Πανελλαδικές: Πώς αντιμετωπίζουμε την αποτυχία;

Βγήκαν σήμερα τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων. Και αν το παιδί δεν πήγε καλά; Τι πρέπει να του πούμε; Τι συμβαίνει όταν ένα παιδί προσπαθεί πολύ μα δεν τα καταφέρνει; Τι συναισθήματα δημιουργούνται όταν τα πιέζουμε πολύ; Αλήθεια ένα πτυχίο είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή ενός ανθρώπου; Και τη σημαίνει η λέξη επιτυχία;

Συνέντευξη με την ψυχολόγο, Μαίρης Λέλα.

Πώς αντιμετωπίζουμε την αποτυχία των παιδιών;

Είναι στο χέρι του κάθε ατόμου να μην επιτρέπει στον εαυτό του να ενταχθεί μέσα στα «κουτάκια» του κοινωνικού γίγνεσθαι. Η κοινωνία ορίζει πάντα πολλούς τρόπους για να στιγματισθούμε. Τα παιδιά πηγαίνουν μεγαλώνουν εστιάζοντας την προσοχή τους στα επιτεύγματα και στις επιτυχίες τους και ουδόλως, σε ό,τι ανθρώπινο, ουσιαστικό, θέμα ψυχής, εσωτερικό.

Σου λένε μόνο ότι στα 17 σου πρέπει να μάθεις μόνο γράμματα και τίποτα άλλο. Τα υπόλοιπα, τα σημαντικά θέματα ζωής δεν τα μαθαίνουν τα παιδιά. Έρχεται η ώρα που πρέπει να τα αντιμετωπίσεις αυτά τα θέματα και δεν μπορείς. Και αυτά είναι κυρίως οι ανθρώπινες σχέσεις γιατί μέσα στις σχέσεις που ζούμε. Δεν έχει σημασία αν θα χτίσεις πολυκατοικία, αν θα κάνεις διδακτορικά, αν θα βγάλεις λεφτά, αν θα είσαι ωραίος, αν δεν έχεις επιτυχημένες σχέσεις αν δεν έχεις μάθει στη ζωή σου να κάνεις τίποτα. Είναι το πιο σημαντικό πράγμα και χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ευτυχισμένος άνθρωπος.

Απ’ το σύνδρομο της Στοκχόλμης πάσχουμε: είμαστε όμηροι της κοινωνίας, και παρ’ όλα αυτά ελκυόμαστε απ’ αυτήν. Αυτό ζούμε. Μας έχει καταλάβει -και συνεπώς καταβάλλει- η κοινωνία να είμαστε υπό τις επιταγές της.

-Τι συμβαίνει όταν το παιδί δεν επιλέγει από μόνο του, τις σπουδές του, το μέλλον του; 

Όταν φορτώνεις το παιδί σου με μία υποχρέωση που δεν την έχει επιλέξει, αλλά πρέπει να την φέρει εις φέρας με τον καλύτερο τρόπο -και όλα αυτά μάλιστα αναλαμβάνει να τα κάνει και στην τόσο νεαρή ηλικία των 17 χρονών, που δεν έχει δημιουργήσει ακόμα προσωπικότητα- τότε οδηγείς το παιδί στο σχηματισμό μιας πολύ κακής ταυτότητας, μιας πολύ κακής ψυχολογίας, και πιθανώς σε μία αποτυχία, δεδομένου ότι μπορεί τελικά να βγάλει λεφτά, αλλά δε θα έχει γίνει άνθρωπος.

Οι γονείς πρέπει να καταλάβουν ότι το παιδί χρειάζεται να επιλέξει το ίδιο, ακόμα κι αν χρειαστεί να καθυστερήσει λίγο η διαδικασία της εκπαίδευσής του. Δηλαδή, να πάρει έναν χρόνο να σκεφτεί, να δει τι του αρέσει. Υπάρχει αυτή η τάση στην Αμερική που είναι πολύ λειτουργική. Τα παιδιά παίρνουν ένα χρόνο να σκεφτούν, να ταξιδέψουν, να εμπλουτίσουν τις εμπειρίες τους, να εμπνευστούν και μετά να αποφασίσουν τι να κάνουν. Και οι Ευρωπαίοι το κάνουν. Ούτε καν μπορεί να το φανταστεί ο Έλληνας γονιός αυτό. Ασκεί τόση πολλή πίεση που δημιουργεί «καταθλιπτικά» παιδιά.

Λειτουργεί κυρίως ως μέλος του κοινωνικού συστήματος και επιβαρύνει το παιδί του, χωρίς καν να καταλαβαίνει καν ότι το κάνει. Και δεν έχει αναρωτηθεί ποτέ αν πράττει σωστά.

Αν δεν πήγε καλά το παιδί  στις εξετάσεις;

Το παιδί χρειάζεται μια ελευθερία επιλογών και χρειάζεται να του πεις ότι «δεν πειράζει αν δεν τα πας καλά τώρα, του χρόνου θα τα πας καλύτερα, αν θες να ξαναπροσπαθήσεις.» Αλλά και να μην τα πάει καλύτερα, τότε πρέπει να σκεφτούμε «μήπως δεν έχει διαλέξει σωστά;». Και τότε θα το βοηθήσουμε να αναζητήσει πιο προσεκτικά, να ανακαλύψει τι είναι αυτό που πραγματικά θέλει στη ζωή του.

Αν προσπαθεί και δεν τα καταφέρνει; 

Αν πάλι προσπαθεί το παιδί να κυνηγήσει το πάθος του και δεν τα καταφέρνει, τότε πρέπει να το βοηθήσουμε να βρει τι είναι αυτό που το εμποδίζει.

Μπορεί να βιώνει μία δύσκολη εμπειρία. Μπορεί να έχει χωρίσει για πρώτη φορά στη ζωή του, μπορεί να βιώνει μια απώλεια μπορεί να έχει τσακωθεί με έναν φίλο του, γενικά να έχει συμβεί κάτι άσχημο στη ζωή του και να μην μπορεί να αποδώσει.

Πρέπει οι γονείς να μιλάνε με τα παιδιά τους και αντί να τα μαλώνουν και να τους κάνουν διαλέξεις, να συζητούν μαζί τους! Να τα ακούνε, να αναρωτιούνται και να φιλοσοφούν από κοινού. Να ρωτάνε όχι «τι έχει γίνει», αλλά το «γιατί έχει γίνει», μήπως και το σώσουνε, σκεφτούν μαζί γονιός και παιδί και το διορθώσουν.

Κι η επιτυχία δεν κατακτιέται χωρίς και την αποτυχία.

Η επιτυχία μόνη της είναι επισφαλής. Πρέπει να εδραιώσεις τα επιτεύγματά σου, αν τα κάνεις γρήγορα μετά δεν ξέρεις τι θ’ απογίνεις. Αν τα κερδίσεις όλα στα 20 και στα 30 σου, μετά τι θα έχεις να κάνεις, τι θα έχεις να καταφέρεις;

Πρέπει λοιπόν να βγούμε λίγο απ΄τις γραμμές της κοινωνίας και να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά.

Σχετικά άρθρα