Ψυχολογία και καρκίνος: Πώς πρέπει να μιλάμε για τη νόσο- Συμβουλές πρόληψης

<p align="center"><strong>Τα ΜΜΕ και ο ρόλος τους στη ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά τα θέματα του καρκίνου</strong></p>
<p> </p>
<p><strong>Γράφει ο Δρ. Νικόλαος Κορδιολής</strong></p>
<p><strong>Γενικός Γραμματεύς, Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας</strong></p>
<p>Η αλματώδεις εξελίξεις της ιατρικής τεχνολογίας καθιστούν όλο και περισσότερο τον καρκίνο μια χρόνια ασθένεια. Η συνέπειες αυτής της χρονιότητας σχετίζονται επιπλέον σοβαρά με θέματα οικονομίας και τις εφαρμοζόμενες πολιτικές στη δημόσια υγεία.</p>
<p>Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στην αντιμετώπιση της νοσηράς αυτής κοινωνικής κατάστασης, ό οποίος πλέον είναι διακριτός.</p>
<p>Οι παγκόσμιοι οργανισμοί παράγουν πολιτική υγείας και αντικαρκινικές δράσεις. Τα κράτη δια των Υπουργείων Υγείας, αναπτύσσουν και εφαρμόζουν την αντικαρκινική πολιτική με ένα κατάλληλο σύστημα που εξαπλώνεται ανάλογα τις δυνατότητες τις ικανότητες και την πολιτική βούληση των κρατικών ιδιωτικών και εθελοντικών οργανώσεων, για την υιοθέτηση ενός τέτοιου αγώνα.</p>
<p>Οι δράσεις αυτές είναι γνωστές και αποτελεσματικές, αν υιοθετηθούν, υπό την προϋπόθεση της μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων συνεργασίας.</p>
<p>Για την αντιμετώπιση του καρκίνου απαιτούνται :</p>
<ol>
<li>Ενημέρωση του γενικού πληθυσμού και της επιστημονικής κοινότητας</li>
<li>Εκπαίδευση των λειτουργών υγείας σε γενικά και ειδικά θέματα καρκίνου</li>
<li>Προληπτικές δράσεις με την οργάνωση και ανάπτυξη σχετικών προγραμμάτων</li>
<li>Θεραπεία σε ειδικά κέντρα ή εξειδικευμένες ογκολογικές μονάδες, στα νοσοκομεία του κέντρου, ή της περιφέρειας.</li>
<li>Έρευνα. Η έρευνα περιλαμβάνει βασική κλινική, επιδημιολογική και άλλες μορφές της</li>
</ol>
<p>Οι βασικές παραπάνω ενέργειες μετά από συσκέψεις των ειδικών επιστημόνων σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, συνοψίστηκαν στον δεκάλογο κατά του καρκίνου μέσα από το πρόγραμμα η Ευρώπη κατά του καρκίνου. Ο δεκάλογος αυτός αναθεωρήθηκε σχετικά πρόσφατα και έχει ως εξής </p>
<p> </p>
<ol>
<li>Μην καπνίζετε. Μην χρησιμοποιείτε καπνικά προϊόντα</li>
<li>Απαγορεύστε το κάπνισμα στο χώρο σας. Υποστηρίξτε την πολιτική απαγόρευσης του καπνίσματος στην εργασία σας.</li>
<li>Διατηρήστε το σωστό σωματικό βάρος.</li>
<li>Εντάξτε τη σωματική άσκηση στην καθημερινότητα σας. Περιορίστε την καθιστική ζωή.</li>
<li>Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή:</li>
</ol>
<ul>
<li>Τρώτε πολλά προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια, λαχανικά και φρούτα.</li>
<li>Περιορίστε τις τροφές που είναι πλούσιες σε θερμίδες (τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή σε λιπαρά) και αποφεύγετε τα σακχαρούχα ποτά.</li>
<li>Αποφεύγετε το επεξεργασμένο κρέας· περιορίστε το κόκκινο κρέας και τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.</li>
</ul>
<ol>
<li>Εάν πίνετε αλκοολούχα ποτά περιορίστε την κατανάλωση τους. Είναι καλύτερα για πρόληψη του καρκίνου να μην πίνετε αλκοόλ.</li>
<li>Αποφεύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ιδίως των παιδιών. Χρησιμοποιείτε μέσα προστασίας από τον ήλιο. Μην χρησιμοποιείτε συσκευές μαυρίσματος</li>
<li>Προστατευθείτε από καρκινογόνες ουσίες στον τόπο εργασίας ακολουθώντας τις οδηγίες  ασφάλειας και υγιεινής.</li>
<li>Εξετάστε αν εκτίθεστε σε ακτινοβολία από φυσικά υψηλά επίπεδα ραδονίου στο σπίτι σας. Λάβετε μέτρα για να μειώσετε τα υψηλά επίπεδα ραδονίου.</li>
<li>  Για τις γυναίκες:</li>
</ol>
<ul>
<li>Ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αν μπορείτε, θηλάστε το μωρό σας.</li>
<li>Η ορμονοθεραπεία της εμμηνόπαυσης (HRT) αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου. Περιορίστε τη χρήση της ορμονοθεραπείας.</li>
</ul>
<ol>
<li> Διασφαλίστε τη συμμετοχή των παιδιών σας σε προγράμματα    εμβολιασμού:</li>
</ol>
<ul>
<li> κατά της ηπατίτιδας Β (για τα νεογέννητα)</li>
<li>κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).</li>
</ul>
<ol>
<li>  Λάβετε μέρος σε οργανωμένα προγράμματα  προσυμπτωματικού ελέγχου:</li>
</ol>
<ul>
<li>για τον καρκίνο του εντέρου (άνδρες και γυναίκες)</li>
<li>για τον καρκίνο του μαστού (γυναίκες)</li>
<li>για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (γυναίκες)</li>
</ul>
<p> </p>
<p align="center"><strong>Ο Ευρωπαϊκός Κώδικας Κατά του Καρκίνου επικεντρώνεται στα μέτρα που μπορούν να λάβουν οι πολίτες για την πρόληψη του καρκίνου.</strong><strong><br /> <strong>Η επιτυχής πρόληψη του καρκίνου απαιτεί να υποστηρίζονται τα ατομικά αυτά μέτρα από κρατικές πολιτικές και δράσεις</strong></strong></p>
<p>Η σχετικά μακροσκελής αυτή εισαγωγή απαιτείται ώστε να γίνει κατανοητός ο ρόλος μας ως λειτουργών (των στελεχών των ΜΜΕ – των ιατροκοινωνικών φορέων κ.α) ή ενός εκάστου ατόμου ξεχωριστά.</p>
<p>Η ενημέρωση του γενικού πληθυσμού και των επιστημόνων υγείας αποτελεί μια από τις πιο ουσιώδεις πράξεις της αντικαρκινικής πολιτικής και γίνεται όπως είναι φυσικό με όλα τα διαθέσιμα εκπαιδευτικά μέσα.</p>
<p><strong>Τα ΜΜΕ, όλα τα είδη, προφορικού, γραπτού και ηλεκτρονικού λόγου αλλά και μορφών ενημέρωσης του γενικού κοινού, είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας,                   γι΄ αυτό απαιτείται μια ιδιάζουσα μορφή συνεργασίας και με άλλους επιστήμονες υγείας, κυρίως όμως με τους ιατροκοινωνικούς φορείς όπως η ΕΑΕ, που ιδρύθηκαν γι’ αυτό το σκοπό.</strong></p>
<p>Τα τελευταία χρόνια όλες οι μορφές της από τα ΜΜΕ σε θέματα υγείας και πιο πολύ των νεοπλασματικών παθήσεων προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού έχουν σημαντικά βελτιωθεί. Εξάλλου, η ύπαρξη  μεγάλου αριθμού δημοσιογράφων που λειτουργούν σε αυτό το πεδίο της πληροφόρησης συνέβαλε σημαντικά στο εύρος και την πληρότητα της επιτυχούς αυτής προσπάθειας.</p>
<p>Η ευαισθητοποίηση του κοινού περιλαμβάνει θέματα αγωγής υγείας, υγιεινής διατροφής, καλλωπισμού, εξειδικευμένες αθλητικές δράσεις, γενικά θέματα υγείας, προβλήματα που σχετίζονται με τον καρκίνο, κατεξοχήν της πληροφόρησης, της θεραπείας, τα σχετικά προβλήματα υγείας κατά τη νοσηλεία ασθενών και την αντιμετώπισή τους. Σημαντική είναι επίσης η συμβολή των ΜΜΕ στην ανάδειξη εξειδικευμένων θεμάτων για την ογκολογία και τέλος η συστηματική τους παρουσία στις δράσεις επιστημονικών σωματείων, ειδικών ιατροκοινωνικών φορέων, αλλά και εξειδικευμένων επιστημόνων.</p>
<p>Τα τελευταία χρόνια βλέπουν το φως της δημοσιότητας μέσω ειδικών εκδόσεων ένθετα σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες, αλλά και περιοδικά με σημαντικές πληροφορίες για τον καρκίνο δοσμένες με άψογο τρόπο.</p>
<p>Όλες οι μορφές των ΜΜΕ επικοινωνούν με τις ιατροκοινωνικές ενώσεις και στηρίζουν με την αντικειμενική τους προβολή των διαφόρων θεμάτων ή εκστρατειών που προωθούν, και ως χορηγοί επικοινωνίας των δράσεων τους, όπως πχ τον Οκτώβριο μήνα κατά του Μαστού ή την 4<sup>η</sup> Φεβρουαρίου κάθε χρόνο παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου όπως και την 31 Μαΐου αντίστοιχη ημέρα κατά του καπνίσματος.</p>
<p> </p>
<p>Στο γραπτό κατ’ εξοχήν τύπο, θέματα εναλλακτικής ιατρικής δίνονται με τρόπο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση η κυρίαρχη θέση της κλασικής ιατρικής σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης του καρκίνου, με κύριο γνώμονα την αποτελεσματική ενημέρωση του κοινού. Ο τσαρλατανισμός στον γραπτό κυρίως τύπο, αποτελεί παρελθόν και «μπαίνει στην θέση του» αν τολμήσει να εμφανιστεί. Η παραπλάνηση για ξεχωριστές και ίδιον όφελος θεραπείες ομοίως έχει αποκλειστεί τόσο από τον γραπτό όσο και τον ηλεκτρονικό τύπο και το γενικό κοινό προστατεύεται  από τους λειτουργούς των ΜΜΕ και την ιατρική κοινότητα.</p>
<p>Τέλος, πρέπει κατανοητό ότι επειδή παρά τις όποιες σημαντικές προόδους στη διάγνωση και θεραπεία των νεοπλασμάτων αλλά και την έρευνα, αυτή η πρόοδος είναι περισσότερο εμφανής και γίνεται κτήμα σε όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Αυτού του τύπου όμως ανισότητες, επιδρούν δυσμενώς στην ίαση και την τελική επιβίωση.<strong></strong></p>
<p>Έτσι, η συνεχής ενημέρωση από όλα τα ΜΜΕ αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο προστασίας του κοινού και όλοι μαζί οφείλουμε να κάνουμε κατανοητό ότι <strong>σήμερα στη μάχη κατά του καρκίνου προέχει η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση την οποία  ακολουθεί η επιβαλλόμενη αποτελεσματική θεραπεία.</strong></p>
<p>Συμπερασματικά το γενικό κοινό ενημερώνεται σημαντικά καλύτερα τόσο από τα ΜΜΕ όσο και από τις επιστημονικές ιατροκοινωνικές οργανώσεις.                                             Η ευαισθητοποίηση για τα θέματα του καρκίνου, τόσο των ασθενών όσο και των συγγενών τους είναι ιδιαίτερα υψηλή και η αντίδραση των εμπλεκομένων στον χειρισμό της νοσηράς κατάστασης ικανοποιητική,  εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, γι’ αυτό  και η πάσης φύσεως εκμετάλλευση  είναι περιορισμένη</p>

Σχετικά άρθρα