Διαταραχή ελλειματικής προσοχής στο παιδί: Όταν η “απροσεξία” σημαίνει κάτι παραπάνω…

19/09/2016
Ομάδα Σύνταξης
Παιδί

Τι είναι ΔΕΠΥ;
 Γράφει η ψυχολόγος Παυλίνα Πουλίδη 
<img src="/contentfiles_2015/photos/psyxologia/agxos/pavlina.JPG" alt="" data-pin-nopin="true" />
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας είναι η συχνότερη νευροαναπτυξιακή διαταραχή η οποία δημιουργεί επίμονες δυσκολίες στην καθημερινότητα και την λειτουργικότητα του παιδιού. Είναι μια διαταραχή που μπορεί να διαρκέσει μέχρι την εφηβεία αλλά πολύ συχνά συνεχίζεται και κατά την ενηλικίωση. Τα κύρια συμπτώματα της εκδηλώνονται με δυσκολία στην συγκέντρωση και την προσοχή, παρορμητικότητα ή υπερκινητικότητα και διαφοροποιείται ανάλογα το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται το παιδί.
Εμφανίζεται με συχνότητα 3%-7% στο σχολικό πληθυσμό και είναι 3 φορές συχνότερη η εκδήλωση της στα αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως τα συμπτώματα μπορεί να κάνουν την εμφάνιση τους για πρώτη φορά στην προσχολική ηλικία (3–5 ετών) όπου η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από υπερβολική σωματική κινητικότητα, δυσκολία στη συνεργασία με τα συνομήλικα παιδιά και μη συμμόρφωση στις υποδείξεις των ενηλίκων. Στη σχολική ηλικία (6–12 ετών), εμφανίζονται τα κύρια συμπτώματα της διαταραχής δηλαδή απροσεξία, παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα. Παράλληλα το παιδί μπορεί να εμφανίσει ακαδημαϊκά προβλήματα και συγκρούσεις με τους συνομηλίκους.
 
Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ σε παιδιά.
Το DSM-V (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) ορίζει ως κύρια συμπτώματα , την διάσπαση της προσοχής, την παρορμητικότητα και την υπερκινητικότητα. Ανάλογα με τα συμπτώματα που προεξάρχουν στο κάθε παιδί, η ΔΕΠΥ διακρίνεται σε τρεις τύπους (απροσεξίας, υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας και συνδυασμένος τύπος).
 
Για να τεθεί η διάγνωση της ΔΕΠΥ, σύμφωνα με το DSM-V θα πρέπει να παρουσιάζεται επίμονη διαταραχή της προσοχής ή/και υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας η οποία θα επηρεάζει την λειτουργεία ή την ανάπτυξη.
 
1.Απροσεξία. 
Τουλάχιστον 6 (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα συμπτώματα έχουν επιμείνει τουλάχιστον 6 μήνες σε βαθμό δυσπροσαρμοστικό και ασυνεπή σε σχέση με το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού και επηρεάζουν άμεσα αρνητικά τις κοινωνικές ή/και τις ακαδημαϊκές δραστηριότητες.
 α . Συχνά αποτυγχάνει να επικεντρώσει την προσοχή σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας στις σχολικές εργασίας ή άλλες δραστηριότητες.
β . Συχνά δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή του σε δραστηριότητες παιχνιδιού.
γ . Συχνά φαίνεται να μην ακούει όταν του απευθύνεται ο λόγος.
δ . Συχνά δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνει να διεκπεραιώσει σχολικές εργασίες.
ε . Συχνά δυσκολεύεται να οργανώσει δραστηριότητες.
στ .Συχνά αποφεύγει, αποστρέφεται ή είναι απρόθυμος να εμπλακεί σε δουλειές που απαιτούν αδιάπτωτη πνευματική προσπάθεια (π.χ., σχολική εργασία ή προετοιμασία μαθημάτων στο σπίτι).
ζ . Συχνά χάνει αντικείμενα απαραίτητα για εργασίες (π.χ., σχολικές εργασίες που έχουν δοθεί για το σπίτι, μολύβια, βιβλία).
η . Συχνά η προσοχή διασπάται εύκολα από τα εξωτερικά ερεθίσματα.
θ . Συχνά ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες (π.χ., θελήματα για τους εφήβους).
 
2. Υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα.
α . Συχνά κινεί νευρικά τα χέρια ή τα πόδια ή στριφογυρίζει στη θέση.
β . Συχνά αφήνει τη θέση του σε περιστάσεις στις οποίες αναμένεται ότι υα παραμείνει καθισμένος (π.χ., αφήνει την θέση του/της στην τάξη ή σε άλλες περιστάσεις που απαιτούν παραμονή στη θέση).
γ . Συχνά τρέχει εδώ και εκεί και σκαρφαλώνει, σε περιστάσεις οι οποίες δεν προσφέρονται για ανάλογες δραστηριότητες.
δ . Συχνά δυσκολεύεται να παίζει ή να συμμετέχει σε δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου ήρεμα.
ε . Συχνά είναι διαρκώς σε κίνηση και ενεργεί σαν να «κινείται σε μηχανή»
στ . Συχνά μιλάει υπερβολικά.
ζ . Συχνά απαντά απερίσκεπτα πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση.
η . Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει την σειρά του(της) (π.χ., ενώ περιμένει στη σειρά).
θ . Συχνά διακόπτει ή ενοχλεί με την παρουσία του τους άλλους (π.χ., παρεμβαίνει σε παιχνίδια ή δραστηριότητες. Μπορεί να αρχίσει να χρησιμοποιεί τα πράγματα των άλλων ανθρώπων χωρίς να ζητά ή να παίρνει άδεια).
 
3. Συνδυασμένος τύπος 
Σε αυτή την περίπτωση πληρούνται τα κριτήρια και από τους δυο παραπάνω τύπους
(απροσεξίας και υπερκινητικότητας/παρορμητικότητας) τους τελευταίους 6 μήνες.
 
 
Τρόποι αντιμετώπισης
Πριν τεθεί η διάγνωση της ΔΕΠ-Υ το παιδί θα πρέπει να αξιολογηθεί σωστά από ειδικούς ψυχικής υγείας και παιδίατρο. Σε αρκετές περιπτώσεις εμφανίζεται η εικόνα ΔΕΠΥ ενώ το παιδί μπορεί να αντιμετωπίζει κάποιο άλλο πρόβλημα, όπως:
<ul>
<li>Κρίσεις επιληψίας που έχουν εμφανισθεί στο παρελθόν</li>
<li>Προβλήματα όρασης ή ακοής, τα οποία δεν είχαν διαγνωσθεί ως τώρα.4</li>
<li>Άλλα προβλήματα υγείας τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την συμπεριφορά και την σκέψη του παιδιού.</li>
<li>Μαθησιακές δυσκολίες.</li>
<li>Αγχώδεις ή καταθλιπτικές εκδηλώσεις ή άλλες ψυχιατρικές διαταραχές των οποίων τα συμπτώματα μοιάζουν με ΔΕΠΥ.</li>
<li>Κάποιο σοβαρό συμβάν που έχει διαταράξει σημαντικά την ζωή του παιδιού (π.χ. θάνατος συγγενικού προσώπου, διαζύγιο γονέων κλπ.).</li>
</ul>
 
 
 
Έπειτα από τον κλινικό έλεγχο και αφού τεθεί η διάγνωση ΔΕΠΥ οι θεραπείες που προτείνονται περιλαμβάνουν διάφορους τύπους ψυχοθεραπείας, ειδικής εκπαίδευσης και σε κάποιες περιπτώσεις συνιστάται και φαρμακοθεραπεία. Στόχος των διαφόρων θεραπευτικών προσεγγίσεων είναι να μειωθεί η συμπτωματολογία της ΔΕΠΥ και να αυξηθεί η λειτουργικότητα του παιδιού.
 
 
*Σε περίπτωση που το παιδί σας εμφανίζει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών, μπορείτε να επισκεφθείτε ένα από τα πιστοποιημένα κέντρα διάγνωσης ΔΕΠΥ που παρατίθενται στο παρακάτω σύνδεσμο.
 http://www.adhdhellas.org/voithitiki/kentra-pistopoiisis