Eίσαι έφηβος; Τι αλλαγές βιώνεις στο σώμα σου και πώς σε επηρεάζουν ψυχολογικά;

Η εφηβεία είναι η μεταβατική περίοδος της ανάπτυξης, όπου το παιδί αφήνει την παιδικότητα και προχωρά στην ενηλικίωση. Αποκαλείται η
ηλικία της επανάστασης και της αμφισβήτησης. Ο έφηβος δείχνει απόμακρος και σκληρός προς τους γονείς, ενώ άλλοτε γίνεται ευαίσθητος
και ευάλωτος.  Η εφηβεία διαρκεί από την ηλικία των 10 έως τα 19 έτη, όπου συμβαίνουν σωματικές και ψυχοσυναισθηματικές αλλαγές. Χωρίζεται σε τρεις περιόδους, καθεμιά εκ των οποίων έχει τα δικά της χαρακτηριστικά.

Γράφει η Ανδριάννα Γεροντή

Οι τρεις περίοδοι της εφηβείας

Στην πρώιμη εφηβεία (10-13 ετών) ο έφηβος εκφράζει αμηχανία και ντροπή για τις σωματικές του αλλαγές και τα πρωτόγνωρα ερωτικά
συναισθήματα. Επιδιώκει τη συναναστροφή με συνομηλίκους του ίδιου φύλου και αντιδρά με ξεσπάσματα θυμού.

Στη μέση εφηβεία (14 – 17 ετών) ο έφηβος αναζητά την ταυτότητά του, διεκδικώντας την ελευθερία του. Κάνει την επανάσταση εναντίον
των γονέων του και τους αμφισβητεί, με στόχο να γίνει ενήλικος και να αυτονομηθεί. Μετά από τόσα χρόνια εξιδανίκευσης τους, έφτασε η
στιγμή να τους απομυθοποιήσει. Οι φίλοι αποτελούν την προτεραιότητα του, ενώ εμφανίζονται οι πρώτοι έρωτες και οι απογοητεύσεις. Μπορεί να είναι απόμακρος, να αρνείται να βγαίνει με τους γονείς του, όχι επειδή ντρέπεται, αλλά επειδή θέλει να δίνει την εντύπωση ότι είναι μεγάλος και ανεξάρτητος.

Στην όψιμη εφηβεία (17-19 ετών) ο έφηβος σταθεροποιεί την εικόνα για τον εαυτό του, ξεκινά τις σεξουαλικές του επαφές και η σχέση
με τους γονείς του αποκτά νέα βάση.

Πότε πραγματοποιείται η έναρξη της εφηβείας;

Η έναρξη της εφηβείας αντιστοιχεί στις πρώτες ενδείξεις της ήβης, δηλαδή στις ανατομικές και βιολογικές αλλαγές που διαμορφώνουν το
σώμα του ενήλικου και την ικανότητα αναπαραγωγής. Η μέση διάρκεια της ήβης είναι 5-6 έτη, ενώ η ηλικία έναρξης της δεν είναι ίδια για όλα τα παιδιά. Στα κορίτσια αρχίζει μετά τα 8 χρόνια και στα αγόρια γύρω στα 10-13 έτη.

Πρώτες ενδείξεις της ήβης στα κορίτσια (8-13 ετών) είναι η ανάπτυξη του στήθους και της τριχοφυΐας. Τα άκρα μακραίνουν αισθητά, το σώμα αποκτά καμπύλες και μεγαλώνει η λεκάνη. Στις ηλικίες 9-15 ετών εμφανίζεται η έμμηνος ρύση, όταν έχει περίπου ολοκληρωθεί το τελικό μήκος των ποδιών.

Παράλληλα, αναπτύσσονται τα εσωτερικά όργανα, όπως η μήτρα. Γύρω στα 14 έτη το παιδικό πρόσωπο αποκτά περισσότερο γυναικεία μορφή και η φωνή σταδιακά γίνεται γυναικεία. Η πρώτη ένδειξη της ήβης στα αγόρια παρατηρείται με την αύξηση του μεγέθους των όρχεων.

Αργότερα, εμφανίζεται η τριχοφυΐα, η αύξηση του πέους και της τεστοστερόνης. Όταν το πέος έχει αναπτυχθεί σημαντικά, εμφανίζεται το μήλο του Αδάμ και η φωνή αρχίζει να αλλάζει για να γίνει πιο αντρική γύρω στα 17. Συνήθως την εποχή αλλαγής της φωνής, εμφανίζονται οι τρίχες στο πρόσωπο.

Πώς επηρεάζεται ο έφηβος από τις αλλαγές στο σώμα του;

Ο έφηβος ταλανίζεται από ερωτήματα όπως πώς οι άλλοι αντιλαμβάνονται τις εμφανείς αλλαγές στο σώμα του. Φαίνεται μπερδεμένος ανάμεσα στην επιθυμία του να μεγαλώσει και στη νοσταλγία της παιδικής ηλικίας, βιώνοντας εσωτερική ένταση χωρίς να γνωρίζει την πραγματική αιτία. Συχνά αποσύρεται και νιώθει θλίψη. Παρατηρεί ότι έχει αλλάξει ο τρόπος συμπεριφοράς των άλλων προς το μέρος του, ενώ δυσκολεύεται να ερμηνεύσει σωστά τη συμπεριφορά τους.

Μπορεί να παρεξηγεί απλά αστεία, να γίνεται εύθικτος και να εκνευρίζεται συχνά. Η διάθεσή του παρουσιάζει μεταπτώσεις, με ταχεία εναλλαγή των συναισθημάτων. Κλείνεται συχνά στο δωμάτιο του, κρατώντας σκέψεις και συναισθήματα για τον εαυτό του.  Ο έφηβος αρχίζει να αντιλαμβάνεται την έννοια του μέλλοντος και να θέτει προσωπικούς στόχους. Κάνει επιλογές όπως: «Ποιο επάγγελμα θα ακολουθήσω και γιατί;». Μαθαίνει να εξετάζει ένα θέμα μέσω της οπτικής των άλλων και να εξάγει συμπεράσματα από τα διαθέσιμα στοιχεία. Μέχρι το τέλος της εφηβείας, θα μπορεί να αναλάβει καθήκοντα ενηλίκου.

Η εφηβεία αποτελεί την εποχή των εκρήξεων, των αποχωρισμών και τελικά της ανεξαρτησίας του παιδιού. Η διατήρηση των ισορροπιών και της ψυχραιμίας εκ μέρους των γονέων είναι απαραίτητες.

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Νιώθω συνεχώς ένα τεράστιο κενό μέσα μου. Είναι από την εφηβεία;

Αίσθημα μελαγχολίας στην εφηβεία: Πού μπορεί να οφείλεται;

Να τι συμβαίνει πραγματικά όταν μπαίνει κανείς στην εφηβεία (βίντεο)

 

Σχετικά άρθρα