Κώστας Μουρσελάς, η γνωριμία με τον Κουν, η Αριστερά και η τυχαία συνάντηση που γέννησε τα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά»

<p>Φτωχότερη έγινε από το Σάββατο η ελληνική λογοτεχνία. Ο πολυγραφότατος Κώστας Μουρσελάς έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών. Είχε γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό από την περίφημη σατιρική σειρά «Εκείνος κι εκείνος» κι αργότερα με το μυθιστόρημα του «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» επίσης στην τηλεοπτική του μεταφορά.</p>
<p>Στην πραγματικότητα, είχε κατορθώσει πολλά περισσότερα, καθώς μέσα από τα θεατρικά και λογοτεχνικά του έργα και κυρίως στα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» τόλμησε να βάλει δίπλα στην πολιτική, τον ερωτισμό. Με γλώσσα καθομιλουμένη και κοινή, παρουσίασε έναν κόσμο όπου πέρα από πολιτικά πάθη, υπήρχαν και τα σαρκικά. Έναν κόσμο που ιδεολογικοί αντίπαλοι, μοιράζονταν την ίδια σαρκική έλξη. Ο ίδιος ο συγγραφέας ήξερε τον κόσμο που περιέγραφε όπως επίσης και τη γλώσσα του. Είχε μεγαλώσει άλλωστε στον Πειραιά…</p>
<p><strong>Τα παιδικά χρόνια</strong></p>
<p>Γεννήθηκε εκεί τον Ιανουάριο του 1932, όπου και έβγαλε το Λύκειο. Ήταν γενικά καλός μαθητής, με μια εξαίρεση. Τα μαθηματικά, τα οποία όπως είχε πει ποτέ του δεν αγάπησε. Ίσως γι’ αυτό το λόγο επέλεξε να σπουδάσει στη Νομική του Πανεπιστήμιου Αθηνών.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas11.jpg" alt="" /></p>
<p><strong>Ένας 15χρονος δίνει έργο του για κριτική στον διευθυντή του Θεατρικού Μουσείου</strong></p>
<p>Η αγάπη για τη λογοτεχνία το θέατρο είχε εμφανιστεί από μικρή ηλικία. Έζησε την Κατοχή στα Κύθηρα, τόπο καταγωγής της μητέρας του, όπου είχαν σπίτι. Από ξαδέλφια του, ο νεαρός Κώστας βρήκε βιβλία του Τσέχωφ και του Όσκαρ Ουάιλντ. Ήταν το εναρκτήριο έναυσμα για την πορεία που θα ακολουθούσε. Σε ηλικία 14-15 ετών πήγαινε για πρώτη φορά θέατρο και τότε δοκιμάζει να γράψει το πρώτο του έργο. Ήταν ένα θεατρικό με τίτλο «Ερημιά». Το έδωσε μάλιστα στον διευθυντή του Θεατρικού Μουσείου. Όπως είχε περιγράψει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο tvxs και την Κρυσταλία Πατούλη, «Με κοντά παντελονάκια εγώ, παρόλο που ήμουνα δειλός, παίρνω το θάρρος και πάω στον Σιδέρη στο Θεατρικό Μουσείο».</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas7.jpg" alt="" /></p>
<p>«Έχω γράψει ένα θεατρικό, του λέω, που μου είπε να σας το φέρω, και επειδή είμαι μικρός, δεν ξέρω, ήθελα μια γνώμη, αν αξίζει. Αυτός παραξενεύτηκε, βέβαια. Αλλά μου λέει, άστο. Το είδε, μάλλον, λίγο σαν παιχνίδι, και μου είπε να ξαναπάω μετά από ένα μήνα. Πράγματι, εγώ πάω σε ένα μήνα και μου λέει, το διάβασα, είναι ωραίο, έχεις ταλέντο. Αυτό το συγκεκριμένο, βέβαια δεν μπορεί να παιχτεί στο θέατρο, πιθανόν αν το διορθώσεις, αν σου πω κάποια πράγματα… Αλλά αυτό θα σε κουράσει. Συνέχισε, και γράψε κάτι άλλο. Μη χάσεις το χρόνο σου, είναι κρίμα. Άστο αυτό, γράψε κάτι άλλο, μου λέει. Διάβαζε και γράφε».</p>
<p><strong>Η γνωριμία με τον Κάρολο Κουν</strong></p>
<p>Κι έτσι κι έκανε. Αρχικά, γράφει το «Άνθρωποι και άλογα», ένα μονόπρακτο που έδωσε στον θίασο Δωδέκατη Αυλαία με την παράσταση να αποσπά θετικές κριτικές. Το έργο είδε και ο μεγάλος θεατράνθρωπος Κάρολος Κουν ο οποίος ζήτησε από τον Κώστα ένα άλλο κείμενο. Το έργο που του παρέδωσε ήταν οι «Φίλοι».</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas3.jpg" alt="" /></p>
<p><strong>Πολιτική δράση και γνωριμία με τον Μπελογιάννη</strong></p>
<p>Πριν φτάσει όμως εκεί, είχαν προηγηθεί δύσκολα χρόνια. Πρωτοετής φοιτητής ήταν ακόμα, όταν συλλαμβάνεται ως στέλεχος της ΕΠΟΝ και δικάζεται από έκτακτο στρατοδικείο της εποχής. Στο Μεταγωγών στην Πλάκα γνωρίζεται με τον Μπελογιάννη, αλλά και με τον Παντελίδη που καταδικάστηκε. Ήταν η πρώτη σύλληψη του Μπελογιάννη, το 1951. Τρία χρόνια αργότερα κατηγορήθηκε για κατασκοπεία και εκτελέστηκε.</p>
<p>«Μέχρι να γίνει η δίκη, μας πήγαν στη φυλακή στον Πειραιά, όπου εκεί πραγματικά πέρασα τραγικές ώρες. Αγωνία, ξύλο, πάρα πολλά. Να μην προδώσω…» είχε αφηγηθεί στην ίδια συνέντευξη ο Κώστας Μουρσελάς.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas1.jpg" alt="" /></p>
<p><strong>Η απογοήτευση</strong></p>
<p>Είχε ήδη αναπτύξει πολιτική δράση πλάι στην Αριστερά, αλλά με τη σύλληψη έρχεται για τον ίδιο η απογοήτευση: Στην Ασφάλεια του Πειραιά, δίπλα στους πολιτικούς κρατουμένους, οι αστυνομικοί έβαζαν γυναίκες και κυρίως πόρνες. «Εκεί που ήταν οι πόρνες, δίπλα, βγαίναν μερικές στο φεγγίτη, και βγάζανε τα στήθη τους και λέγανε: ‘Κοίταξε να δεις! Εδώ!’ Οι κρατούμενοι σαν να ήταν άγιοι, γύριζαν αμέσως το κεφάλι και δεν έβλεπαν. Ο μόνος που έβλεπε ήμουν εγώ»</p>
<p>Η αντίδραση των συντρόφων του, έκανε τον Κώστα να τους απορρίψει όλους. «Αυτό είναι Αριστερά; Σου απαγορεύει να λειτουργούν τα ένστικτά σου, να έχεις επιθυμίες, να δεις μια ωραία γυναίκα, όταν είσαι στερημένος; Δηλαδή, δεν το καταλάβαινα! Γιατί να μη δεις; Ποιόν βλάπτεις;»</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas10.jpg" alt="" /></p>
<p><strong>«Ήθελα να απελευθερωθώ από κάθε ιδεολογία»</strong></p>
<p>Αν και πήρε πτυχίο από τη Νομική, ο Κώστας Μουρσελάς δεν εξάσκησε ποτέ τη δικηγορία. Διορίστηκε ως δημόσιος υπάλληλος μέχρι το 1969 οπότε τον απέλυσε η Χούντα. Έκτοτε αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά -και επαγγελματικά πια- στο γράψιμο. Κι ανεξαρτήτως εάν το έργο του κάθε φορά ήταν πεζογράφημα, θεατρικό ή τηλεοπτικό σενάριο, μια κοινή αρχή το διαπερνούσε: η επιθυμία να υπερβαίνει και να μην υποτάσσεται σε καμία ιδεολογία.</p>
<p>«Ήθελα να απελευθερωθώ τελείως, να μην ξεκινάω από καμία ιδεολογία, από καμιά φιλοσοφία, από τίποτα. Άρχισα να πιστεύω ότι ο συγγραφέας είναι πάνω από όλα αυτά, πάνω από ιδεολογίες πάνω και από αισθητικές θεωρίες, διότι πρέπει να αφήσεις τον εαυτό σου εντελώς ελεύθερο να δημιουργήσεις εκεί που σε οδηγεί η προσωπικότητά σου, και ότι φορτίο κουβαλάς μαζί», δήλωνε.</p>
<p>Υπό το πνεύμα αυτό, συγγράφει μεταξύ άλλων τα εξής θεατρικά έργα: «Ω! τι κόσμος μπαμπά!», «Ενυδρείο», «Μαχαίρι στο κόκαλο», «Το αυτί του Αλέξανδρου», «Η κυρία δεν πενθεί», «Επικίνδυνο φορτίο», «Το δίκανο», «Ημιτελής συνουσία». Παίχτηκαν από θιάσους του Ελεύθερου Θεάτρου, από το Εθνικό Θέατρο, από το Θέατρο Τέχνης, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, από Δημοτικά Θέατρα, καθώς και από θιάσους του εξωτερικού (Γαλλία, Γερμανία, Κύπρος).</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas5.jpg" alt="" /></p>
<p>Το ευρύ κοινό έρχεται σε επαφή μαζί του από τηλεοπτικές παρουσιάσεις έργων του («Μικρές αγγελίες», «Σιγά η πατρίδα κοιμάται», «Το ρολόι») και από την περίφημη σατιρική σειρά του «Εκείνος και… Εκείνος», με πρωταγωνιστές τους Β. Διαμαντόπουλο και Γ. Μιχαλακόπουλο (130 θεατρικά μονόπρακτα).</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas12.jpg" alt="" /></p>
<p><strong>Τα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά»</strong></p>
<p>Το 1990 επανέρχεται με τρόπο ηχηρό στην πεζογραφία. Γράφει και εκδίδει το εμβληματικό μυθιστόρημα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» το οποίο γίνεται ανάρπαστο. Οι πωλήσεις ξεπέρασαν συνολικά τις 200.000 αντίτυπα και μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, τουρκικά και εβραϊκά.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas9.jpg" alt="" /></p>
<p>Ακολούθησαν διηγήματα, νουβέλες, καθώς και το μυθιστόρημα «Το παιχνίδι των τεσσάρων» που το συνέγραψε με τους Π. Τατσόπουλο, Γ. Σκούρτη και Α. Σουρούνη.</p>
<p>Το 2000 εξέδωσε το μυθιστόρημα «Κλειστόν λόγω μελαγχολίας», που ξεπέρασε τις 40.000 αντίτυπα και μεταφράστηκε στα τουρκικά. Τελευταίο του βιβλίο είναι η συλλογή διηγημάτων «Ο πόθος καίει τα σωθικά».</p>
<p>Διατηρούσε, παράλληλα, τη στήλη «Κουβεντιάζοντας» στην εφημερίδα «Τα Νέα», όπου δημοσίευε αισθητικά δοκίμια.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas2.jpg" alt="" /></p>
<p><strong>Ο πρωταγωνιστής του «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» ήταν υπαρκτό πρόσωπο</strong></p>
<p>Τα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» σημείωσαν και στην τηλεόραση ανάλογη επιτυχία με την εκδοτική κι όλη η Ελλάδα έμαθε τον Λουή, βασικό ήρωα του έργου και πρόσωπο υπαρκτό!</p>
<p>Ο Μουρσελάς τον εμπνεύστηκε από έναν ταξιτζή, τον Μανώλη Αυτιά, που δούλευε πλασιέ βιβλίων και ζούσε μια ζωή πέρα από τα όρια. Δεν είχε βγάλει ούτε Δημοτικό, αλλά λάτρευε το διάβασμα. Κάποια στιγμή παντρεύτηκε. Όταν ο συγγραφέας τον συνάντησε και τον ρώτησε πώς και πήρε αυτή την απόφαση, ο Μανώλης απάντησε: «έδινα βιβλία σε μια κοπελιά και δε μου έδινε τίποτα. Ε, και όταν πέρασαν τρεις μήνες, της λέω μια μέρα, ρε ξαδέλφη, δε θα μου δώσεις κανά φράγκο και μένα; Και μου λέει, παντρέψου με για να πατσίσουμε! Και την παντρεύτηκα».</p>
<p>«Από τότε ο χαρακτήρας του Λούη γράφτηκε στο μυαλό μου», έχει πει στον Σταύρο Θεοδωράκη και στους «Πρωταγωνιστές» ο Κώστας Μουρσελάς.</p>
<p> <iframe src="https://www.youtube.com/embed/aPnxnmVXBvk" frameborder="0" width="640" height="360"></iframe></p>
<p><strong>Προσωπική ζωή</strong></p>
<p>Εκτός από τη συγγραφή, ο Κώστας Μουρσελάς αγαπούσε και την κλασική μουσική. Γλυκός και προσηνής άνθρωπος, λάτρευε τα βράχια της Πειραϊκής, τα λαϊκά μεζεδοπωλεία, κάποιες γωνιές όπου μπορούσε να αγναντεύει τα φουγάρα από τα εργοστάσια. Ήταν αχώριστος με την αγαπημένη του γυναίκα Κική Παπαπέτρου και στα χέρια της έφυγε ήσυχα από τη ζωή, το βράδυ του Σαββάτου.</p>
<p>Την είδηση του θανάτου του έκανε γνωστή η δημοσιογράφος, Ελένη Γκίκα, με ανάρτησή της στο Facebook στην οποία έγραψε μεταξύ άλλων το εξής: «Γλυκός και τρυφερός σαν παιδί. Ο καλύτερος φίλος που θα μπορούσες να έχεις».</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/ilektra3/il/papantoniou/mourselas8.jpg" alt="" /></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>

Σχετικά άρθρα