Δημήτρης Μυταράς: ο καλλιτέχνης, ο δάσκαλος, ο ακαδημαϊκός – το πλούσιο έργο του, η περιπέτεια της υγείας του και η πικρία του για τη διαγραφή του από την Ακαδημία

18/02/2017
Ομάδα Σύνταξης
Life stories

Το 2017 δεν έχει ξεκινήσει πολύ καλά για το χώρο του πολιτισμού καθώς μάς αποχαιρετούν σπουδαίοι άνθρωποι των Τεχνών… Προχθές 16 Φεβρουαρίου έφυγαν μαζί δυο πολύ σημαντικοί εικαστικοί, με διαφορετική δράση και επίδραση αλλά και αναγνωρισιμότητα στο ελληνικό κοινό: ο ένας ήταν ο εικαστικός Δημήτρης Μυταράς και ο άλλος ο, ο Γιάννης Κουνέλλης, πρωτοπόρος της arte povera, με καριέρα κυρίως στη Ιταλία αλλά τα έργα του εκτίθενται σε όλες τις γκαλερί του κόσμου. 
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras%20kounelis.jpg" alt="" width="640" height="400" />
Καταγωγή – Παιδικά χρόνια
Γεννήθηκε στις 18 Ιουνίου 1934 στη Χαλκίδα και έζησε τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. Ο πατέρας του ήταν κουρέας και η φυσική του μητέρα πέθανε όταν εκείνος ήταν 3 ετών, σε ηλικία μόλις 30 ετών… Ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε και η σχέση του με τη θετή του μητέρα ήταν πάρα πολύ καλή. Χάρη σε εκείνη άλλωστε κατάφερε να επιζήσει στην Κατοχή και να μην πεθάνει από την πείνα, ενώ γύρω του κόσμος έχανε τη ζωή του από τις κακουχίες. Πέρασε πολύ δύσκολα παιδικά χρόνια μέσα στις στερήσεις, οπότε τίποτα δεν τον φόβιζε και είχε μάθει να ζει με τα λίγα. Όπως είχε δηλώσει σε παλιότερη συνέντευξή του: «Άνθρωποι πεθαίνανε στον δρόμο… Ένας απλός τρόπος για να πεθάνεις ήταν από την πείνα. Από τότε εγώ έχω αποκτήσει και μια εμπειρία του τι σημαίνει να μην έχεις να φας. Γι’ αυτό δεν με πειράζει και πολύ. Μπορώ να ζήσω και με το «τίποτα»
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaraserga%2043.jpg" alt="" width="640" height="479" />
Γι΄αυτό κι όταν έγινε μεγάλος και διάσημος, ποτέ δεν εγκατέλειψε τη γενέτειρά του, τη Χαλκίδα και ποτέ δεν έδειξε έπαρση και αλαζονεία.
Σπουδές και αρχή της καριέρας του
Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1953-57) και στη συνέχεια έφυγε στο Παρίσι για μεταπτυχιακές Σπουδές με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Σπούδασε σκηνογραφία στην Ecole Nationale des Arts Décoratifs και στη συνέχεια εσωτερική διακόσμηση στην Εcole des Arts et des Métiers.
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras%20young.jpg" alt="" width="320" height="442" />
H πρώτη του προσωπική έκθεση παρουσιάστηκε το 1961 στη γκαλερί Ζυγός.
Το προσωπικό του στυλ
Η στροφή του προς τον κριτικό ρεαλισμό με χρήση φωτογραφικών ντοκουμέντων, περιορισμένη χρωματικότητα και πολιτικό περιεχόμενο, ήταν μια χαρακτηριστική φάση πρώιμης ζωγραφικής του, στα χρόνια της δικτατορίας. Ωστόσο στη συνέχεια της πορείας του θα κυριαρχούσαν τα εξπρεσιονιστικά στοιχεία και το έντονο χρώμα.
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras1.jpg" alt="" width="640" height="305" />
Στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του τα θέματα είναι ανθρωποκεντρικά και συχνά προσωπογραφικά. Η αφαιρετική διάθεση, η ελευθερία της γραμμής και οι χρωματικές εντάσεις συνυπάρχουν με την οξύτητα της παρατήρησης, είτε πρόκειται για απεικονίσεις προσώπων είτε άλλων θεμάτων. Σε όλο του το έργο, η έμφαση στις εικαστικές ποιότητες φανερώνει τη βαθύτερη σχέση του με τις παραδοσιακές αξίες της ζωγραφικής. 
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaraserga2.jpg" alt="" width="640" height="451" />
Εκθέσεις του έχουν φιλοξενηθεί σε διάφορες χώρες του εξωτερικού.
 
Η ακαδημαϊκή του καριέρα
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του και την επιστροφή του στην Αθήνα το 1964, ανέλαβε τη διεύθυνση του εργαστηρίου εσωτερικού χώρου των Σχολών Δοξιάδη.
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytarasww.jpg" alt="" width="640" height="399" /> Το 1969 άρχισε να δουλεύει ως βοηθός στο Εργαστήριο Ζωγραφικής στην ΑΣΚΤ ενώ το1975 εξελέγη καθηγητής του Α΄ εργαστηρίου ζωγραφικής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών και το 1977 τακτικός καθηγητής. Μάλιστα το διάστημα 1983-1985 διετέλεσε Πρύτανης στην ΑΣΚΤ.
Πέρα από την ακαδημαϊκή του καριέρα, έχει συγγράψει πολλά βιβλία Τέχνης. Παράλληλα έχει συνεργαστεί πολλές φορές με τα πιο γνωστά ελληνικά θέατρα ως σκηνογράφος. 
 
Το εργαστήρι Τέχνης Χαλκιδας
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras4.jpg" alt="" width="640" height="427" />
Πριν από 35 χρόνια ίδρυσε στη Χαλκίδα μαζί με τη σύζυγό του το Εργαστήρι Τέχνης. Εκεί διδάσκονται ζωγραφική μικροί επίδοξοι καλλιτέχνες. Η καλλιτεχνική διευθύντρια του χώρου ήταν εξ αρχής η Χαρίκλεια Μυταρά καθώς ο Δημήτρης Μυταράς είχε πολλές ασχολίες με τη σχολή και τη συγγραφική του δραστηριότητα.
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras%20erga1.jpg" alt="" width="640" height="403" />
Το εργαστήρι δημιουργήθηκε χάρη στο μεράκι και το πείσμα των δυο ζωγράφων αλλά και στη θέληση του τότε δημάρχου Χαλκίδας Γιάννη Σπανου. Στόχος ήταν να δημιουργήσουν ένα φυτώριο που θα «αναπνέει» η τέχνη και θα «μεταγγίζεται» στους νέους ανθρώπους στην πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Δημήτρης Μυταράς. 
Η Χαρίκλεια Μυταρά
Ήταν παντρεμένος με τη Χαρίκλεια Μυταρά και είχαν αποκτήσει ένα γιο. Τη Χαρίκλεια τη γνώρισε στην ΑΣΚΤ. Είναι κι εκείνη σπουδαία ζωγράφος, ένα χρόνο μικρότερη από το σύζυγό της. Μάλιστα γνωρίστηκαν ενώ σπούδαζαν και στη συνέχεια έφυγαν μαζί για το Παρίσι. Σπούδασε σχεδιασμό υφάσματος και υφαντική στην «Ecole des Arts Décoratifs », και αρχιτεκτονική εσωτερικού χώρου στην « Ecole des Métiers d’Art». 
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras%20gynaika.jpg" alt="" width="640" height="360" />
Αποφασιστικής σημασίας θεωρεί ότι ήταν για το έργο της και την ίδια οι επιρροές που δέχτηκε κατά την μαθητεία της για ένα χρόνο στην Σχολή του Κ.Κουν.Η ζωγραφική της είναι τεχνοτροπικά προσανατολισμένη στο κλίμα του μεταφυσικού ρεαλισμού με εμφανείς και ισχυρούς συμβολισμούς.
 
Η περιπέτεια της υγείας του
Το 2008 παρουσίασε μια σπάνια νευρολογική ασθένεια, η οποία άρχισε να επηρεάζει την όρασή του σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ταξίδεψε στη Σουηδία, όπου και διέμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα, ώσπου η κατάστασή του άρχισε να βελτιώνεται. Ωστόσο το πρόβλημα παρέμεινε… Και τον τελευταίο καιρό η κατάστασή του είχε χειροτερέψει. Ήταν πλέον κληνήρης, κλεισμένος στο σπίτι και είχε χάσει παντελώς την όρασή του ενώ αντιμετώπιζε και προβλήματα άνοιας… 
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras%20karezi.jpg" alt="" width="640" height="391" />
Η Ακαδημία Αθηνών
Ήταν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών για 2 μόλις έτη αφού διεγράφη καθώς δεν του ήταν δυνατόν να παραστεί στις τακτικές τις συνελεύσεις. Ήταν μεγάλη η πικρία του καλλιτέχνη εξαιτίας της διαγραφής του και είχε στείλει διάφορες επιστολές διαμαρτυρίας, οι οποίες δεν είχαν εισακουστεί. Το καταστατικό της Ακαδημίας είναι σαφές: η Ακαδημία διαγράφει τα μέλη που δε δίνουν το «παρών» σε συνελεύσεις ενός έτους.
Διακρίσεις
Το 1993 απονεμήθηκε στο Δημήτρη και τη Χαρίκλεια Μυταρά το χρυσό μετάλλιο της πόλης από το δήμο Χαλκίδας, ενώ εγκαινιάστηκε και το νέο κτήριο του Εργαστηρίου Τέχνης που ίδρυσαν μαζί στην πλατεία Αγίου Δημητρίου.
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaras%20tagma%20foinika.jpg" alt="" width="640" height="431" /> Το 1999 ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος απένειμε στο Δημήτρη Μυταρά τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα. 
 
 Η ανακοίνωση της ΑΣΚΤ για το θάνατο του Δ. Μυταρά
Κλειστή σε ένδειξη πένθους για τον Δημήτρη Μυταρά θα παραμείνει η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου, την ημέρα της κηδεία του ζωγράφου, η οποία θα πραγματοποιηθεί δημοσία δαπάνη.
<img src="/contentfiles_2016b/proswpikes-eksomologhseis/%CE%BC%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82/mytaraw336.jpg" alt="" width="640" height="509" />
Για την απώλεια του ομότιμου καθηγητή, πρύτανη, δάσκαλου και κορυφαίου ζωγράφου Δημήτρη Μυταρά, οι πρυτανικές αρχές της ΑΣΚΤ αναφέρουν, μεταξύ άλλων, σε ανακοίνωση τους: «Πολυδιάστατη μορφή καλλιτέχνη ο Δημήτρης Μυταράς υπήρξε από τους δημιουργούς που δέσποζαν στην ελληνική εικαστική σκηνή, ιδιαιτέρα στην δεκαετία '70 και ΄80…. Μαθητές του, καθηγητές της ΑΣΚΤ και όλη η ακαδημαϊκή κοινότητα της ΑΣΚΤ εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στη σύζυγο Χαρίκλεια και στο υιό Αριστείδη».