Γιαούρτι: Η πηγή της υγείας!

Το γιαούρτι αρχικά, δεν ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο στη Δυτική Ευρώπη και την Αμερική. Μετά όμως και από το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου η μεταναστευτική κίνηση των λαών, όπως και των Ελλήνων, βοήθησε αρκετά στην εξάπλωσή του, και έτσι το γιαούρτι μπήκε στο πιάτο και των χωρών της Δύσης. Πολύ αργότερα, η παραγωγή γιαουρτιού από γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά καθιέρωσε το γιαούρτι ως ένα διαιτητικό προϊόν.

Γράφει η Ελπινίκη Καπίρη, MSc, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Τι είναι το γιαούρτι;

Το γιαούρτι ή αλλιώς υγείαρτος, δηλαδή το ψωμί της υγείας, είναι το πηγμένο γαλακτοκομικό προϊόν που παράγεται με γαλακτική ζύμωση του γάλακτος με τη δράση μικροοργανισμών (του Lactobacillus bulgaricus και του Streptococcus thermophilus).

Η ζύμωση της λακτόζης από τα βακτήρια παράγει γαλακτικό οξύ, το οποίο δρα στην πρωτεΐνη του γάλακτος δίνοντας στο γιαούρτι την χαρακτηριστική υφή και γεύση του, ενώ το βοηθά να συντηρηθεί και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ ότι το φρέσκο γάλα.

giaourti

Οι ευεργετικές ιδιότητες του γιαουρτιού οφείλονται κυρίως στους μικροοργανισμούς που το παράγουν, για αυτό το λόγο αυτοί πρέπει να είναι άφθονοι και ζωντανοί στο τελικό προϊόν. Οι μικροοργανισμοί που περιέχονται στο τελικό προϊόν επηρεάζουν την υφή, το άρωμα, την οξίνιση αλλά και τη γεύση.

Είναι μια πολύ θρεπτική και εύπεπτη τροφή, γι αυτό και συστήνεται η κατανάλωσή του ήδη από τη 2η βρεφική ηλικία. Περιέχει υψηλό ποσοστό πρωτεϊνών, ασβεστίου, φωσφόρου, ψευδαργύρου και βιταμινών, όπως είναι η Α που βοηθά στην ανάπτυξη και την καλή όραση, η D που βοηθά στην ενίσχυση της υγείας των οστών, η Β2 και η Β12 που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος.

Σημαντικό είναι ότι κατά τη μετατροπή του γάλακτος σε γιαούρτι η λακτόζη μειώνεται περίπου κατά 20 – 30%, κάτι που το καθιστά πιο εύπεπτο ακόμα και από αυτούς που εμφανίζουν δυσανεξία στη λακτόζη ή που δεν μπορούν να πιουν γάλα.
Το γιαούρτι με προβιοτικά, το λεγόμενο ζωντανό γιαούρτι, βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου ενώ ενισχύει και το ανοσοποιητικό σύστημα. Μάλιστα, συστήνεται να καταναλώνεται παράλληλα με τη λήψη αντιβίωσης, καθώς οι προβιοτικοί μικροοργανισμοί που περιέχονται προστατεύουν το εντερικό σύστημα από την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών.

Μην ξεχνάτε ότι πρέπει να καταναλώνετε το γιαούρτι 2 ώρες πριν ή μετά τη λήψη της αντιβίωσης, γιατί η αντιβίωση σκοτώνει τους ευεργετικούς μικροοργανισμούς που περιέχονται σε αυτό.

Λογιών λογιών γιαούρτια…

Υπάρχουν διάφοροι τύποι γιαουρτιών ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής τους ή με την περιεκτικότητα τους σε λιπαρά. Η χημική σύσταση του γάλακτος που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του είναι αυτή που θα διαφοροποιήσει τη χημική σύσταση και την ποιότητα του τελικού προϊόντος. Το λίπος δίνει καλύτερη υφή, ιξώδες, άρωμα και πιο γλυκιά γεύση στο γιαούρτι.

Το πρόβειο γιαούρτι έχει καλύτερη συνεκτικότητα ή αλλιώς ιξώδες σε σχέση με το αγελαδινό ή το κατσικίσιο λόγω του ότι το γάλα προβάτου έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε συνολικά στερεά συστατικά και ιδιαίτερα σε πρωτεΐνη. Έχει ελαφρώς περισσότερες θερμίδες (100 vs 70 περίπου) από το αγελαδινό καθώς και μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λιπαρά (6,6% vs 3,8% περίπου).

Σήμερα παρασκευάζονται διάφοροι τύποι γιαουρτιού, πολλοί όμως εκ των οποίων δεν ακολουθούν τους κανόνες και τη νομοθεσία παγκόσμιων οργανισμών (FAO/WHO) γι’ αυτό και χαρακτηρίζονται ως επιδόρπια γιαουρτιού και όχι ως φυσικό γιαούρτι ή γιαούρτι. Γι’ αυτό κοιτάξτε προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων προτού καταλήξετε στο ποιο γιαούρτι θα αγοράσετε τελικά.

Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω τύποι:

  • Το στραγγισμένο γιαούρτι, συνήθως με σφιχτή και κρεμώδη υφή, το οποίο παρασκευάζεται από πλήρες γάλα μετά την απομάκρυνση (αποστράγγιση) μέρους του νερού του με τα διαλυμένα σε αυτό συστατικά. Το στραγγισμένο γιαούρτι περιέχει τουλάχιστον 8% λίπος, ενώ το αγελαδινό στραγγισμένο γιαούρτι περιέχει τουλάχιστον 5%.
  •  Το παραδοσιακό γιαούρτι, με πιο ρευστή υφή από το στραγγισμένο, το οποίο παρασκευάζεται από αποβουτυρωμένο ή ημιαποβουτυρωμένο, νωπό ή συμπυκνωμένο γάλα και χαρακτηρίζεται από την σχηματισμένη πέτσα στην επιφάνειά του, κάτι που δεν είναι άλλο από μία λιποπρωτεϊνική στιβάδα.
  • Το γιαούρτι ως λειτουργικό τρόφιμο, δηλαδή αυτό στο οποίο έχει γίνει προσθήκη συστατικών με σκοπό την ενίσχυση προβλημάτων υγείας όπως αυτά που βοηθούν σε θέματα δυσκοιλιότητας.
  • Τα επιδόρπια γιαουρτιού, δηλαδή αυτά στα οποία έχει γίνει προσθήκη φρούτων, μελιού, ζάχαρης, μπισκότων, δημητριακών ή συνδυασμό τους και γι’ αυτό δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως φυσικό γιαούρτι.

Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την εμφάνισή του και το κατεψυγμένο ή παγωμένο γιαούρτι, το λεγόμενο frozen yogurt.

Σύμφωνα με τις συστάσεις, οι ενήλικες θα πρέπει να καταναλώνουν 2 – 3 μερίδες γαλακτοκομικών ημερησίως, όπου 1 μερίδα μπορεί να είναι 1 γιαούρτι ή 1 ποτήρι γάλα των 250ml ή 30 γρ τυρί. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πλεονέκτημα του γιαουρτιού ως γαλακτοκομικό προϊόν είναι ότι οι ζυμώσεις που έχει υποστεί και η παρουσία μικροοργανισμών, δημιουργούν ένα εξαιρετικό υπόστρωμα για την καλύτερη αφομοίωση των συστατικών του από τον οργανισμό.

Τι να επιλέξεις και πώς να το καταναλώνεις;

Το ποιο γιαούρτι θα επιλέξει τελικά κανείς για να καταναλώσει εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως είναι η προτίμηση σε γεύση ή υφή αλλά και η κατάσταση της υγείας του. Καλό θα είναι, βέβαια, να μην προτιμάτε τα γιαούρτια με 0% λιπαρά καθώς τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται είναι αρκετά μειωμένα, ενώ η χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά δεν βοηθά στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών όπως είναι η Α και η D.

Επίσης, θα μπορούσατε να επιλέξετε ένα γιαούρτι χαμηλό σε λιπαρά και να προσθέσετε εσείς το συνοδευτικό που επιθυμείτε όπως δημητριακά ολικής άλεσης, μέλι ή ξηρούς καρπούς έτσι ώστε να είστε σίγουροι πως λαμβάνετε όλα τα θρεπτικά συστατικά. Ένα γιαούρτι χαμηλό σε λιπαρά περιέχει περίπου 16 γρ πρωτεΐνης, 8 γρ υδατανθράκων και 4 γρ λίπους δίνοντας περίπου 120 θερμίδες το κεσεδάκι.

Το γιαούρτι αποτελεί τρόφιμο που μπορεί να συνοδεύσει σχεδόν όλα τα ελληνικά γεύματα, να ενταχθεί σε πάρα πολλές συνταγές αλλά και να καταναλωθεί σκέτο.

Καταναλώστε το οποιαδήποτε ώρα της ημέρας…

  • Στο πρωινό σας με δημητριακά ολικής άλεσης, μέλι ή ξηρούς καρπούς.
  • Στο ενδιάμεσο γεύμα σας με κάποιο κριτσίνι ή κράκερ ολικής άλεσης.
  • Σαν ένα ελαφρύ βραδινό γεύμα με δημητριακά ή με κάποιο φρούτο ή ακόμα και σαν…
  • Συνοδευτικό του μεσημεριανού σας γεύματος ως τζατζίκι ή ως ντρέσινγκ με μουστάρδα και κέτσαπ.

Καπίρη Ελπινίκη

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

MSc. Κλινικής Διαιτολογίας και Διατροφής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Έχω διαβήτη. Κάνει να φάω γιαούρτι ή όχι;

Γάλα ή γιαούρτι; Ποια είναι η καλύτερη πηγή ασβεστίου;

Με τι πρέπει να συνδυάζεται το γάλα και το γιαούρτι;

 

Σχετικά άρθρα