Τροφική δηλητηρίαση: συμβουλές για διακοπές χωρίς απρόοπτα

30/06/2017
Ομάδα Σύνταξης
Παθολογία

Από την Ειρήνη Σταματάκη, Παθολόγος – Καρδιολόγος 
 
ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΧΩΡΙΣ ΑΠΡΟΟΠΤΑ
Για να έχουμε διακοπές χωρίς απρόοπτα θα πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής: Η τροφική δηλητηρίαση, στην απλή της μορφή, είναι συχνό δυσάρεστο και σπανιότερα, επικίνδυνο γεγονός. Η δηλητηρίαση προκαλείται τυχαία από ουσίες της καθημερινής μας χρήσης, που δρουν ως τοξικές ουσίες.
Δηλητήριο ή τοξίνη είναι η ουσία, η οποία όταν εισαχθεί στον οργανισμό μας σε αρκετή ποσότητα, θα μπορεί να προκαλέσει προσωρινή ή χρόνια βλάβη. Μια τοξική ουσία, το δηλητήριο μπορεί να εισαχθεί στον οργανισμό μας με οποιοδήποτε τρόπο, π.χ. δια της εισπνοής, της κατάποσης, της απορρόφησης (από ενέσιμα, δια του δέρματος, από τσίμπημα, δάγκωμα και από έγκαυμα χημικών ουσιών). Δια μέσω του αίματος μεταφέρεται γρήγορα στα ζωτικά όργανα ή εισάγεται στους ιστούς.
Η τροφική δηλητηρίαση προκαλείται λοιπόν από μολυσμένη τροφή, από βακτηρίδια, τοξίνες, που περιέχουν οι τροφές. Τα συχνότερα βακτηρίδια που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση είναι η σαλμονέλα (από πουλερικά, κρέας), ο σταφυλόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος κ.α.
Εκτός από τις τροφές που προκαλούν την τροφική δηλητηρίαση, άλλες αιτίες δηλητηρίασης είναι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων οινοπνευματωδών ποτών και ναρκωτικών ουσιών. Το οινόπνευμα προκαλεί σε μεγάλες ποσότητες καταστολή των λειτουργιών του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σε μικρές ποσότητες παρατηρείται μια ελαφρά, συχνά ευχάριστη αλλαγή της διάθεσής μας. 
Όταν όμως, με το ποτό υπερβάλλουμε, υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού, εισρόφησης μετά από εμετό. Τέλος, κινδυνεύει ο πάσχων να χάσει τις αισθήσεις του. Διάφορα φυτά, όπως π.χ. τα δηλητηριώδη μανιτάρια, ακόμα και κάποιοι δηλητηριώδεις θάμνοι, προκαλούν επίσης επικίνδυνες δηλητηριάσεις. Ανάλογα με το αίτιο, την ποσότητα της τοξικής ουσίας, τον τρόπο λήψης είναι τα συμπτώματα της δηλητηρίασης και η θεραπεία που ακολουθείται. 
Το συχνότερο σύμπτωμα είναι ο εμετός και συχνά η εισρόφηση. Οι τοξίνες από τροφές προκαλούν εκτός από εμετό, κοιλιακά άλγη, διάρροιες, πυρετό, τοπικές βλάβες στους βλεννογόνους του πεπτικού συστήματος, μεγαλύτερες βλάβες στο συκώτι (ηπατική ανεπάρκεια), στα νεφρά (νεφρική ανεπάρκεια), στον εγκέφαλο (σύγχυση, σπασμούς, απώλεια αισθήσεων), τοπικές βλάβες (εγκαύματα), αφυδάτωση, πονοκεφάλους, ναυτία, καταβολή δυνάμεων και λιποθυμία. Σε κάθε περίπτωση δηλητηριάσεως ζητάμε τη βοήθεια του γιατρού, εκτός ελαχίστων απλών περιπτώσεων ή μεταφέρουμε τον ασθενή στο Νοσοκομείο.
Το βασικό στοιχείο για την αντιμετώπιση της δηλητηρίασης είναι οι πληροφορίες που θα δοθούν στο γιατρό, είτε από τον ίδιο τον ασθενή, εάν έχει τις αισθήσεις του, είτε από άτομα του περιβάλλοντος και της παρέας του, για τον τρόπο, το αίτιο, το είδος και το χρόνο έναρξης των συμπτωμάτων. Ο πάσχων από απλές μορφές δηλητηρίασης τις αντιμετωπίζει συνήθως μόνος του. Βαρύτερες μορφές σίγουρα απαιτούν ιατρική παρέμβαση. Σπανιότερα οδηγείται ο ασθενής στο Νοσοκομείο, για να αποφευχθούν δυσάρεστες, μέχρι πολύ δυσάρεστες καταστάσεις.
 
Πως αντιμετωπίζουμε μια τροφική δηλητηρίαση.
Προσπαθούμε κατ’ αρχήν να μάθουμε τι προκάλεσε τη δηλητηρίαση.
Πότε ακριβώς εμφανίστηκαν τα συμπτώματα. Ανάλογα με το αίτιο, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγες ώρες ή μετά από ημέρες.
Ενημερώνουμε το γιατρό μας.
Συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας με την έναρξη των συμπτωμάτων.
Εάν ο γιατρός μας το συμβουλέψει παίρνουμε αντιεμετικά και σπανιότερα αντιβιοτικά φάρμακα. Ο γιατρός θα μας πει τι θεραπεία θα ακολουθήσουμε και για πόσο.
Να προσπαθήσουμε να πίνουμε αρκετά υγρά, ζεστά ή κρύα, για να αποφύγουμε τον κίνδυνο της αφυδάτωσης.
Κάνουμε αυστηρή κυρίως αντιδιαρροϊκή δίαιτα, που ο γιατρός θα μας υποδείξει ή απέχουμε για μια ή δυο μέρες από φαγητό.
Παραμένουμε στο κρεβάτι για λίγο καιρό.
Τηρούμε αυστηρά τους κανόνες υγιεινής, το βασικότερο από όλα, πλένουμε τα χέρια μας.
Διατηρούμε αυστηρά καθαρούς τους χώρους που διαμένουμε και τους κοινόχρηστους, δημόσιους χώρους.
Αποφεύγουμε χειραψίες, εναγκαλισμούς, φιλιά και τη χρήση χώρων, αντικειμένων καθημερινής χρήσεως με τον πάσχοντα.
Σε περίπτωση αμφιβολιών ή επιδείνωσης της καταστάσεως του ασθενούς, τον μεταφέρουμε στο Νοσοκομείο.
 
Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΚΩΝ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ
Οι μολυσμένες τροφές ξεχωρίζουν συνήθως από το χρώμα, τη γεύση, την οσμή. Κατεψυγμένα τρόφιμα δεν πρέπει να ξεπαγώνονται πάνω από μια φορά. Όσα τρόφιμα φυλάσσονται στο ψυγείο δεν πρέπει να μένουν εκτός για ώρες π.χ. γαλακτοκομικά. Το κρέας να ψήνεται καλά, να αποφεύγουμε γενικά τα ωμά κρεατικά. Αποφεύγουμε πράσινες σαλάτες, ωμά λαχανικά, που ίσως δεν έχουν πλυθεί σχολαστικά. Προτιμούμε φρούτα που έχουν πλυθεί πολύ καλά ή που ξεφλουδίζονται. Προτιμούμε τα φρέσκα φαγητά, της ώρας. Να προσέχουμε την ημερομηνία λήξεως, όπου αυτό είναι δυνατόν Να μην το παρακάνουμε με το φαγητό και το ποτό. ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΠΙΝΟΥΜΕ ΜΕ ΜΕΤΡΟ.
 
 
Δρ. Ειρήνη Ε. Οικονόμου – Σταματάκη 
 
Ειδικός Παθολόγος – Καρδιολόγος
 
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου του Βερολίνου
 
Διπλωματούχος Ψυχολόγος
 
Δ/ντρια Παθολογικής Κλινικής
 
Νοσοκομείου Metropolitan