Λόενγκριν του Βάγκνερ από τη Λυρική στο Μέγαρο Μουσικής

<p>Η εμβληματική όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ Λόενγκριν έρχεται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 27 Ιανουαρίου 2017 και για πέντε μόνο παραστάσεις: 27/1, 29/1, 1/2, 3/2, 5/2 στις 18:30, πενήντα δύο χρόνια μετά την πρώτη, και μοναδική έως σήμερα, παρουσίαση του έργου από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), τον Ιανουάριο του 1965.</p>
<p>Πρόκειται για μια νέα παραγωγή της ΕΛΣ, προερχόμενη από την Εθνική Όπερα της Ουαλίας και το Θέατρο Βιέλκι – Εθνική Όπερα Πολωνίας, σε ένα έργο-ορόσημο της μουσικής ιστορίας, από τα σημαντικότερα του συνθέτη.</p>
<p>Η παραγωγή έλαβε θετικότατες κριτικές από το σύνολο του βρετανικού Τύπου, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, το 2013, στο Κάρντιφ και στο Μπέρμινγχαμ της Μεγάλης Βρετανίας. Την ορχήστρα και τη χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Μύρων Μιχαηλίδης, ενώ τη σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο πολυβραβευμένος Βρετανός σκηνοθέτης και σκηνογράφος Άντονυ ΜακΝτόναλντ.</p>
<p>«Είναι ένα πολύ λυπητερό έργο επειδή είναι γεμάτο από έρωτα χωρίς ανταπόκριση. Όπως και ο Τριστάνος» σημειώνει ο κ. ΜακΝτόναλντ που – όπως αναφέρει – ενδιαφέρεται περισσότερο για τις σχέσεις μεταξύ των προσώπων και το μυστήριο που έχει κάθε χαρακτήρας. «Ήθελα η παράσταση να έχει μια πολύ ανθρώπινη αίσθηση και οι χαρακτήρες να μοιάζουν με ανθρώπους όπως εμείς∙ να πλάσω πρόσωπα και μία κοινωνία που το κοινό θα μπορεί να αναγνωρίσει εύκολα, παρότι δεν επέλεξα να τοποθετήσω τη δράση στην εποχή μας… Ο Λόενγκριν είναι ένα παραμύθι. Και τα παραμύθια βρίσκονται βαθιά μέσα μας. Αυτή η ιδέα ότι θα έρθει ο πρίγκιπας και θα μας σώσει. Είναι μια ανάγκη που έχουμε. Ότι δυνάμεις εκεί έξω θα έρθουν να μας βοηθήσουν… Είναι τελικά η ανθρωπιά αυτού του έργου, που το κάνει ενδιαφέρον και ελκυστικό. Επίσης θεωρώ ότι η μουσική είναι γοητευτική. Απολύτως γοητευτική. Και πιστεύω ότι συναρπάζει το κοινό. Δεν έχει τίποτε το πομπώδες. Είναι τόσο ευαίσθητη.»</p>
<p>Το έργο σηματοδοτεί τη μετάβαση από τις όπερες της πρώτης περιόδου στα μουσικά δράματα της ωριμότητας του συνθέτη. Πρωτοπαρουσιάστηκε στις 28 Αυγούστου του 1850 στη Βαϊμάρη, υπό τη διεύθυνση του Φραντς Λιστ και βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του ίδιου του Βάγκνερ, όπως και όλες του οι όπερες.</p>
<p>Η υποδοχή του Λόενγκριν αρχικά δεν υπήρξε ιδιαίτερα θερμή, αλλά σε διάστημα λίγων μηνών η παρουσίασή του προκαλούσε τεράστιο ενθουσιασμό, με αποτέλεσμα το έργο σύντομα να αναδειχτεί στο δημοφιλέστερο του Βάγκνερ. Η επιτυχία υπήρξε τόσο σημαντική, ώστε χάρη σε αυτό ο Βάγκνερ να αποκτήσει φήμη «εθνικού» συνθέτη.</p>
<p>O μύθος ανάγεται σε ένα από τα πλέον αιματηρά ποιήματα ηρωικών ανδραγαθημάτων -chanson de geste- των τροβαδούρων του 12ου αιώνα. Σύμφωνα με την υπόθεση, ένας μυστηριώδης ιππότης έρχεται να υπερασπιστεί την Έλζα της Βραβάντης, η οποία κατηγορείται για τη δολοφονία του αδερφού της, που έχει εξαφανιστεί. Για να αγωνιστεί υπέρ της θέτει ως μοναδικό όρο εκείνη να μη ρωτήσει ποτέ σχετικά με το όνομα και την καταγωγή του. Ο Λόενγκριν νικά, η Έλζα αθωώνεται και γίνεται σύζυγός του. Ο κόμης Τέλραμουντ, υποκινούμενος από τη μάγισσα σύζυγό του Όρτρουντ, κατορθώνουν τελικά να σπείρουν στην Έλζα την αμφιβολία και να την κάνουν να θέσει την ερώτηση. Ο ιππότης αποκαλύπτει την ταυτότητά του κι έτσι υποχρεώνεται πλέον να αναχωρήσει. Ως τελευταία προσφορά, λύνει τα μάγια της Όρτρουντ και επιστρέφει στην Έλζα τον αγαπημένο της αδερφό.</p>
<p>Η υπόθεση ενέπνευσε στον Βάγκνερ ορισμένες από τις ωραιότερες μουσικές σελίδες, αλλά και κάποιες από τις πιο γνωστές, όπως το περίφημο «γαμήλιο εμβατήριο» στην αρχή της Γ’ Πράξης. Στον Λόενγκριν η χορωδία έχει ξεχωριστή θέση, αφενός λόγω της εξαιρετικής ποιότητας της μουσικής, αφετέρου λόγω του ρόλου που της επιφυλάσσει ο συνθέτης στη θεατρική δραματουργία του έργου.</p>
<p><iframe src="http://www.youtube.com/embed/LqwiAWTZPQM" frameborder="0" width="425" height="350"></iframe></p>
<p>Η ορχήστρα και η χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, υπό τον αρχιμουσικό Μύρωνα Μιχαηλίδη, θα αναμετρηθούν με ένα έργο ύψιστων απαιτήσεων, του οποίου η πλαστική ρευστότητα της μορφής το καθιστά ένα από τα πιο δύσκολα του ρεπερτορίου.</p>
<p>«Καταρχάς, είναι η πιο ρομαντική απ' όλες τις όπερες του Βάγκνερ. Μετά τον Λόενγκριν ο συνθέτης μετακινήθηκε από το συγκεκριμένο ιδίωμα – τόσο μελωδικό που θυμίζει ακόμα και Μπελλίνι. Κατά μία έννοια είναι η πιο συμβατική απ’ όλες του τις όπερες και δείγμα του ώριμου γερμανικού ρομαντισμού. Έτσι, στράφηκα προς ζωγράφους εκείνης της εποχής, τον Φρήντριχ και τους άλλους. Ήταν μία μάλλον ενστικτώδης επιλογή. Ήθελα οπτικά να υπάρχει το στοιχείο της βόρειας Ευρώπης. Τα κοστούμια μοιάζουν μάλλον γερμανικά, παρά από την Αμβέρσα. Το ίδιο στη Β' Πράξη, που διαδραματίζεται σε μία αυλή σαν αυτές που συναντά κανείς συχνά στη Γερμανία, αλλά και στην Αυστρία. Ξεκίνησα από το γεγονός ότι στη σκηνή υπάρχει πολύ ώρα μεγάλη χορωδία. Ήθελα, λοιπόν, οι άνθρωποι αυτοί να εμφανίζονται σε έναν τόπο συγκέντρωσης. Καθώς η χώρα δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση, επέλεξα ένα βιομηχανικό χώρο σε παρακμή. (…) Είναι ένα πολύ λυπητερό έργο επειδή είναι γεμάτο από έρωτα χωρίς ανταπόκριση. Όπως και ο Τριστάνος. (…) Θεωρώ ότι όλες οι όπερες του Βάγκνερ είναι πολύ αυτοβιογραφικές. Το γεγονός ότι έγραφε ο ίδιος τα ποιητικά κείμενα και προσάρμοζε και διαμόρφωνε με έναν πολύ προσωπικό τρόπο όλες τις ιστορίες, τις οποίες συνέλεγε, συνηγορεί σε αυτό. Επίσης υπάρχει η διαρκής αναζήτηση της ταυτότητας, η οποία διατρέχει όλο το δημιουργικό έργο του συνθέτη. Ο ίδιος δεν ήταν βέβαιος ποιος ήταν ο πατέρας του. Πιστεύω ότι πάντοτε ο Βάγκνερ ταυτίζεται με όλους τους χαρακτήρες των έργων του. Γι' αυτό και γράφει τόσο καλά κείμενα. (…) Ενδιαφέρομαι περισσότερο για τις σχέσεις μεταξύ των προσώπων και το μυστήριο που έχει κάθε χαρακτήρας. Ήθελα η παράσταση να έχει μια πολύ ανθρώπινη αίσθηση και οι χαρακτήρες να μοιάζουν με ανθρώπους όπως εμείς∙ να πλάσω πρόσωπα και μία κοινωνία που το κοινό θα μπορεί να αναγνωρίσει εύκολα, παρότι δεν επέλεξα να τοποθετήσω τη δράση στην εποχή μας. (…) Υπάρχει επίσης η κάθαρση.» συμπληρώνει ο Άντονυ ΜακΝτόναλντ.</p>
<p>Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμηνεύουν διεθνώς αναγνωρισμένοι Έλληνες και ξένοι μονωδοί: o Βρετανός τενόρος Πήτερ Ουέντ, η Σλοβάκα Γιολάνα Φογκάσοβα, η Ρουμάνα Γιούλια Ισάεφ, o Έλληνας μονωδός της ΕΛΣ, Δημήτρης Πλατανιάς, ο Ρουμάνος βαρύτονος Βαλεντίν Βασίλιου, η Σουηδή μεσόφωνος Μαρτίνα Ντίκε και η Ελληνίδα υψίφωνος Τζούλια Σουγλάκου. Το καστ συμπληρώνουν οι διακεκριμένοι μονωδοί της ΕΛΣ: Τάσος Αποστόλου και Πέτρος Μαγουλάς (Βασιλιάς), Διονύσης Σούρμπης και Δημήτρης Κασιούμης (Κήρυκας).</p>
<p>Ο Βρετανός τενόρος Πήτερ Ουέντ, ο οποίος θα ερμηνεύσει τον ρόλο του Λόενγκριν, έχει σημειώσει μια λαμπρή πορεία στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα της Βρετανίας, ενώ έχει ερμηνεύσει πρωταγωνιστικούς ρόλους και σε Ολλανδία, Ελβετία, Τσεχία, Μεξικό, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία κ.α. Πλέον έχει αφιερωθεί στο βαγκνερικό ρεπερτόριο, ερμηνεύοντας με επιτυχία τους κορυφαίους ρόλους των αριστουργημάτων του Γερμανού συνθέτη. Έκανε το ντεμπούτο του ως Λόενγκριν τον Μάιο του 2013 στη Εθνική Όπερα της Ουαλίας, λαμβάνοντας εξαιρετικές κριτικές.</p>
<p>Στον ρόλο της Έλζα δύο σπουδαίες διεθνούς φήμης σοπράνο: στην πρώτη διανομή η Σλοβάκα Γιολάνα Φογκάσοβα και στη δεύτερη η Ρουμάνα Γιούλια Ισάεφ. Η Φογκάσοβα έχει σημειώσει μία θεαματική πορεία, έχοντας ερμηνεύσει πρωταγωνιστικούς ρόλους από ένα ευρύ οπερατικό ρεπερτόριο στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα της Ευρώπης, αλλά και σε Αργεντινή, Κίνα, Ιαπωνία. Η Ισάεφ έχει ήδη ερμηνεύσει με επιτυχία τον ρόλο της Έλζα στο Βουκουρέστι, ενώ έχει διακριθεί σε Ευρώπη, Ασία, αλλά και στη Μετροπόλιταν Όπερα.</p>
<p>Με τον ρόλο του Τέλραμουντ ντεμπουτάρει σε βαγκνερικό ρόλο ο σπουδαίος Έλληνας μονωδός της ΕΛΣ Δημήτρης Πλατανιάς. Στη δεύτερη διανομή τον ρόλο ερμηνεύει ο ταλαντούχος Ρουμάνος βαρύτονος Βαλεντίν Βασίλιου. Ο Βασίλιου έχει ερμηνεύσει σημαντικούς ρόλους του ρεπερτορίου σε Ρουμανία, Αμερική, Ιαπωνία, Νότιο Κορέα και Κίνα.</p>
<p>Στην πρώτη διανομή, στον ρόλο της Όρτρουντ η Σουηδή μεσόφωνος Μαρτίνα Ντίκε, η οποία έχει καθιερωθεί με τις ερμηνείες της σε βαγκνερικούς ρόλους. Στη δεύτερη διανομή, τον ρόλο θα ερμηνεύσει η σπουδαία Ελληνίδα υψίφωνος Τζούλια Σουγλάκου. Το καστ συμπληρώνουν οι διακεκριμένοι μονωδοί της ΕΛΣ Τάσος Αποστόλου και Πέτρος Μαγουλάς (Βασιλιάς), Διονύσης Σούρμπης και Δημήτρης Κασιούμης (Κήρυκας).</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/top-events/vivlia-eidikwn/0bagknerloe2.jpg" alt="" width="640" height="363" /></p>
<p>Ο συνθέτης</p>
<p>Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ γεννήθηκε στη Λειψία το 1813, την ίδια χρονιά με τον Τζουζέπε Βέρντι. Αποτελεί μοναδική περίπτωση ανάμεσα στους συνθέτες του 19ου αιώνα και εμβληματική μορφή του γερμανικού ρομαντισμού, καθώς η δράση και το δημιουργικό του έργο επηρέασαν βαθύτατα τη σκέψη, τα γράμματα και την τέχνη όχι μόνο της δικής του εποχής, αλλά και των μεταγενέστερων. Συνέγραψε θεωρητικά δοκίμια όπως επίσης τα ποιητικά κείμενα για όλα του τα σκηνικά έργα, οραματίστηκε μία τέχνη πέρα από την ψυχαγωγία, με διδακτικό περιεχόμενο, στα πρότυπα του αρχαίου ελληνικού δράματος. Εμπνεύστηκε και υλοποίησε το ιδανικό κτίριο θεάτρου για την παρουσίαση των μουσικών του δραμάτων κοντά στη φύση, μακριά από την πολυτέλεια των κοσμικών μεγαλουπόλεων. Η πρωτοποριακή δομή των κειμένων του, κυρίως όμως οι μουσικές του καινοτομίες (αρμονία, προσωδία, χρήση εξαγγελτικών θεμάτων κλπ) υποχρέωσαν τους συναδέλφους του να ξαναδούν το σύνολο της μουσικής τέχνης με διαφορετική οπτική. Πέθανε στη Βενετία το 1883. Σημαντικότερα έργα του είναι Ο ιπτάμενος Ολλανδός (1843), Τάνχωυζερ (1845/61), Λόενγκριν (1850), Τριστάνος και Ιζόλδη (1864), Οι αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης (1867), Το δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ (1876), Πάρσιφαλ (1882).</p>
<p>Με ελληνικούς υπέρτιτλους</p>
<p>Εισιτήρια:</p>
<p>Φοιτητικό, παιδικό: 15€<br />Ζώνη Γ: 22€<br />Ζώνη Β: 40€<br />Ζώνη Α: 60€<br />Διακεκριμένη Ζώνη: 80€</p>
<p><br />Μέγαρο Μουσικής – Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη<br />Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη<br />Τηλ: 210 72 82 333</p>
<p> </p>
<p><a href="http://www.megaron.gr/default.asp?pid=5&amp;la=1&amp;evID=3438">http://www.megaron.gr/default.asp?pid=5&amp;la=1&amp;evID=3438</a></p>
<p> </p>
<p><a href="http://www.nationalopera.gr/gr/event/loengrin-jan-feb-2017/">http://www.nationalopera.gr/gr/event/loengrin-jan-feb-2017/</a></p>
<p> </p>
<p><br />Πηγή: ΑΠΕ, ΜΠΕ, culturenow.gr</p>

Σχετικά άρθρα