Αυτές είναι οι βασικές αρχές της καλής επικοινωνίας γονέα- παιδιού

Η καλή επικοινωνία, δηλαδή η επικοινωνία με θετικό τρόπο, είναι απαραίτητη για να καλλιεργήσετε μια ικανοποιητική σχέση με τα παιδιά σας αλλά και για να σας ευχαριστεί ο ρόλος σας ως γονιού.

Γράφει η Αγγελική Μενεδιάτου, Ψυχολόγος, Μ.Α. Κλινικής Ψυχολόγος

Ας δούμε μερικές βασικές αρχές εποικοδομητικής θετικής επικοινωνίας με τα παιδιά. Ο τρόπος που επικοινωνείτε μαζί τους χρειάζεται να τα πείθει ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά να τα ακούσετε.

paidia goneis paizoun

  • Κλείστε την τηλεόραση, αφήστε στην άκρη την εφημερίδα και αποφύγετε να απαντήσετε στο τηλέφωνο όταν το παιδί σας θέλει να συζητήσει κάτι ή έχει κάτι σημαντικό (για το ίδιο) να σας πει.
  • Κάθε μικρή ή μεγάλη ιστορία που έχει να σας πει είναι σημαντική.
  • Κρατήστε τις συζητήσεις ιδιωτικές, εκτός και αν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος (ή επιθυμία του ίδιου του παιδιού) να περιλαμβάνονται σε αυτές και άλλοι άνθρωποι. Η καλύτερη επικοινωνία μεταξύ εσάς και του παιδιού σας συμβαίνει όταν δεν είναι τριγύρω και άλλοι.
  • Όταν το παιδί σάς σας μιλάει, «κατεβείτε» στο ύψος του, γονατίστε στο ύψος των ματιών του και ακούστε προσεκτικά.
  • Εάν είστε πολύ θυμωμένοι λόγω μιας συμπεριφοράς ή κάποιου περιστατικού, αποφύγετε να επικοινωνήσετε μέχρι να ανακτήσετε την ψυχραιμία και ηρεμία σας γιατί είναι αδύνατον να είστε αντικειμενικοί διαφορετικά. Είναι καλύτερα να σταματήσετε και να μιλήσετε στο παιδί αργότερα.
  • Εάν είστε πολύ κουρασμένοι, θα χρειαστείτε περισσότερη ενέργεια και προσπάθεια ώστε να είστε ενεργητικός ακροατής, δηλαδή προσεκτικός ακροατής που επικοινωνεί ενδιαφέρον.
  • Ακούστε προσεκτικά και ευγενικά. Μην διακόπτετε το παιδί την ώρα που προσπαθεί να πει μια ιστορία και μην είστε ανυπόμονοι. Να είστε ευγενικοί με το παιδί όπως θα ήσασταν με ένα φίλο σας.
  • Φροντίστε να βρίσκετε κάποιο χρόνο που θα ασχολείστε ΜΟΝΟ με το παιδί. Μίση ώρα παιχνίδι ή κουβεντούλα χωρίς κανένα περισπασμό είναι σημαντικά καλύτερα απ’ ότι τρεις ώρες με συνεχείς διακοπές και περισπασμούς της προσοχής σας (γιατί ταυτόχρονα μαγειρεύετε π.χ.).
  • Εάν τη στιγμή που το παιδί θέλει να σας πει κάτι, εσείς δεν μπορείτε να το ακούστε προσεκτικά γιατί κάνετε κάτι άλλο, μην προσποιείτε ότι το ακούτε. Πείτε ξεκάθαρα: «Δεν μπορώ να ακούσω προσεκτικά αυτή την στιγμή αυτό που θέλεις να μου πεις γιατί… Θέλω όμως πολύ να το ακούσω προσεκτικά. Θα μου το πεις μετά/κάποια άλλη στιγμή/μόλις…;»
  • Σεβαστείτε ότι το παιδί θα σας μιλήσει όποτε έχει το ίδιο διάθεση και όχι όποτε εσείς έχετε χρόνο ή διάθεση (ή τουλάχιστον όχι μόνο τότε). Μην θυμώνετε λοιπόν με την ακαταλληλότητα της στιγμής που διαλέγει.
  • Μην ρωτάτε γιατί, ρωτήστε τι συνέβη.
  • Μην λέτε ψέματα στα παιδιά για να τα ξεγελάσετε να κάνουν αυτό που θέλετε. Λέτε πάντα την αλήθεια με απλά λόγια προσαρμοσμένα στην ηλικία και τις αναπτυξιακές ικανότητες κάθε παιδιού («Ο μπαμπάς θα λείψει σε ταξίδι τρεις μέρες για δουλειά» και όχι «Θα γυρίσει σε λίγο»).
  • Μην κάνετε κήρυγμα, κριτική και τους «έξυπνους ενήλικες» («εγώ ξέρω τι είναι σωστό για σένα», «κάνε απλά αυτό που σου λέω» κλπ). Δεν βοηθάνε στο να δημιουργήστε και να διατηρήσετε μια ανοιχτή επικοινωνία με το παιδί σας.
  • Να θυμάστε τα λόγια ενός πιτσιρικά: « Όταν τα κάνω θάλασσα, κανένας δεν το ξεχνάει. Όταν τα πάω καλά, κανένας δεν το βλέπει». Να θυμάστε να λέτε καλά λόγια και να επιβραβεύετε τις σωστές συμπεριφορές, δεν είναι αυτονόητες!
  • Μη χρησιμοποιείτε ΠΟΤΕ λέξεις όπως: «είσαι τεμπέλης», «χαζός», «ανίκανος», «μην κάνεις σαν μωρό». Μην τις χρησιμοποιείτε ούτε όταν μιλάτε για άλλα παιδιά!
  • Δείξτε ότι σέβεστε και αγαπάτε το ίδιο το παιδί, ανεξάρτητα απ’ ό,τι κάνει. Όταν κάτι δεν σας αρέσει, μιλήστε για την συγκεκριμένη συμπεριφορά, όχι για το άτομο συνολικά.
  • Χρησιμοποιήστε το μήνυμα στο πρώτο πρόσωπο
  • Μειώστε τα «όχι» που λέτε στα παιδιά σας. Πείτε «όχι» σε σημαντικά πράγματα. Αν λέτε πάρα πολλά «όχι» (σίγουρα δεν είναι όλα πραγματικά σημαντικά), τα παιδιά θα είναι λιγότερο πιθανό να ανταποκριθούν στα πράγματι σημαντικά «όχι». (π.χ. μην λέτε «όχι» κάθε φορά που πλησιάζει το χαμηλό τραπέζι με το αγαπημένο σας κρυστάλλινο βάζο, αλλάξτε θέση στο βάζο!).
  • Αποφύγετε να λέτε «μη». Αντ’ αυτού, δώστε εναλλακτικές. Π.χ. αντί να πείτε «μην πιάνεις το φλυτζάνι», πείτε «πιάσε καλύτερα αυτό το ποτήρι» (πλαστικό).
  • Μην υποτιμάτε την σημασία των συναισθημάτων του παιδιού. Όταν φοβάται ή ντρέπεται για κάτι που στα μάτια σας φαίνεται ανόητο, μην του λέτε «μην φοβάσαι». Σκεφτείτε αν και πόσο σας βοήθησε εσάς σε μια δύσκολη στιγμή η προτροπή «μην στενοχωριέσαι», «μην αγχώνεσαι» κλπ. Σεβαστείτε τον φόβο του («φοβάσαι μωρό μου;»), ρωτήστε τι το φοβίζει και ανάλογα με την ηλικία του κουβεντιάστε ή συνοδέψτε το σταδιακά σε αυτό που φοβάται.
  • Μη χρησιμοποιείτε απειλές που δεν θα πραγματοποιήσετε. Οι απειλές που δεν πραγματοποιούνται («Αν δεν σταματήσεις να φωνάζεις, δεν θα σε ξαναπάρω μαζί μου για βόλτα»), μειώνουν την αξιοπιστία σας. Πείτε μόνο ότι είστε πραγματικά διατεθειμένοι να πραγματοποιήσετε.
  • Χρησιμοποιείτε σε καθημερινή βάση θετικές ενισχύσεις, λόγια αγάπης, επιβράβευσης και αναγνώρισης. Τα παιδιά λαχταράνε την θετική προσοχή και ανταποκρίνονται σε αυτήν πολύ πιο αποτελεσματικά απ’ ότι στην αρνητική. ΠΡΟΣΟΧΗ: Μην λέτε «είσαι καλό παιδί» ή «θέλω να είσαι καλό παιδί» γενικά και αόριστα γιατί έτσι το παιδί δεν γνωρίζει τι ακριβώς του ζητάτε να κάνει. Επιπλέον, του δίνετε το έμμεσο μήνυμα ότι το αγαπάτε και ότι αξίζει ως προσωπικότητα μόνο όταν υπακούει και αυτό είναι καταστροφικό για την αυτοεκτίμηση του. Εξάλλου λάθη κάνουμε όλοι. Αυτό δεν μας κάνει «κακούς ανθρώπους».

goneis paidia diaskedazoyn

 

Όταν ένα παιδί ζει με κριτική, μαθαίνει να καταδικάζει.

Όταν ένα παιδί ζει με εχθρότητα, μαθαίνει να τσακώνεται.

Όταν ένα παιδί ζει με γελοιοποίηση, μαθαίνει να ντρέπεται.

Όταν ένα παιδί ζει με φόβο, μαθαίνει να φοβάται.

Όταν ένα παιδί ζει με ντροπή, μαθαίνει να ζει με ενοχές.

Όταν ένα παιδί ζει με ανοχή, μαθαίνει να έχει υπομονή.

Όταν ένα παιδί ζει με ενθάρρυνση, μαθαίνει να νιώθει αυτοπεποίθηση.

Όταν ένα παιδί ζει με αποδοχή, μαθαίνει να αγαπά.

Όταν ένα παιδί ζει με αναγνώριση, μαθαίνει ότι είναι καλό να έχει στόχους.

Όταν ένα παιδί ζει με ειλικρίνεια, μαθαίνει τι είναι η αλήθεια.

Όταν ένα παιδί ζει με τιμιότητα, μαθαίνει τι είναι η δικαιοσύνη.

Όταν ένα παιδί ζει με ασφάλεια, μαθαίνει να έχει πίστη στον εαυτό του και στους γύρω του.

Όταν ένα παιδί ζει με φιλικότητα, μαθαίνει ότι ο κόσμος είναι ένα όμορφο μέρος όπου ζει για να αγαπήσει και να αγαπηθεί.

Ποίημα Ανωνύμου

 

Αγγελική Μενεδιάτου,

Ψυχολόγος, Μ.Α. Κλινικής Ψυχολόγος

Επιστημονική Υπεύθυνη της Ελληνικής Εταιρείας Διαταραχών Διάθεσης «ΜΑΖΙ»

Επιστημονική ομάδα διατροφολόγου Ευάγγελου Ζουμπανέα diatrofi.gr

Σχετικά άρθρα