8 Τρόποι που θα σας δώσουν τη δύναμη να απαλλαγείτε από τις ενοχές

01/05/2017
Ομάδα Σύνταξης
Αυτογνωσία

Mήπως οι παρακάτω δηλώσεις σας φαίνονται οικείες;
«Το σπίτι μου είναι άνω κάτω. Γιατί να μην μπορώ να το τακτοποιήσω!»
«Ξέχασα το ραντεβού στο κομμωτήριο/στον οφθαλμίατρο. Τι δεν πάει καλά μ’ εμένα;»
«Έφαγα πολύ χθες το βράδυ και τώρα έχω πρηστεί και νιώθω απαίσια»
«Δεν κάνω αρκετά για τα παιδιά μου/τον ή την σύντροφό μου/τον γονιό μου/τους φίλους μου. Είμαι πολύ εγωιστής ή εγωίστρια!».
Η ενοχή είναι ένα συνηθισμένο αίσθημα που βιώνουμε όλοι. Οι γυναίκες, ειδικότερα, έχουν την τάση να νιώθουν ενοχές, σύμφωνα με έρευνες. Μια έρευνα του 2009, η οποία δημοσιεύτηκε στο Spanish Journal ofPsychology, ρώτησε γυναίκες και άντρες από τρεις ηλικιακές ομάδες (156 εφήβους, 96 νέους και 108 ενήλικες) σχετικά με τις καταστάσεις που τους έκαναν συχνότερα να νιώθουν ενοχές.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η παθολογική ενοχή ήταν υψηλότερη στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άντρες και στις τρεις ηλικιακές ομάδες, με τη μεγαλύτερη διαφορά στις ηλικίες 40-50 ετών. Αυτή η ηλικία αντιστοιχεί στα χρόνια της λεγόμενης «γενιάς σάντουιτς», κατά τα οποία μπορεί ταυτόχρονα να φροντίζουμε έφηβους και να παραμένουμε συνδεδεμένοι με ηλικιωμένους γονείς.
Μια άλλη έρευνα διαπίστωσε ότι οι γυναίκες αναφέρουν συνολικά μεγαλύτερη ενοχή από τους άντρες, όταν δέχονται τηλεφωνήματα από τη δουλειά ή απαντούν σε επαγγελματικά e-mail κατά τις βραδινές ώρες. Τέλος η έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες που ανήκουν στη γενιά των Millenials και όλοι οι Millenials γενικά νιώθουν ενοχή όταν παίρνουν άδεια.
<h3 style="text-align: justify;" data-fontsize="20" data-lineheight="26">Γιατί οι γυναίκες νιώθουν ενοχές περισσότερο;</h3>
Γιατί οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη τάση να νιώθουν ένοχες; Η απάντηση πιθανότατα βρίσκεται στην κοινωνικοποίηση. Οι γυναίκες και τα κορίτσια για χιλιάδες χρόνια έχουν κοινωνικοποιηθεί με τρόπο ώστε να τα πηγαίνουν καλά με τους άλλους, να μην πληγώνουν τα αισθήματα κανενός και να φροντίζουν τους αγαπημένους τους. Σε πολλές (αλλά όχι σε όλες) τις οικογένειες, οι γυναίκες είναι αυτές που αναλαμβάνουν περισσότερο να κρατούν επαφή με συγγενείς και φίλους, να συμβαδίζουν με το πρόγραμμα όλων και να φροντίζουν για την εύρυθμη λειτουργία του νοικοκυριού.
<h3 style="text-align: justify;" data-fontsize="20" data-lineheight="26">Η ενοχή είναι καλή ή κακή για την υγεία;</h3>
Τελικά η ενοχή είναι καλή ή κακή για την υγεία; Μπορεί να είναι το ένα ή το άλλο ή και τα δύο μαζί. Τα υγιή αισθήματα ενοχής σε κινητοποιούν ώστε να ζεις σύμφωνα με τις αληθινές σου αξίες, το οποίο, με τη σειρά του, μπορεί να βελτιώσει τις σχέσεις σου με τους άλλους, αφού είναι πιθανότερο να τους φέρεσαι με σεβασμό και να αναλαμβάνεις τις ευθύνες που σου αναλογούν. Ωστόσο, τα περιττά ή υπερβολικά αισθήματα ενοχής μπορούν να είναι ψυχικό βάρος που επηρεάζει το πώς νιώθεις και την ποιότητα ζωής σου.
Από την ανθυγιεινή πλευρά, η «υπερβολική ή ακατάλληλη ενοχή» είναι σύμπτωμα κλινικής κατάθλιψης, σύμφωνα με 5 διαγνωστικά κριτήρια της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Η υπερβολική ενοχή έχει επίσης συνδεθεί με ιστορικό τραυματικής ηλικίας και μετατραυματική αγχώδη διαταραχή. Η τραυματική ενοχή μπορεί να πάρει πολλές μορφές, όπως η «ενοχή του επιζήσαντα», ή η ενοχή του ότι συνέχισες τη ζωή σου κανονικά ενώ κάποιο μέλος της οικογένειας υπέφερε, ήταν δυσλειτουργικό ή χρειαζόταν πολλή συναισθηματική φροντίδα. Τα αισθήματα ενοχής μπορούν επίσης να σηματοδοτούν μια αίσθηση απαξίωσης, που πιθανώς έχει τις ρίζες της στις σχέσεις με επικριτικούς, αμελείς ή βίαιους γονείς. Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές συχνά νιώθουν υπερβολική ενοχή επειδή τρώνε, βάζουν βάρος ή δεν ασκούνται αρκετά. Αυτή η ενοχή συνήθως συνυπάρχει με μια παραμορφωμένη, αρνητική αντίληψη για το σώμα τους.
<img class="aligncenter size-medium wp-image-44211" src="https://www.omorfizoi.gr/wp-content/uploads/2017/04/8-tropi-pou-tha-sas-dosoun-ti-dynami-na-apallagite-apo-tin-enochi_2-239×240.jpg" alt="8 Τρόποι που θα σας δώσουν τη Δύναμη να Απαλλαγείτε από την Ενοχή | Της Melanie Greenberg" width="239" height="240" />
<h3 style="text-align: justify;" data-fontsize="20" data-lineheight="26">Τι μπορείτε να κάνετε</h3>
Αν έχετε την τάση να νιώθετε το ανθυγιεινό είδος ενοχής και να αυτομαστιγώνεστε επειδή δεν κάνετε αρκετά, χρησιμοποιήστε τις συμβουλές και τα εργαλεία που ακολουθούν για να απελευθερωθείτε. Χρειάζεται αρκετή εξάσκηση και επανεξέταση για να αλλάξετε ένα εδραιωμένο μοτίβο ενοχής, γι’ αυτό να έχετε υπομονή με τον εαυτό σας:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Αναζητήστε τις αποδείξεις</li>
</ol>
Αν νιώθετε ενοχές επειδή δεν κάνετε αρκετά για τα παιδιά σας, τον/την σύντροφό σας ή την οικογένειά σας, κάντε έναν κατάλογο με τα πράγματα που κάνετε γι’ αυτούς σε τακτική βάση. Κρατήστε τον κατάλογο στην τσάντα ή στο πορτοφόλι σας για να είναι εύκαιρος κάθε φορά που ξεπροβάλλει η ενοχή!
<ol style="text-align: justify;" start="2">
<li>Να είστε άμεσοι και να ζητάτε περισσότερες πληροφορίες</li>
</ol>
Ρωτήστε τα άτομα που νομίζετε ότι παραμελείτε αν όντως νιώθουν παραμελημένοι. Λάβετε υπόψη σας αν έχουν την τάση να περιμένουν πάρα πολλά και να μην αναλαμβάνουν αρκετές ευθύνες οι ίδιοι (π.χ. έφηβοι που έχουν την απαίτηση να μαζεύετε τα πράγματά τους). Στη συνέχεια σκεφτείτε πως θα έβλεπε την κατάσταση ένας εξωτερικός παρατηρητής. Αν καταλήξετε ότι όντως δεν κάνετε αρκετά, βρείτε λύσεις ή συμβιβασμούς που εξισορροπούν τις ανάγκες όλων.
<ol style="text-align: justify;" start="3">
<li>Εκτιμήστε τον εαυτό σας και όλα όσα κάνετε</li>
</ol>
Κρατήστε ένα ημερολόγιο «ευγνωμοσύνης στον εαυτό σας» στο τέλος κάθε ημέρας, όπου θα σημειώνετε τουλάχιστον τρία πράγματα που κάνατε εκείνη την ημέρα τα οποία προήγαν τους στόχους σας ή βοήθησαν κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο. Στο τέλος της εβδομάδας διαβάστε τι γράψατε. Η ενοχή και η τελειομανία έχουν αρνητική λογοκρισία. Σας κάνουν να εστιάζετε σε ό,τι δεν κάνετε σωστά. Γράφοντας τι κάνατε στην πραγματικότητα, μπορείτε να υπερβείτε αυτή τη λογοκρισία και να πιέσετε τον εαυτό σας να εστιάζετε στα επιτεύγματά σας.
<ol style="text-align: justify;" start="4">
<li>Σκεφτείτε πώς θα βλέπατε τα πράγματα αν αντιστρέφονταν οι ρόλοι;</li>
</ol>
Θα σκεφτόσασταν ότι ο φίλος σας ή ο σύντροφός σας δεν έκανε αρκετά με δεδομένα όσα του συνέβαιναν; Συχνά το βρίσκουμε εύκολο να είμαστε συμπονετικοί και γεμάτοι κατανόηση με τους άλλους αλλά είμαστε πολύ σκληροί με τον εαυτό μας. Υιοθετώντας την οπτική του άλλου, ίσως να δείτε την κατάστασή σας με πιο αντικειμενικό τρόπο.
<ol style="text-align: justify;" start="5">
<li>Χαλιναγωγήστε τη λογική του «μαύρου-άσπρου»</li>
</ol>
Σκέφτεστε την κατάσταση με όρους όλα ή τίποτα; Πιστεύετε ότι αν δεν είστε τέλειος ή τέλεια σύντροφος/κόρη/γονιός πρέπει να είστε το χειρότερο παράδειγμα στον πλανήτη; Προσπαθήστε να βρείτε το γκρι στο ενδιάμεσο του μαύρου και του άσπρου. Σκεφτείτε άλλους τρόπους να δείτε την κατάσταση. Προσπαθήσετε να κρίνετε τις πράξεις σας μέσα στα συμφραζόμενά τους, αντί να περιμένετε πάντα την τελειότητα.
<ol style="text-align: justify;" start="6">
<li>Αναζητήστε τα συναισθήματα κάτω από την ενοχή</li>
</ol>
Μπορεί η ενοχή να κρύβει άλλα αισθήματα όπως ο θυμός, ο φόβος ή η πικρία; Αν είστε σε σχέση με ένα άτομο που θέλει συνεχώς προσοχή ή ένα ναρκισσιστικό άτομο, ίσως να πείσατε τον εαυτό σας ή να σας έπεισε ο/η σύντροφός σας ότι είστε εγωιστές αν βάλατε όρια και είπατε όχι. Μετά από καιρό, η ενοχή σας και η εσωτερική σας σύγκρουση μπορεί να κρύβουν πικρία.
<ol style="text-align: justify;" start="7">
<li>Αποφασίστε πόσα θέλετε και μπορείτε να κάνετε</li>
</ol>
Αν ειλικρινά νιώθετε ότι όντως δεν έχετε κάνει αρκετά για τον ή την σύντροφό σας ή για ένα μέλος της οικογένειάς σας, τότε προχωρήστε σε μια αληθινή δέσμευση να υιοθετήσετε συγκεκριμένες ενέργειες φροντίδας ή βοήθειας. Αν δεν μπορείτε να κάνετε όλες τις δουλειές το βράδυ, αποφασίστε ποιες δουλειές μπορείτε να δεσμευτείτε ότι θα κάνετε. Στη συνέχεια επικοινωνήστε αυτή την προθυμία σας στον ή στην σύντροφό σας με δυναμικό τρόπο.
<ol style="text-align: justify;" start="8">
<li>Συνειδητοποιήστε ότι είναι εντάξει να φροντίζετε τις ανάγκες σας</li>
</ol>
Κάποιοι από εμάς ήμασταν οι ειρηνοποιοί της οικογένειας που φρόντιζαν τους άλλους συνεχώς. Ίσως να είχατε έναν αλκοολικό γονιό, που ήταν ανίκανος να σας φροντίσει σωστά. Ως ενήλικας ίσως εξακολουθείτε να αποσιωπάτε τις ανάγκες σας ή να νιώθετε ότι έχουν μικρότερη αξία από αυτές του ή της συντρόφου σας, του παιδιού σας, ή του φίλου σας. Όμως δεν χρειάζεται να αφήνετε την αντίδρασή σας σε ένα τραύμα του παρελθόντος να διαμορφώνει τις σχέσεις σας στο παρόν.
Αυτό το άρθρο είναι βασισμένο σε ένα κεφάλαιο του βιβλίου The Stress-Proof Brain: Master Your Emotional Response to Stress Using Mindfulness and Neuroplasticity της Melanie Greenberg, PhD, που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις New Harbinger Publications το 2017.
Η Melanie Greenberg, Ph.D., είναι ψυχολόγος εν ενεργεία στο Mill Valley, της Καλιφόρνια και έχει διατελέσει καθηγήτρια στο διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών του California School of Professional Psychology. Ειδικεύεται στο άγχος, στον εγκέφαλο και στην ενσυνειδητότητα. Παρέχει εργαστήρια, διαλέξεις και ψυχοθεραπεία για μεμονωμένα άτομα και ζευγάρια. Εμφανίζεται συχνά σε ραδιοφωνικές εκπομπές και ως ειδήμων στα αμερικανικά ΜΜΕ. Επίσης κάνει διαπροσωπική και εξ αποστάσεως συμβουλευτική για στελέχη και επιχειρηματίες. Το τελευταίο της βιβλίο με τίτλο The Stress-Proof Brain κυκλοφόρησε το 2017.
Μετάφραση- Επιμέλεια: Συντακτική ομάδα Όμορφης Ζωής 
<a href="http://www.omorfizoi.gr">www.omorfizoi.gr</a>