<p><em>Jacqueline Rose – βιβλίο: Women in Dark Times / μερικές σημειώσεις με αφορμή τη διάλεξή της στο Μέγαρο Μουσικής / 24.10.2016 / φωτογραφία εξωφύλλου: ALFRED EISENSTAEDT/THE LIFE PICTURE COLLECTION/GETTY IMAGES</em></p>
<p> </p>
<p>Οι ηρωίδες της Jacqueline Rose δε θα μπορούσαν να μοιάζουν περισσότερο αταίριαστες μεταξύ τους.</p>
<p>Έχουν μια κοινή ιστορία να διηγηθούν περνώντας από τη Γερμανία του 20ου αιώνα, το Χόλυγουντ της δεκαετίας του '50, στις διαδηλώσεις στην Πλατεία Ταχρίρ.</p>
<p>Ο αυθορμητισμός τους χωρίς να αφήνει τη δυνατότητα προ-γνωσης ή προ-βλεψης είναι το σημάδι της ιδιοφυίας τους.</p>
<p>Η Rose δεν υποστηρίζει ότι η Monroe ήταν φεμινίστρια αλλά ότι είχε "κάτι επείγον να πει στον φεμινισμό σήμερα".</p>
<p>Η διάλυση της Ευρώπης από τους πολέμους έθρεψε το αμερικανικό όνειρο. Στο πλαίσιο του πολέμου της Κορέας, του Βιετνάμ, του Μακαρθισμού της ζητήθηκε να εκπροσωπήσει μια κοινωνική και πολιτική ψευδαίσθηση.</p>
<p>Η καθεμιά τους πολέμησε "το σκοτάδι με σκοτάδι", παραπέμποντας όπως σημειώνει η Frances Wilson στην Telegraph στη φράση της Naomi Wolf ότι ο φεμινισμός πρέπει να πολεμήσει "τη φωτιά με φωτιά".</p>
<p>Για τον Κώστα Δουζίνα η παρουσίαση της Rose είναι σαν γράμμα στη Χάνα Άρεντ. Παραφράζει τον τίτλο του βιβλίου της Άρεντ Άνδρες σε σκοτεινές εποχές που έγραψε το 1968, ένα τόμο με προφίλ που περιλάμβανε και τη Rosa Luxemburg.</p>
<p>Η Luxemburg δεν αναγνώριζε ανοιχτά τον εαυτό της σαν φεμινίστρια.</p>
<p>Άσκησε κριτική στον Βρετανό αστρονόμο O. R. Walkey σχετικά με την ιδέα του άπειρου (infinity) σαν σφαίρα. Για την ίδια, με αυτό τον τρόπο το άπειρο παρουσιάζεται σαν κάτι αυτοτελές και διαχειρίσιμο ενώ η όλη ιδέα του άπειρου έχει να κάνει με το ότι δεν υπάρχει τρόπος περιορισμού ή ελέγχου του. Από αυτή την αντίληψη ενός απρόβλεπτου και "αυθόρμητου" σύμπαντος, προκύπτει η λογική συνέπεια του να είναι κανείς συνδεδεμένος με πράγματα χωρίς να το συνειδητοποιεί.</p>
<p>Για τη Luxemburg με τον σοσιαλισμό δίνεται η δυνατότητα να αναγνωρίσει κανείς τον εαυτό του πέρα από εθνικά σύνορα και διαμέσου των τάξεων.</p>
<p>Ο σύντροφος της Luxemburg Leo Jogiches παρουσιάζεται αποτρόπαιος. Εκείνη εμφανίζεται να ήθελε οικογένεια, εκείνος ούτε να το ακούσει, δεν περπατούσε στον δρόμο δίπλα της, όταν του ζήτησε πίσω τα κλειδιά του διαμερίσματος, την πήρε στο κατόπι με ένα όπλο. Τον είχε προειδοποιήσει ότι η άρνηση του εσωτερικού κόσμου και η εμμονική του αφοσίωση στην πολιτική θα κατέστρεφε τόσο τη σχέση τους όσο και τα πολιτικά τους ιδεώδη. Αφού τον άφησε περιγράφει ότι καθόταν ξαπλωμένη στο κρεβάτι, κυριολεκτικά σε θέση να δει "τις μελανιές στην ψυχή της". "Αυτές οι μελανιές είναι που μου έδωσαν το κουράγιο για μια καινούρια ζωή" αποδίδεται η φράση στην Luxemburg.</p>
<p>Η Luxemburg πάλεψε για μια αντι-αυταρχική σκοπιά της επανάστασης, σημειώνει η Rose.</p>
<p>Δολοφονήθηκε τον Ιανουάριο του 1919 από τις δεξιές πολιτοφυλακές Freikorps στους κόλπους των οποίων περιλαμβάνονταν πολλοί μελλοντικοί Ναζί. Δύο χρόνια αργότερα η Clara Zetkin σοσιαλίστρια και φεμινίστρια επέστρεψε στη Γερμανία από επίσκεψη στη Μόσχα με οδηγίες που συνιστούσαν την έκδοση των έργων της – "παρά τα λάθη της, ήταν ένας αετός της επανάστασης" σύμφωνα με τον Λένιν – εκτός από ένα από τα γραπτά της – εκείνο που η Luxemburg έγραψε το 1918 στο κελί της φυλακής, "Η Ρωσική Επανάσταση". Δημοσιεύτηκε το 1922 από τον Paul Levi, που είχε υπάρξει δικηγόρος της και ο οποίος επέλεξε πολύ προσεκτικά τη στιγμή, προετοιμάζοντας το προσχέδιο μετά την εξέγερση της Κροστάνδης το 1921.</p>
<p>Είναι μια ιδιαιτερότητα της σκέψης της Luxemburg και μια μοναδική συνεισφορά της – όπως επισημαίνεται – το ότι η κριτική δεν μετρίαζε τον ενθουσιασμό της για την επανάσταση αλλά τον ενδυνάμωνε.</p>
<p>"Οι επαναστάσεις δεν επιτρέπουν σε κανέναν να παίζει τον ρόλο του δασκάλου". Είχε κατηγορήσει τον Λένιν ότι καθυποτάσσει τη Ρωσία "στο δουλοπρεπές πνεύμα του κράτους – νυχτοφύλακα" – έκανε κατά τη γνώμη της μεγάλο λάθος στα μέσα που είχε επιλέξει: "διάταγμα, αυταρχική επιβολή του υπεύθυνου εργοστασίου, δρακόντιες ποινές, νόμος μέσω του τρόμου", μεταφέρει η Rose.</p>
<p>Για την Luxemburg η ελευθερία της σκέψης ήταν συνυφασμένη με τη δημοκρατία.</p>
<p>Σε μια ομιλία το 1907 – με τον Στάλιν να λέγεται ότι βρισκόταν ανάμεσα στο ακροατήριο – περιέγραψε την αφοσίωση στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο σαν ένα "ολοφάνερο παράδειγμα μεταφυσικής σκέψης".</p>
<p>Επέμενε πάντα ότι σε συνθήκες ανεξέλεγκτης ανισότητας, η τυπική δημοκρατία ήταν μια απάτη, μόνο στον σοσιαλισμό η δημοκρατία θα είχε μια ευκαιρία να γεννηθεί.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/top-events/various/0arosaluxemburg.jpg" alt="" width="540" height="304" /></p>
<p>Η Marilyn Monroe τραγουδούσε σε αμερικανικά στρατεύματα στην Κορέα.</p>
<p>"Δεν ξέρω – δεν μας εμπιστεύομαι", φέρεται να είπε για τους ομοεθνείς της.</p>
<p>Εικάζεται ότι απαντούσε στον Miller λέγοντας εάν δεν ξέρεις να μισείς, δεν ξέρεις ούτε να αγαπάς.</p>
<p>"Όλοι έχουμε βία μέσα μας – είμαι βίαιη", είχε αναφέρει.</p>
<p>Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις της παραδέχτηκε: "δεν βλέπω τον εαυτό μου σαν εμπόρευμα αλλά είμαι σίγουρη ότι πολλοί το έχουν κάνει".</p>
<p>Έκανε ψυχοθεραπεία με τον Greenson o οποίος δημιούργησε την κατηγορία του οριακού ασθενή ίσως για να αποδείξει ότι η ψυχανάλυση δεν μπορούσε να τη βοηθήσει και για να δικαιολογήσει το γιατί είχε παραβεί στην περίπτωσή της τους τυπικούς κανόνες της σχέσης θεραπευτή – θεραπευόμενου, παρατηρεί η Rose.</p>
<p>Σύμφωνα με τη Rose οι αγώνες του φεμινισμού δεν έχουν τελειώσει ή κερδηθεί. Οι γυναίκες που παρουσιάζει παρέχουν ένα καινούριο πρότυπο για τον φεμινισμό ανοίγοντας ένα δρόμο ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο.</p>
<p>Το μέλλον του φεμινισμού για την ίδια εξαρτάται από το πώς οι γυναίκες μιλούν η μία για την άλλη. Οι γυναίκες χρειάζονται ένα "σκανδαλώδη φεμινισμό, που θα αγκαλιάζει χωρίς δισταγμό τις πιο επίπονες, εξοργιστικές πλευρές της ανθρώπινης καρδιάς και θα τους δίνει τη θέση τους στον πυρήνα του κόσμου που ο φεμινισμός θέλει να δημιουργήσει". Έναν κόσμο που θα είναι διαφορετικός από "τον συνετό, ισορροπημένο, λογικό" που ο φεμινισμός προορίζεται να προσδοκά. Θεωρεί πως η επίκληση στη λογική ως "τσιφλίκι" είναι ένας αποδοτικός εάν όχι θανάσιμος τρόπος να αρνείται κανείς το παράλογο στον κόσμο μας. Οι γυναίκες δεν κρύβονται από τις "πιο οδυνηρές παραμέτρους του εσωτερικού κόσμου".</p>
<p>Και ένα πράγμα που κάνουν οι επαναστατικές στιγμές είναι να μας σπρώχνουν να αναθεωρήσουμε την αίσθηση του χρόνου απλώνοντάς μας μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος.</p>
<p>Όπως υπογραμμίζει η Rose εάν δεν πείθεται κανείς από την επικρατούσα ρητορική να προβεί στις χειρότερες μορφές κοινωνικής και φαλλικής ταύτισης δε χρειάζεται να εξαλειφθεί, να τσαλαπατηθεί, να καταπιεστεί.</p>
<p>Το πρότζεκτ του Διαφωτισμού απαιτεί να επιτραπεί στις γυναίκες η είσοδος στους διαδρόμους της εξουσίας – οι γυναίκες του βιβλίου για την συγγραφέα δείχνουν πόσο σημαντικό είναι να είμαστε σε επαφή με κάτι που είναι δύσκολο, σκοτεινό, διχασμένο, με μια ψυχική σύγκρουση μακριά από την "υπηκοότητα της λογικής". Αυτό κομίζει ο φεμινισμός στην πολιτική.</p>
<p>Η παρέμβαση (agency) των γυναικών προκύπτει από την ικανότητα τους να διαπραγματευτούν το σκοτάδι (darkness) της ζωής τους.</p>
<p>Στο δίλημμα: μείνε να πεθάνεις ή τρέξε να σώσεις τη ζωή σου και οι δύο, η Rosa Luxemburg και η Marilyn Monroe – που ήταν εκτεθειμένη στους ή έρμαιο των αδερφών Κένεντυ όπως παρατήρησε η Rose "είχαν ενσωματώσει στη ζωή τους την πιθανότητα του θανάτου – δεν θα έλεγα ότι θυσιάστηκαν". Η Luxemburg ίσως πίστευε ότι χρωστούσε στην επανάσταση τη ζωή της, σημειώνει η Rose.</p>
<p>Η συγγραφέας προτρέπει κλείνοντας να μην τις βλέπουμε ως θύματα, μάρτυρες, αγγέλους. Κρατά μόνο ένα φακό για να φωτίσει ό,τι έχει απωθήσει η συμβατική ιστορία.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/top-events/various/0ajacquelinerose.jpg" alt="" width="460" height="276" /></p>
<p><em>Eamonn McCabe / Guardian</em></p>
<p> </p>
<p>Διαβάστε ακόμη:</p>
<p> </p>
<p><a href="/148017/rosa-luxemburg-marilyn-monroe">https://boro.gr/148017/rosa-luxemburg-marilyn-monroe</a></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p align="LEFT"> </p>
<p align="LEFT"> </p>