Παγιδευμένοι σε ασυνείδητα οικονομικά σενάρια…

13/09/2017
Ομάδα Σύνταξης
Οικογένεια

Είναι γεγονός ότι η οικονομική ευμάρεια είναι ένα χαρακτηριστικό ή ένας στόχος που ενδιαφέρει το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων. Μερικοί από εσάς ίσως να έχουν σκεφτεί ότι αν είχαν παραπάνω χρήματα, όλα θα ήταν καλύτερα ή το χρήμα οδηγεί στην ευτυχία. Διάφορες σκέψεις και επιθυμίες που τελικά δεν οδηγούν σε καμία αλλαγή της οικονομικής κατάστασης του ατόμου. Όμως η οικονομική συμπεριφορά του κάθε ατόμου ορίζεται από πολλούς και ποικίλους παράγοντες. Μεταξύ άλλων είναι το κοινωνικό, πολιτιστικό, το μορφωτικό και φυσικά το οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο μεγάλωσε. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε αποκλειστικά στα οικονομικά σενάρια που προέρχονται από το οικογενειακό πλαίσιο και αποτελούν τη βάση για την οικονομική μας συμπεριφορά στην ενήλικη ζωή.
Είναι γνωστό ότι τα παιδιά, λαμβάνουν, επεξεργάζονται και εσωτερικεύουν τις πληροφορίες που δέχονται από τους γονείς τους. Μέρος αυτών των μηνυμάτων έχουν να κάνουν με την χρησιμότητα του χρήματος και την αξία του, πχ. «αν περάσεις τα μαθήματα, θα σου αγοράσω αυτό, ή τα χρήματα επένδυσε τα στη μόρφωση σου» ή «τα χρήματα φέρνουν την ευτυχία». Μέσω αυτών των έμμεσων ή άμεσων μηνυμάτων, στα παιδιά δημιουργούνται πεποιθήσεις για τα χρήματα, που παγιώνονται και ασυνείδητα καθορίζουν την οικονομική τους συμπεριφορά στο μέλλον.
Σύμφωνα με τις έρευνες των Klontz,B.Klontz, T. & Kahler, R., αναφέρουν πως τέτοια μηνύματα δημιουργούν τα λεγόμενα οικονομικά σενάρια που διαθέτει ο καθένας για την οικονομική του αξιολόγηση. Για παράδειγμα, γονείς που ζηλεύουν την πλούσια ζωή των άλλων, ενώ οι ίδιοι βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, τα παιδιά αυτών ίσως αναπτύξουν διάφορα σενάρια, μερικά των οποίων είναι «ότι ο πλούτος είναι η ευτυχία του ανθρώπου» ή «ότι ο πλούτος φέρνει τη δυστυχία στους φτωχούς».
Όμως τα πιο δυσάρεστα και επίπονα σενάρια προέρχονται, όταν τραυματικά γεγονότα σχετίζονται σε τον ρόλο του χρήματος. Για παράδειγμα, ένα παιδί που τυχαίνει οι γονείς του να χάσουν την επιχείρηση τους και να διαπληκτίζονται όλη μέρα για οικονομικά θέματα, να βιώνει ένα τόσο έντονο δυσάρεστο πόνο που λανθασμένα να συνδέσει αυτόν τον πόνο με την έλλειψη χρημάτων. Κάτι που ίσως αργότερα, να τον οδηγήσει σε εργασιομανή τύπο ψάχνοντας εκεί την ευτυχία, στην κατάκτηση του χρήματος. Ενώ από την άλλη ένα παιδί που μεγαλώνει σε μια πλούσια οικογένεια, αλλά παρόλα αυτά υποβόσκει μια εξουσιαστική τάση ελέγχου από τους γονείς για το πώς ξοδεύει τα χρήματα, αυτό ίσως το παιδί να αναπτύξει το σενάριο άρνησης πλούτου, ώστε να διακόψει κάθε είδους εξουσίας από τους γονείς του.
Επίσης υπάρχουν και τα σενάρια, όχι τόσο εμφανή αλλά εξίσου καταστροφικά, όπως για παράδειγμα γονείς που στερούνται πολλές προσωπικές απολαύσεις για την «ευτυχία» των παιδιών τους, με αποτέλεσμα τα ίδια υποσυνείδητα να ακολουθούν αυτή την τακτική στο μέλλον στερώντας πολλά πράγματα από τον εαυτό τους ή να σπαταλούν όσο το δυνατόν πιο πολλά με αποτέλεσμα να βρίσκονται χρεοκοπημένοι.
Γενικότερα, ο τρόπος που τα παιδιά ερμηνεύουν την αξία του χρήματος ποικίλει και διαφοροποιείται. Μπορεί το συμβάν ή τα λεγόμενα του γονέα να μην έχουν την κακή πρόθεση, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ο συνειρμός των παιδιών για τα γεγονότα θα παύσει.
Έτσι το παιδί εκείνο, ενήλικας πλέον, θα έχει δημιουργήσει τα σενάρια εκείνα που ασυνείδητα θα ακολουθεί είτε παγιδεύοντας τον εαυτό του σε λάθος οικονομικές επιλογές είτε κατηγορώντας άλλους για τις οικονομικές δυσκολίες του.
Επομένως, εσύ ως ενήλικας, αν δε αμφισβητήσεις αυτές τις σκέψεις, ή δεν αναρωτηθείς από πού προέρχονται αυτά τα σενάρια θα είναι αρκετά δύσκολο να αλλάξεις την οικονομική σου συμπεριφορά.
<ul style="text-align: justify;">
<li>
Αναρωτήσου, από πού προέρχονται όλες αυτές οι δυνατές επιθυμίες και σκέψεις για τον πλούτο, ή από την άλλη αναρωτήσου τι συμβαίνει και ξοδεύεις αλόγιστα τα χρήματα σου;
</li>
<li>
τι συμβαίνει και δεν μπορείς να αποταμιεύσεις ούτε το απειροελάχιστο των χρημάτων σου;
</li>
<li>
Τι σκέψεις είχαν οι γονείς σου για τα χρήματα, πως τα διαχειρίζονταν;
</li>
</ul>
Ανδριανάκη Γωγώ
Κοινωνική λειτουργός –ψυχοθεραπεύτρια στην σχεσιακή ψυχοθεραπεία ΙΣΟΨ
Τηλ: 6943072669
Mail:gogo_andrianaki@yahoo.com