Το παιδί που πενθεί: Και με το σχολείο τι γίνεται;

<p style="text-align: justify;">Ως πένθος ορίζεται το σύνολο των αντιδράσεων ενός ατόμου στο γεγονός της απώλειας που έχει ως στόχο την αποδοχή της πραγματικότητας και την προσαρμογή σε αυτήν.   Πρόκειται για μια διεργασία που πρέπει να βιωθεί και όχι για μια αρρώστια που πρέπει να θεραπευθεί.</p>
<p style="text-align: justify;"> Από την επιστημονική ομάδα του Χαμόγελου του παιδιού </p>
<p style="text-align: justify;">Στη διεθνή βιβλιογραφία συναντά κανείς αρκετές θεωρίες αναφορικά με τα στάδια του πένθους. Σύμφωνα με το Μοντέλο Έργων του Worden, κατά τη διάρκεια της διεργασίας ο πενθών θα πρέπει να κατακτήσει τέσσερις στόχους. Ο πρώτος στόχος σχετίζεται με την αποδοχή της πραγματικότητας της απώλειας. Για την κατάκτηση αυτού του στόχου βοηθητικό είναι να λαμβάνει ο πενθών ουσιαστική και ακριβή πληροφόρηση για τις συνθήκες της απώλειας, να έχει την ευκαιρία να δει το νεκρό σώμα και να συμμετέχει σε τελετές, να του παρέχεται η δυνατότητα να μοιράζεται αναμνήσεις και εμπειρίες με γνωστούς και φίλους. Σε περίπτωση θανάτου μαθητή θα ήταν βοηθητικό το σύνολο της σχολικής κοινότητας να ενημερωθεί για το γεγονός και να διευκολυνθεί η παρουσία όσων επιθυμούν στην κηδεία. Επίσης, αφού το θέμα τεθεί ανοιχτά είναι σημαντικό να δοθεί χώρος και χρόνος για να εκφράσουν οι μαθητές σκέψεις και προβληματισμούς.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο δεύτερος στόχος επικεντρώνεται στη βίωση της οδύνης της απώλειας. Είναι σημαντικό να νοιώθει ο πενθών ότι μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματα του και να πενθήσει ανοιχτά. Τρίτον, ο πενθών καλείται να προσαρμοστεί σε μια πραγματικότητα από την οποία λείπει ο νεκρός. Στο στάδιο αυτό επαναπροσδιορίζονται οι ρόλοι έτσι ώστε να διευθετηθούν ζητήματα που σχετίζονται με ευθύνες που προηγουμένως είχε αναλάβει ο θανών, καθώς, και πρακτικά θέματα, όπως τι θα γίνουν τα πράγματα του. Για παράδειγμα, στην περίπτωση θανάτου μαθητή, τη σχολική κοινότητα πιθανά θα απασχολήσουν θέματα όπως τι θα γίνει με τις ομάδες στις οποίες συμμετείχε (αθλητικές, σύλλογοι) ή τι θα ήθελαν να κάνουν στην τάξη στο σημείο που καθόταν. Τέλος, ο πενθών καλείται να επαναπροσδιορίσει τη θέση που ο θανών κατέχει στη σκέψη του και την καρδιά του. Πρόκειται για μια σχέση που δεν παύει να υπάρχει αλλά μετατρέπεται από φυσική σε συμβολική. Δε χρειάζεται ο πενθών να «ξεχάσει». Στόχος είναι να διατηρήσει τις αναμνήσεις του και ταυτόχρονα να μπορεί να συνεχίσει τη δική του πορεία ζωής. Προς την επίτευξη του στόχου αυτού θα ήταν βοηθητική η διοργάνωση εκδήλωσης μνήμης.</p>
<p style="text-align: justify;">Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι όσοι υποστηρίζουν μαθητές που πενθούν καλό είναι να έχουν στραμμένη τη ματιά τους διαρκώς στις ανάγκες αυτών. Οι προαναφερόμενες πρακτικές διευκόλυνσης σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να γίνουν κατανοητές ως παρεμβάσεις που πρέπει οπωσδήποτε να συμβούν. Για παράδειγμα, ουσιαστική και ακριβής πληροφόρηση δε σημαίνει απαραίτητα αναφορά κλινικών λεπτομερειών αλλά ετοιμότητα να δοθούν κάποιες αληθείς πληροφορίες εάν αντιληφθούμε ότι τα παιδιά θέλουν να μάθουν. Επίσης, κατά τη βίωση της οδύνης είναι πιθανό μεταξύ των διαστημάτων οδύνης να παρεμβάλλονται διαστήματα που οι μαθητές είναι προσανατολισμένοι στη ζωή (π.χ. σε καθημερινές εργασίες και υποχρεώσεις) ή και μαθητές που δεν εκδηλώνουν συναισθήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν ενδείκνυται η επαναφορά στον πόνο αλλά η ανοιχτή δήλωση της διαθεσιμότητας για όταν προκύψει ανάγκη ή επιθυμία.</p>
<p style="text-align: justify;">Τέλος, ο εκπαιδευτικός είναι καλό να μην παραβλέψει τις δικές του ανάγκες κατά τη διαδικασία υποστήριξης των μαθητών. Υπάρχουν αρκετές πρακτικές που μπορεί να εφαρμόσει το σχολείο για να διευκολύνει τους μαθητές, αλλά, δεν έχει νόημα να προβεί σε ενέργειες που θα ανακουφίσουν τους μαθητές, αν αυτές επιφορτίζουν αβάσταχτα το εκπαιδευτικό προσωπικό. Μην παραγνωρίζετε τα συναισθήματα που  προκύπτουν σε σας τόσο από την απώλεια, όσο και από το ρόλο υποστήριξης που θα αναλάβετε.</p>
<p style="text-align: justify;">Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «<strong>Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056</strong>» </p>

Σχετικά άρθρα