Η ψυχοθεραπεία αφορά μόνο όσους αισθάνονται άρρωστοι;

<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><em><strong>Γράφει η ψυχοθεραπεύτρια Δήμητρα Φιλοπούλου </strong></em></p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR">Η ψυχοθεραπεία αποτελεί για αρκετούς ταμπού. Υπάρχουν πελάτες που μπαίνουν στο γραφείο σαν κλέφτες, άλλοι που αφήνουν πίσω τις αποδείξεις τους μην τυχόν πέσουν σε λάθος χέρια, και ορισμένοι που δεν δέχονται να πάρουν φυλλάδια ψυχο-εκπαίδευσης μαζί τους για να μην τα δει κανείς. Πελάτες όλων των ηλικιών, οικονομικών και κοινωνικών στρωμάτων και επιπέδων εκπαίδευσης.</p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Ναι, εν έτη 2017, το να βλέπεις ένα ειδικό ψυχικής υγείας θεωρείται στίγμα.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Και δεν θα έπρεπε, για δύο λόγους: αφενός γιατί η ύπαρξη ψυχικής νόσου δεν είναι ντροπή μιας και δεν είναι επιλογή του ατόμου αλλά ασθένεια και αντιμετωπίζεται, και αφετέρου επειδή η ανάγκη για ψυχοθεραπεία δεν ισοδυναμεί με αδυναμία ή διαταραχή. Αντιθέτως, χρειάζεται αρκετή ψυχική δύναμη για να ζητήσεις τη συνδρομή ειδικού, και ακόμα περισσότερη για κοιτάξεις με θάρρος ότι σε βαραίνει. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Όπως είναι κουτό το να αδιαφορούμε για έναν επίμονο βήχα μέχρι να γίνει πνευμονία, έτσι συμβαίνει και με την ψυχική μας υγεία. Γιατί πρέπει η κακή διαχείριση του άγχους να γίνει διαταραχή πανικού για να κινητοποιηθούμε;</span></p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR">Ένας από τους πλέον διαδεδομένους μύθους γύρω από την ψυχοθεραπεία είναι ότι απευθύνεται σε άτομα με ψυχικά νοσήματα και μόνο. Όντως η ψυχοθεραπεία βοηθάει αρκετά σε παθήσεις όπως η κατάθλιψη ή η διαταραχή πανικού. Είναι όμως παντελώς περιττή σε άτομα χωρίς εμφανές και μείζον ψυχολογικό πρόβλημα;</p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Αναλογιστείτε για λίγο: </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Ένα επεισόδιο κατάθλιψης ή μία κρίση πανικού επηρεάζουν αρνητικά την καθημερινότητα του ατόμου, δυσχεραίνουν τις δραστηριότητες τους, την κοινωνική του ζωή, και έχουν άσχημες επιπτώσεις στις διαπροσωπικές του σχέσεις. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Πάμε τώρα σε ένα αρκετά συχνό αλλά όχι «τρανταχτό» πρόβλημα: την χαμηλή αυτοπεποίθηση/αυτοεκτίμηση. Το άτομο νιώθει σχεδόν μόνιμα ότι κάτι κάνει λάθος. Μια φωνή μέσα του κατακρίνει κάθε νέο βήμα, αδιαφορεί για τις επιτυχίες του και επισημαίνει με στόμφο κάθε λάθος. Το άτομο αυτό σχεδόν πάντα σαμποτάρει τις σχέσεις με συντρόφους που πραγματικά το νοιάζονται και επιδιώκει να κάνει σχέσεις με άτομα που επιβεβαιώνουν την κοσμοθεωρία του: ότι δηλαδή δεν είναι άξιο αγάπης. Μπορεί η υφέρπουσα αιτιολογία να είναι διαφορετική αλλά ο αντίκτυπος που έχει η χαμηλή αυτό-εκτίμηση στη ζωή και στην καθημερινότητα του ατόμου είναι μεγάλος.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Οι κρίσεις πανικού αποτελούν απτό σύμπτωμα και υλικό για διόρθωση. Το ίδιο ισχύει και για το «όλες οι σχέσεις μου ήταν με ανθρώπους που δεν μου φέρθηκαν σωστά» ή το «φοβάμαι τόσο ότι θα την χάσω που γίνομαι αφόρητα πιεστικός». </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Όπως το ένα αποτελεί σημάδι ψυχοπαθολογίας, έτσι και τα δεύτερα αποτελούν σημάδι δυσλειτουργικών σχέσεων και προβληματικής αυτό-εικόνας. Σε βάθος χρόνου, τόσο το ένα, όσο και το άλλο θα προκαλέσουν ψυχολογικό πόνο και δυσχέρεια στις διαπροσωπικές σχέσεις.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Όπου χαμηλή αυτό-εκτίμηση βάλτε αρνητική αυτό-εικόνα, διαταραγμένη σχέση με την τροφή και το σώμα, προβλήματα σχέσεων, σχέση εξάρτησης από τους γονείς. Τα παραπάνω αποτελούν παραδείγματα θεμάτων που η ύπαρξη τους είναι τόσο «δεδομένη» στη ζωή μας που πια δεν τα βλέπουμε σαν προβλήματα. Ή μάλλον, τόσο έχουμε συνηθίσει να ζούμε μαζί τους που δεν μπορούμε να διανοηθούμε πως μπορεί να είναι η ζωή μας χωρίς αυτά. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Πως θα ήταν η καθημερινότητα αν νιώθαμε πως αξίζουμε να αγαπηθούμε, αν διαλέγαμε συντρόφους που μας σέβονται, αν τρώγαμε πραγματικά ότι θέλαμε χωρίς να νιώθουμε αφόρητες τύψεις; Αν δεν περιορίζαμε τις επιλογές μας φοβούμενοι τι θα σκεφτεί η μητέρα μας;</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Μέσω της αυτο-γνωσίας μπορούμε να αναγνωρίσουμε τις αδυναμίες μας και να απαλλαγούμε από αυτές με επιτυχία. Η ψυχοθεραπεία είναι ο κεντρικός δρόμος προς την αυτο-γνωσία. Εν συντομία η διαδικασία της ψυχοθεραπείας είναι η εξής: κοιτάμε στο παρελθόν, ανακαλύπτουμε τα βιώματα που μας διαμόρφωσαν, ψάχνουμε τις πηγές των ανασφαλειών ή των στρεβλών πεποιθήσεων μας, επανεξετάζουμε την ορθότητα τους και αξιολογούμε την σημαντικότητα τους. Ταυτόχρονα, εκπαιδευόμαστε στην καλύτερη αξιολόγηση εσωτερικών και εξωτερικών ερεθισμάτων και βελτιώνουμε τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τα όσα μας συμβαίνουν.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Ο λόγος που χρειαζόμαστε έναν ψυχοθεραπευτή για να μάθουμε καλύτερα τον εαυτό μας είναι γιατί εμείς οι ίδιοι έχουμε αρκετά «τυφλά σημεία», πράγματα που δεν ξέρουμε για εμάς ή που δεν θέλουμε να ξέρουμε. Ένας τρίτος, άγνωστος άνθρωπος μπορεί να μας δει πιο καθαρά, πιο αντικειμενικά και πιο βαθιά. Μπορεί να κρατήσει απέναντι μας έναν αμερόληπτο καθρέφτη μέσα από τον οποίο μπορούμε να δούμε πληγές του παρελθόντος που μας τραβάνε πίσω.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Μπορεί να ακούγεται σαν περιττή πολυτέλεια, ειδικά στην εποχή που η καθημερινότητα μας περιστρέφεται γύρω από την οικονομική κρίση και το πώς μας επηρεάζει. Όμως οι περισσότεροι ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές έχουν αναπροσαρμόσει τις τιμές τους ενώ αρκετοί προσφέρουν συνεδρίες χαμηλού κόστους όπου υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη, όπως σε περιπτώσεις ανέργων ή φοιτητών. Υπάρχουν ακόμα ομάδες αυτο-γνωσίας και αυτο-βελτίωσης που λειτουργούν με χαμηλή τιμή συμμετοχής και μπορούν να σας ανοίξουν το δρόμο προς το να ακούτε λίγο προσεκτικότερα τον εαυτό σας. Επίσης, το να λύσουμε θέματα τώρα και να μην τα κουβαλήσουμε στις σχέσεις μας, στην οικογένεια που θα δημιουργήσουμε και στα παιδιά που θα κάνουμε, είναι μάλλον καλή οικονομία.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Η ψυχοθεραπεία δεν είναι ούτε υποχρεωτική αλλά ούτε και επιτακτική. Το κεντρικό νόημα δεν είναι ότι η ψυχοθεραπεία είναι αναγκαία για όλους – αυτό θα ήταν ψευδές και πελατο-θηρικό. Το μήνυμα αυτού του άρθρου είναι ότι η ψυχοθεραπεία δεν είναι μόνο παρέμβαση στην κρίση, αλλά μπορεί να λειτουργήσει βελτιωτικά σε μικρότερα θέματα που όλοι έχουμε. Μία μικρή αλλαγή στον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους μπορεί να επιφέρει σημαντικές εξελίξεις στον τρόπο ζωής μας. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Φροντίστε την ψυχή σας με την ίδια αγάπη που θα έπρεπε να φροντίζετε το σώμα σας. Η στιβαρή αυτό-πεποίθηση, η καλή διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων, η γνώση των τυφλών μας σημείων είναι βασικά εργαλεία για να κάνουμε ενσυνείδητες επιλογές, να έχουμε πιο ουσιαστικά τον έλεγχο της ζωής μας και να έχουμε όσο το δυνατόν λιγότερες στιγμές μετάνοιας. Αν κάτι σας δυσκολεύει, αν νιώθετε πως αξίζετε παραπάνω από όσα παίρνετε από τους άλλους, τότε ίσως η ψυχοθεραπεία να μπορέσει να σας δώσει το έξτρα «σπρώξιμο» ώστε να διεκδικήσετε τη ζωή που θέλετε. </span></p>

Σχετικά άρθρα