Δίαιτα: Ψυχολογική αντιμετώπιση της πείνας

Η πείνα είναι ένα εντυπωσιακά συχνό μήνυμα του σώματος μας, το οποίο δεν θα περίμενε κανείς να υπάρχει σε ευημερούσες κοινωνίες, όπως η δυτική. Φαίνεται ωστόσο ότι αυτό το μήνυμα σπάνια δηλώνει γνήσια σωματική πείνα, που απαιτεί άμεσα τροφή. Πολλές υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε για τους λόγους που κρύβονται πίσω από τα συχνά- και περίεργα- αισθήματα της λαιμαργίας και της πείνας αλλά και της επείγουσας “ανάγκης” να ικανοποιηθούν. Σπάνια πάντως οφείλονται στην πραγματική ανάγκη. 

Τι μπορεί να κρύβεται λοιπόν πίσω από την υπερβολική λαιμαργία για φαγητό;

Την απάντηση κάθε άνθρωπος πρέπει να τη βρει μόνος του, χρησιμοποιώντας οπωσδήποτε και τη σωματική του ευφυΐα, που είναι σίγουρα συνυπεύθυνη για την εμφάνιση αυτό του αισθήματος. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι καλό να ζητά κανείς τη βοήθεια ψυχοσωματικού γιατρού, γιατί πολλές φορές το σώμα δεν μπορεί να εντοπίσει ακριβώς ποια ανάγκη παρουσιάζεται με τη μορφή λαιμαργίας ή πείνας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, πάντως, οι συμβουλές που ακολουθούν μπορεί να φανούν χρήσιμες.

Πολλοί άνθρωποι έχουν μάθει απ’ τα πρώτα χρόνια της παιδικής τους ηλικίας ότι το φαγητό είναι παρηγοριά. Όταν έκλαιγαν ή γνώριζαν τις πρώτες απογοητεύσεις στη ζωή, οι γονείς τους έσπευδαν να τους δώσουν ένα μπισκοτάκι ή κάποιο άλλο γλυκο. Έτσι, άρχισαν να σκέφτονται αμέσως το φαγητό( και φυσικά να ικανοποιούν αυτή την επιθυμία τους), κάθε φορά που βιώνουν ξανά μια απογοήτευση , που πρέπει να ξεπεράσουν ένα χωρισμό ή όταν νιώθουν διάφορα αρνητικά συναισθήματα.

Έρευνες έχουν δείξει, αντίθετα, ότι παιδιά( και ενήλικες), που δεν τους έδιναν στο παρελθόν γλυκά, ως επιβράβευση ή για να τα ηρεμήσουν, μάλλον αποφεύγουν το φαγητό ως μέσο για να καλμάρουν την ανησυχία τους σε δύσκολες καταστάσεις. Σε παρόμοιες περιπτώσεις το φαγητό θα ήταν γι’ αυτούς επιπλέον επιβάρυνση και ενόχληση. Αυτό σημαίνει τελικά ότι η πείνα- τουλάχιστον για ορισμένους ανθρώπους- είναι ένα επίκτητο αίσθημα, το οποίο νιώθουν, όταν στη ζωή τους συσσωρεύονται οι δυσκολίες, ο φόβος, η μοναξιά, η απογοητεύσεις κι ένα σωρό άλλα αρνητικά συναισθήματα.

Η ανάγκη για διαρκή ικανοποίηση αυτής της πραγματικής ή επίπλαστης ανάγκης(για τροφή) δεν οφείλεται όμως πάντα σε βιώματα της παιδικής ηλικίας, όπου το φαγητό θα ήταν συνδεδεμένο με την παρηγοριά. Μπορεί τελικά να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αφού το φαγητό αποτελεί μια ευχάριστη εμπειρία, που μας αρέσει και μας δημιουργεί θετική διάθεση.

Κάθε φορά λοιπόν που νιώθετε να ξεσπάσει ξανά μέσα σας ένα αίσθημα πείνας και λαιμαργίας, χωρίς ο οργανισμός σας να έχει πραγματική ανάγκη τροφής, σκεφτείτε μήπως κάτι δεν πάει καλά και προσπαθείτε με το φαγητό να ξεπεράσετε ή να καλύψετε την άσχημη διάθεση που έχετε. Απευθυνθείτε, αν χρειαστεί σε κάποιον πεπειρασμένο ψυχοθεραπευτή, που θα σας βοηθήσει να απαλλαγείτε απ’ τη συνήθεια να καταφεύγετε στο φαγητό, κάθε φορά που δεν νιώθετε καλά.

Και πάλι, όμως, μη φανταστείτε ότι πρόκειται για κάτι απλό. Η πείνα μπορεί να σημαίνει πάρα πολλά πράγματα, και μοναδικός της στόχος δεν είναι πάντα να προσφέρει παρηγοριά μέσα από το φαγητό.

Η πείνα- όπως και η κούραση και η εσωτερική αναστάτωση- μπορεί να αποτελεί ένδειξη υπερβολικής επιβάρυνσης ή βαθιάς δυσαρέσκειας.

Δύο είναι τα χαρακτηριστικά της πείνας αυτού του είδους: Αφενός, πολύ δύσκολα ικανοποιείται με το φαγητό για μεγάλο χρονικό διάστημα, επειδή η πραγματική της αιτία παραμένει. Αφετέρου το άτομο δεν έχει επιλογές ώστε να κατασιγάσει την πείνα του ή καλύτερα την επιθυμία του για αλλαγή. Έτσι, το σφοδρό αυτό αίσθημα της πείνας μπορεί στη συνέχεια να καταλήξει σε υπερβολική παχυσαρκία, σε συνδυασμό με καταθλιπτική διάθεση αφού μπορεί να καταφεύγει συχνά κανείς στο φαγητό, αλλά αυτό ικανοποιεί μόνο επιφανειακά το πιεστικό αίσθημα της πείνας.

Χαλάρωση για αντιμετώπιση της υπερβολικής πείνας. 

Αν έχετε υποψία ότι σας συμβαίνει κάτι τέτοιο, αποσυρθείτε σ’ ένα απόμερο και ήσυχο μέρος και χαλαρώστε. Αφήστε τη σωματική σας νοημοσύνη να σας δείξει ποια είναι η αιτία της υπερβολικής αυτής επιβάρυνσης που σας κάνει να νιώθετε τόσο δυστυχισμένοι και να έχετε ακόρεστη πείνα για αλλαγή. Ρωτήστε την, επίσης, τι είναι αυτό που σας κάνει τόσο πολύ δυσαρεστημένους και “πεινασμένους” για αλλαγή πορείας. Ζητήστε τη βοήθεια της “σωματικής σας νοημοσύνης”, για να βρείτε προς τα που πρέπει να κατευθύνετε τα βήματά σας, ώστε να έχετε μια πιο ισορροπημένη πυξίδα διατροφής. Ίσως χρειαστεί και εδώ να ζητήσετε τη βοήθεια ενός έμπειρου ψυχοθεραπευτή, για να σχεδιάζετε μαζί τους και να πραγματοποιήσετε τις απαραίτητες αλλαγές.

Ακούστε τις ανάγκες σας. 

Πολύ συχνά το διαρκές αίσθημα της πείνας και της λαιμαργίας σημαίνει ακόμα ότι παραμελείτε επιδεικτικά όλες σας τις ανάγκες, είτε γιατί απλά δεν τις γνωρίζετε, είτε γιατί δεν θέλετε να τις δείτε. Παρ‘ όλα αυτά, η νοημοσύνη του σώματός σας προσπαθεί συνέχεια να σας δείξει- με το μήνυμα της πείνας- ότι περιφρονείτε βασικές ανάγκες σας. Κι αυτό γιατί η πείνα είναι η μόνη ανάγκη που εύκολα αναγνωρίζουμε στο σώμα μας. Μήπως, λοιπόν, έχετε περιορίσει τη λίστα με τις χαρές, τις απολαύσεις και τις ηδονές σε τέτοιο βαθμό, ώστε το φαγητό έγινε η μοναδική σας απόλαυση; Το απολαμβάνετε τουλάχιστον;

Αναρωτηθείτε σοβαρά, ποια είναι τα πράγματα που σας αρέσουν στη ζωή.

Αν δεν βρίσκετε κάτι άλλο εκτός από το φαγητό, τη δουλειά, τις διάφορες επιτυχίες σας, τα χρήματα που κερδίζετε, τη φροντίδα της οικογένειάς σας, την αποπληρωμή του σπιτιού σας κλπ., ίσως είναι ώρα να κινητοποιηθείτε για να…ξυπνήσετε τις αισθήσεις σας από το βαθύ τους ύπνο. Επειδή οι γνώσεις που έχετε, σχετικά με την ικανοποίηση που μπορούν να προσφέρουν οι αισθήσεις στη ζωή σας μπορεί να είναι περιορισμένες. Επειδή έχετε αποβάλλει εντελώς από τη ζωή σας τέτοιες απολαύσεις, είναι ώρα να αρχίσετε να εκπαιδεύετε τις αισθήσεις σας. Με τον τρόπο αυτό θα ανακαλύψετε ότι είστε ικανοί και για άλλα πράγματα εκτός από το να καταφεύγετε στο φαγητό κάθε φορά που τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα υπολογίζατε.

Βγείτε έξω και αγγίξτε τα πράγματα που υπάρχουν γύρω σας. Νιώστε σαν παιδί.

Αγγίξτε τη φλούδα ενός δέντρου, κρατήστε μία πέτρα στην παλάμη σας. Αν αναρωτιέστε τι θα κερδίσετε από αυτές τις βλακείες, τότε ίσως πρέπει να απαντήσετε και στην σκληρή ερώτηση αν έχει νόημα η ζωή χωρίς ευαισθησία. Απολαύστε τις χαρές τις καθημερινότητας. Ακόμα και μικρές συνήθειες όπως ένα μπάνιο πρέπει να μάθετε να τις απολαμβάνετε. Μάθετε ξανά να ακούτε και να βλέπετε, να οσφραίνεστε και να αισθάνεστε με την αφή σας. Γευτείτε τη ζωή, μην αποζητάτε την όμορφη γεύση στο φαγητό μονάχα.

Από το βιβλίο “Η νοημοσύνη του Σώματος”, εκδόσεις Θυμάρι.

Σχετικά άρθρα