<p>Η προβολή αυτήν την εβδομάδα της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας ταινίας του Νίκου Γραμματικού «Μήδεια, κρείσσων των εμών βουλευμάτων» στον κινηματογράφο «Τριανόν» αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να θυμηθούμε το έργο του Ευριπίδη: την απόλυτη ιστορία εκδίκησης απέναντι στην προδοσία και την αλαζονεία ενός ηγεμόνα.</p>
<p>Ο Νίτσε ήταν σαφής: ο Ευριπίδης κατέστρεψε την αρχαία ελληνική τραγωδία. Το σκεπτικό του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου, ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του ως Καθηγητής Κλασσικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας: εισάγοντας την επιστήμη στο έργο του, ο δημιουργός της Μήδειας διέλυσε την ισορροπία ανάμεσα στις δύο θεμελιώδεις δυνάμεις του ανθρώπινου πνεύματος, το απολλώνιο (λογικό) και το διονυσιακό (εκστατικό και παράλογο).</p>
<p>(…)</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/talk-talk/2016-09/0grammamhdeia3.jpg" alt="" width="607" height="328" /></p>
<p>Η παράσταση ανέβηκε για πρώτη φορά το 431 π.Χ. Για τα επόμενα 2.500 χρόνια δεκάδες Πανεπιστημιακοί, σκηνοθέτες και ηθοποιοί ενεπλάκησαν σε μια αντιπαράθεση για τα πραγματικά μηνύματα του έργου διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας τη φαινομενικά απλή υπόθεσή του: ο Ιάσονας αποκτά το χρυσόμαλλο δέρας χάρη στη συνεχή στήριξη που του προσφέρει η Μήδεια. Αυτός όμως την εγκαταλείπει για την κόρη του βασιλιά Κρέοντα που θα του εξασφαλίσει την πολυπόθητη πρόσβαση στον θρόνο. Και η Μήδεια καταλήγει να σκοτώσει τα παιδιά τους, για να εκδικηθεί την προδοσία του άντρα της.</p>
<p>Αποτελεί αυτή η ιστορία την πρώτη φεμινιστική εξέγερση της ιστορίας ή είναι αποτύπωση του τρόπου με τον οποίο έβλεπαν οι άντρες της εποχής τις γυναίκες; Είναι το έργο σημάδι του τέλους της πόλης κράτους και μαζί της παρακμής του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού; Και ο Ευριπίδης πώς τολμά να αποδομεί την ηρωική περσόνα του Ιάσονα;</p>
<p>Αυτό που κανένας δεν είχε σκεφτεί μέχρι σήμερα είναι να κατέβει στον δρόμο σαν ρεπόρτερ και να ρωτήσει τους περαστικούς τι γνώμη έχουν για τη Μήδεια και τον Ιάσονα.</p>
<p>Αυτό δηλαδή που δοκίμασε ο Νίκος Γραμματικός στο νέο του ντοκυμαντέρ (;) με τίτλο «Μήδεια, κρείσσων των εμών βουλευμάτων». «Ο Ιάσονας -του απαντάει ένας από τους διερχόμενους- είναι ο βολεμένος, ο διαλεξάκιας που έκανε την επιλογή του αδιαφορώντας τι θα γίνει με τα παιδιά του».</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/talk-talk/2016-09/0grammamhdeia4.jpg" alt="" width="607" height="328" /></p>
<p>Αυτό που πραγματικά εξοργίζει όμως τους απλούς θεατές, όπως ακριβώς το ήθελε ο Ευριπίδης, είναι ότι ο Ιάσονας προσπαθεί να δικαιολογήσει την προδοσία λέγοντας ότι κατέληξε στην απόφασή του για να… βοηθήσει αυτούς που προδίδει.</p>
<p>Με το να με σώσεις, εξηγεί στη Μήδεια, «περισσότερα πήρες παρά έδωσες… Τι θα ήταν καλύτερο απ’ το να παντρευτώ του άρχοντα την κόρη; Να ζούμε άνετα χωρίς τίποτα να μας λείπει…».</p>
<p>Η ταινία, που προβάλλεται από αυτή την Πέμπτη στον κινηματογράφο «Τριανόν» στην Αθήνα, δανείζεται τη δομή της από το έργο «Αναζητώντας τον Ριχάρδο», στο οποίο ο Αλ Πατσίνο παρουσίαζε σκηνές από την προετοιμασία μιας παράστασης του Σαίξπηρ.</p>
<p>Το αποτέλεσμα είναι συναρπαστικό με έναν μοναδικά ελληνικό τρόπο που υποπτευόμαστε ότι θα άρεσε και στον Ευριπίδη. Ακριβώς επειδή κατεβαίνει και πάλι στον δρόμο τιμά το πνεύμα του συγγραφέα, ο οποίος, όπως έγραφε παλαιότερα ο Αντρέ Μπονάρ, είναι «διαθέσιμος», «ανοιχτός σε κάθε ανθρώπινη έγνοια… δίνει το "παρών" στη φτώχεια και την αδυναμία».</p>
<p>(…)</p>
<p>Ο «διαλεξάκιας» ήρωας, που προδίδει αυτούς που τον βοήθησαν να ανέλθει στην εξουσία και θυσιάζει όλες τις αρχές του για να διατηρήσει τον «θρόνο», θα μπορούσε να κατοικεί στο Μαξίμου ή (για λίγες ακόμη εβδομάδες) στον Λευκό Οίκο. Θα μπορούσε να αρθρογραφεί σε κάποια προοδευτική βρετανική εφημερίδα ή να διδάσκει Λακάν σε κάποιο Πανεπιστήμιο της Σλοβενίας. Αυτό που δεν έχει συνειδητοποιήσει είναι ότι η οργή που προκαλεί θα φέρει και το δικό του τέλος. Και ίσως η συνέχεια να είναι τρομακτική χωρίς από μηχανής θεούς να δίνουν λύσεις και να καλύπτουν τα σεναριακά κενά του έργου του.</p>
<p><iframe src="http://www.youtube.com/embed/qvgl4hGrY0g" frameborder="0" width="425" height="350"></iframe></p>
<p>Όπως διαβάζουμε στο σημείωμα των δημιουργών, «στηριζόμενος στην παραδοχή του Ευριπίδη πως το θυμικό είναι ισχυρότερο από τη λογική, ο Νίκος Γραμματικός βυθίζεται, με αλαζονεία, όπως ομολογεί ο ίδιος, στην τραγωδία της Μήδειας για να ξεπεράσει ένα προσωπικό θλιβερό γεγονός. Χωρίς σενάριο στην αρχή και ύστερα από μια μάχη επτά χρόνων, καταθέτει μια ταινία όπου τα όρια μεταξύ μυθοπλασίας, ντοκυμαντέρ και έρευνας, διαρκώς μετατοπίζονται.»</p>
<p>Τον Χορό απαρτίζουν μαθήτριες της Δραματικής Σχολής Δήλος, ενώ επιστημονικός σύμβουλος ήταν ο Καθηγητής Φιλολογίας στο ΑΠΘ, Νίκος Χ. Χουρμουζιάδης, ο οποίος και εμφανίζεται στην ταινία. Μεγάλο μέρος των γυρισμάτων έγιναν στη Σαλαμίνα, τόπο καταγωγής του σκηνοθέτη.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/talk-talk/2016-09/0carabimhdeia.jpg" alt="" width="640" height="358" /></p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/talk-talk/2016-09/0grammamhdeia2.jpg" alt="" width="607" height="328" /></p>
<p>Σημείωμα σκηνοθέτη</p>
<p>Γεννήθηκα στη Σαλαμίνα. Πιτσιρικάς έπαιζα κρυφτό σ' ένα σπήλαιο, που αργότερα έμαθα ότι ήταν το σπήλαιο του Ευριπίδη. Κάπου στη δεκαετία του '80, ένας Ιάπωνας ναυπηγός εμφανίστηκε στη Σαλαμίνα για να προσκυνήσει τα χώματα, όπου είχε γεννηθεί ο Ευριπίδης. Μαζί με κάποιους φίλους τον συνοδέψαμε στο όρος Αιγάλεω, γιατί επέμενε να δει το σημείο απ’ όπου παρακολούθησε ο Ξέρξης τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Ο άνθρωπος αυτός απήγγειλε τη Μήδεια στο πρωτότυπο (!), εικόνα που έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη μου – εικόνα που «τρύπωσε» στην 3η μεγάλου μήκους ταινία μου, τους Απόντες. Κατά κάποιον τρόπο πάντοτε ήθελα να μεταδώσω και στους άλλους αυτό που είχα μέσα μου για τον Ευριπίδη. Το ερέθισμα μού το έδωσε το ντοκυμαντέρ Looking for Richard του Αλ Πατσίνο. Με ένα ανάλογο σκεπτικό ζήτησα από στενούς μου συνεργάτες και φίλους από το παρελθόν – τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, τη Γιούλα Ζωϊοπούλου, τον Βαγγέλη Μουρίκη, τον Κωστή Γκίκα – να με ακολουθήσουν σ’ αυτό το ταξίδι, στην αναζήτηση της Μήδειας: Ένα δραματοποιημένο ντοκυμαντέρ που θα μας χρησιμέψει ως όχημα για να «ανακαλύψουμε» ξανά το έργο, προσεγγίζοντάς το από διαφορετικές γωνίες, να το κάνουμε κομμάτια και να το ανασυνθέσουμε, να διατυπώσουμε τι είναι τελικά αυτό που μπορεί να μας συγκινεί ακόμα και σήμερα και να το μοιραστούμε με τους άλλους.</p>
<p>Η κινηματογράφηση του ντοκυμαντέρ έγινε στους δρόμους της σύγχρονης Αθήνας και η δραματοποίηση του έργου έγινε σε διάφορες άλλες περιοχές, όπως σ' ένα λατομείο δίπλα σ' ένα νεκροταφείο πλοίων, στο ίδιο ακριβώς σημείο, όπου το 480 π.Χ. έλαβε χώρα η μάχη της Σαλαμίνας, ακριβώς την ίδια μέρα που σύμφωνα με τον μύθο γεννήθηκε ο Ευριπίδης.</p>
<p> </p>
<p>Πηγή: info-war.gr </p>