<p>Η ανάπτυξη της ενδοσκοπικής κάψουλας λεπτού εντέρου και η καθιέρωσή της ως μέθοδο εκλογής για τη διαγνωστική προσπέλαση νόσων του λεπτού, όπως η νόσος Crohn και η αιμορραγία του λεπτού εντέρου, έδωσε ώθηση στο σχεδιασμό της ενδοσκοπικής κάψουλας του παχέος εντέρου. Η κυκλοφορία της σύντομα συνοδεύτηκε από το φιλόδοξο σχέδιο αντικατάστασης της κολονοσκόπησης και καθιέρωσής της ως μέθοδο εκλογής για τον προληπτικό έλεγχο του παχέος εντέρου. Το σχέδιο αυτό έμοιαζε περισσότερο από ποτέ ρεαλιστικό με την κυκλοφορία της κάψουλας δεύτερης γενιάς το 2009 με ικανότητα έως και 35 λήψεων το δευτερόλεπτο ανάλογα με την κίνηση της κάψουλας μέσα στον εντερικό αυλό. Είναι όμως η ενδοσκοπική κάψουλα το ίδιο αποτελεσματική με την κολονοσκόπηση;</p>
<p>Το Μάιο του 2015 δημοσιεύτηκε στο Gastroenterology σχετικό άρθρο που συνέκρινε την ακρίβεια της ενδοσκοπικής κάψουλας στην ανεύρεση πολυπόδων συγκριτικά με την κολονοσκόπηση. Στο ίδιο τεύχος δημοσιεύθηκε και (editorial) άρθρο που παρουσίαζε μία ανασκόπηση τεσσάρων πολυκεντρικών μελετών, κατά τις οποίες συγκρίθηκε η αποτελεσματικότητα της ενδοσκοπικής κάψουλας παχέος εντέρου πρώτης και δεύτερης γενιάς με την κολονοσκόπηση, στη διάγνωση πολυπόδων παχέος σε ασυμπτωματικούς ασθενείς. Διαπιστώθηκε με την πάροδο του χρόνου και την τεχνική βελτίωση των προδιαγραφών της κάψουλας αλλά και των πρωτοκόλλων χρήσης της, μια βαθμιαία αύξηση της αποτελεσματικότητας της στη διάγνωση πολυπόδων μεγέθους &gt; 6 χιλιοστών, με ικανοποιητικά ποσοστά που προσεγγίζουν αυτά της κολονοσκόπησης.</p>
<p>Εκτός όμως από τη σύγκριση στην αποτελεσματικότητα, οι συγγραφείς του άρθρου εστίασαν και στα μειονεκτήματα της ενδοσκοπικής κάψουλας. Καταρχήν, για να χορηγηθεί η κάψουλα απαιτείται πλήρης προετοιμασία του εντέρου με διαλύματα καθαρτικών, μάλιστα δε, σε αρκετές περιπτώσεις απαιτείται χορήγηση επιπρόσθετων δόσεων καθαρτικών, (πχ όταν η είσοδος της κάψουλας στο παχύ έντερο ή η απέκκριση της καθυστερεί). Σε περίπτωση, δε, που η εντερική προετοιμασία δεν είναι πλήρης, δεν υπάρχει η δυνατότητα πλύσης και αναρρόφησης του υπολειμματικού περιεχομένου από τον εντερικό αυλό όπως κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης. Επί πλέον, η διαδικασία ασύρματης ενδοσκόπησης μέσω κάψουλας είναι περισσότερο χρονοβόρα από την κολονοσκόπηση, δεσμεύει τουλάχιστον 12 ώρες τον ασθενή και απαιτεί συχνό έλεγχο της πορείας της κάψουλας μέσω του monitor του φορητού καταγραφέα, ώστε να χορηγηθούν αν χρειαστεί πρόσθετα καθαρτικά.</p>
<p>Κατά τη χρήση της κάψουλας διαπιστώθηκε σημαντικός αριθμός τεχνικών σφαλμάτων. Ειδικότερα, ποσοστό &gt;16% των ασθενών που έλαβαν την κάψουλα δεν είχαν καμία απεικόνιση του παχέος εντέρου, είτε γιατί η προετοιμασία ήταν ανεπαρκής, είτε γιατί η διάβαση της κάψουλας ήταν ταχύτατη και το ενδοσκοπικό υλικό που καταγράφηκε ελλιπές. Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει κατά πολύ το ποσοστό στο οποίο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί μια κολονοσκόπηση για τεχνικούς λόγους. Υπήρχε δε και αριθμός ασθενών που δεν μπόρεσε να καταπιεί την κάψουλα λόγω του μεγέθους της. Επιπρόσθετο μειονέκτημα ήταν ότι σε ποσοστό 32% των ασθενών που έλαβε την κάψουλα ανεβρέθηκε πολύποδας ή άλλη νεοπλασματική βλάβη και έπρεπε να υποβληθεί εκ νέου σε εντερική προετοιμασία, ώστε να πραγματοποιηθεί κολονοσκόπηση και ενδοσκοπική πολυπεκτομή ή λήψη βιοψιών από την πάσχουσα περιοχή, καθώς η κάψουλα στερείται αυτών των δυνατοτήτων.</p>
<p>Τέλος, από το σύνολο των μελετών σύγκρισης στην τελευταία μόνο μελέτη οι δύο τεχνικές είχαν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα. Στις υπόλοιπες μελέτες η διαγνωστική ακρίβεια της κάψουλας υπολειπόταν σε άλλοτε άλλο ποσοστό της κολονοσκόπησης στη διάγνωση πολυπόδων &gt;6 χιλιοστών, ενώ υπήρχαν και ψευδώς θετικά αποτελέσματα της κάψουλας που οδήγησαν σε κολονοσκόπηση χωρίς παθολογικά ευρήματα.</p>
<p>Ένας τελευταίος λόγος, που δεν αναφέρεται στο άρθρο του Gastroenterology, αλλά αφορά τη χώρα μας είναι η μεγάλη διαφορά κόστους των δύο τεχνικών. Μπορεί στην Αμερική το κόστος της κολονοσκόπησης να είναι 2-4 φορές μεγαλύτερο από ότι της ενδοσκοπικής κάψουλας, στην Ελλάδα όμως τα πράγματα είναι αντίστροφα, με την κάψουλα να είναι 3-4 φορές ακριβότερη από την κολονοσκόπηση και να μην αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία σε μη νοσηλευόμενους ασθενείς σε δημόσια νοσοκομεία.</p>
<p>Συνοψίζοντας, η ενδοσκοπική κάψουλα παχέος εντέρου είναι μια επαναστατική μέθοδος μη επεμβατικής διαγνωστικής ενδοσκόπησης που όμως δεν μπορεί για τεχνικούς, οικονομικούς και για λόγους διαγνωστικής ακρίβειας να αντικαταστήσει την κολονοσκόπηση στο γενικό πληθυσμό, τουλάχιστον προ το παρόν. Σύμφωνα με τον FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Διατροφής και Φαρμάκου) και την Ευρωπαϊκή Ενδοσκοπική Εταιρεία μπορεί να αποτελέσει χρήσιμη εναλλακτική σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, που αρνούνται την κολονοσκόπηση ή η κολονοσκόπηση είναι ατελής ή αντενδείκνυται λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας (π.χ. σοβαρή καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια).</p>
<p>ΠΗΓΗ: www.eligast.gr</p>