες χαλαρωτικές δραστηριότητες, να φροντίζουν ώστε να κοιμούνται επαρκώς. Τα παιδιά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποχωρίζονται τους φίλους τους πρέπει να ωθούνται όμως να βάζουν ένα καλό πρόγραμμα στη μελέτη και στις σχολικές εργασίες.

Πολύ σημαντικό είναι οι γονείς να αποφεύγουν τη σύνδεση της σχολικής επίδοσης και της προσωπικότητας του παιδιού. Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και δεν πρέπει ούτε να συγκρίνεται ούτε να βγαίνουν εύκολα συμπεράσματα για τον χαρακτήρα του.

Τι μπορεί να είναι το άγχος των εξετάσεων; —

Το άγχος στις εξετάσεις μπορεί να είναι  μασκαρεμένος φόβος για ενδεχόμενη αποτυχία.

—Φόβος απογοήτευσης των γονέων.

—Φόβος ματαίωσης της εικόνας εαυτού.

—Μπορεί να προκαλέσει διανοητικό μπλοκάρισμα και δυσκολία συγκέντρωσης και οργάνωσης των πληροφοριών.

—Μπορεί να οδηγήσει σε εγκατάλειψη της προσπάθειας.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε οι γονείς;

Συγκρίσεις (ο τάδε διάβασε καλύτερα από εσένα)

—  Καταστροφολογία (αν δεν περάσεις θα είσαι μια ζωή στην ανεργία)

—  Μαζοχιστική προβολή εαυτού (τι τραβάω εγώ γι εσένα)

—  Αδικαιολόγητη αισιοδοξία (φυσικά και θα περάσεις τις εξετάσεις)

—  Έλλειψη κατανόησης του άγχους (καλά τι αγχώνεσαι; Πώς κάνεις έτσι;)

—  Υπερβολικός έλεγχος (έκανες επανάληψη στο τάδε ρήμα που η μητέρα του τάδε είπε ότι είναι sos;)

Τι είναι καλό να κάνουν οι γονείς; 

— Να  αποτελείν μία συνεχή υποστηρικτική παρουσία.

— Να παρακολουθούνμε τρόπο διακριτικό την πορεία της προετοιμασίας του παιδιού.

— Να ενισχύουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού.

— Διαβεβαιώνετε το παιδί ότι θα συνεχίσετε να το αγαπάτε ακόμη και αν αποτύχει.

— Φροντίζετε να είστε διαθέσιμοι πρώτα για να ακούσετε τα παιδιά σας και έπειτα για να τα συμβουλέψετε.

— Δίνετε στο παιδί να καταλάβει ότι όλοι αγχώνονται και αυτό είναι φυσιολογικό.

— Υπογραμμίζετε το γεγονός ότι εξετάσεις είναι σημαντικές αλλά δεν καθορίζουν την πορεία της ζωής του ατόμου.

Τι πρέπει να κάνεις εάν είσαι μαθητής κατά την προετοιμασία σου;  

Σκέψου για ποιον λόγο συμμετέχεις σε αυτή τη διαδικασία και ποιος είναι ο στόχος σου

—Θυμήσου ότι η αξία σου δεν μπορεί να καθοριστεί από την επιτυχία σου ή μη σε μία εξεταστική δοκιμασία αλλά είναι κάτι που ορίζεται σημαντικά και από άλλους παράγοντες

—Υπάρχουν πολλές μέθοδοι μελέτης. Διάλεξε αυτή που ταιριάζει σε εσένα.

—Οργάνωσε τον χρόνο σου και αξιοποίησε τα διαλείμματά σου κάνοντας μία ευχάριστη δραστηριότητα

—Φαντάσου πώς θα ήθελες να είσαι όταν φτάσει η ώρα να συμμετέχεις στη συγκεκριμένη εξεταστική δοκιμασία

Κατά την εξεταστική δοκιμασία

—Υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι μετέχεις σε μια δοκιμασία που μπορεί να σε φέρει πιο κοντά στον στόχο σου, δεν μπορεί όμως να σε εμποδίσει οριστικά από αυτόν

—Μπορεί να πρόκειται για μια δοκιμασία που σου λέει πράγματα για τον εαυτό σου, δεν μπορεί όμως να επηρεάσει την αξία που έχεις ως μοναδικό άτομο

Ξεκίνα απαντώντας τις ερωτήσεις που γνωρίζεις καλύτερα. Αυτό θα σου δώσει ενθάρρυνση και αισιοδοξία

 

 

 

 

Σχετικά άρθρα