<p><strong>Γράφει η Ελπινίκη Καπίρη, MSc, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος</strong></p>
<p>Το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική, στη μαγειρική, στην κοσμητολογία, στη δημιουργία σαπουνιών, ενώ παλαιότερα χρησιμοποιούταν και σαν καύσιμο. Είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (περίπου κατά 70%) και αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά της Μεσογειακής Διατροφής. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχει, ανήκουν στα καλά λιπαρά σε αντίθεση με τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά οξέα που θεωρούνται τα κακά λιπαρά οξέα.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/diatrofh/DIATROFI/11-2017/shutterstock_554778685.jpg" alt="" width="640" height="337" /></p>
<p>Τα τελευταία πενήντα χρόνια πληθώρα μελετών αναδεικνύουν ολοένα και περισσότερες ευεργετικές επιδράσεις του ελαιολάδου στον οργανισμό μας. Το σύνολο της βιβλιογραφίας δείχνει ότι η συχνή κατανάλωση ελαιολάδου μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της υψηλής χοληστερόλης, του κινδύνου για καρδιοπάθεια, στον καρκίνο του μαστού, στο διαβήτη, στην αρθρίτιδα. Βελτιώνει ακόμα και το μεταβολισμό, τη διαδικασία της πέψης, ενώ συμβάλλει και στην αντιγήρανση!</p>
<p><span style="font-size: small;"><strong>Ελαιόλαδο για…</strong></span></p>
<p><strong>Καλή καρδιά!</strong></p>
<p>Οι περισσότερες μελέτες αναδεικνύουν ότι η τακτική κατανάλωση ελαιολάδου συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης, του εγκεφαλικού επεισοδίου και της υπερλιπιδαιμίας. Βοηθά στη μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL), αλλά και στην αύξηση της καλής χοληστερόλης (HDL).<br />Εκτός των άλλων, η τακτική κατανάλωση ελαιολάδου φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση της φλεγμονής, της ενδοθηλιακής λειτουργίας και της θρόμβωσης.</p>
<p><strong>Τον μεταβολισμό!</strong></p>
<p>Το ελαιόλαδο ενισχύει το μεταβολισμό, συμβάλλει στην καλή ανάπτυξη των οστών και στην ανάπτυξη του εγκεφάλου στα παιδιά. Αποτελεί εξαιρετική πηγή βιταμίνης Ε, η οποία είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τους ηλικιωμένους.</p>
<p><strong>Καλή πέψη!</strong></p>
<p>Το ελαιόλαδο είναι γνωστό ότι βοηθά και στη διαδικασία της πέψης. Μάλιστα, χρησιμοποιείται και ως φαρμακευτικό λάδι για τον καθαρισμό του πεπτικού σωλήνα και τη βελτίωση της κινητικότητας του εντέρου.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/diatrofh/food-therapy/11-2017/shutterstock_430892230.jpg" alt="" width="640" height="427" /></p>
<p><strong>Για νιότη!</strong></p>
<p>Το ελαιόλαδο λόγω του ότι είναι πολύ πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, (περιέχει πάνω από 40 διαφορετικά αντιοξειδωτικά συστατικά) μπορεί να συμβάλλει στο να επιβραδύνει τη φυσική διαδικασία γήρανσης του ανθρώπινου σώματος. Γι’ αυτό το λόγο, χρησιμοποιείται σε καλλυντικά προϊόντα και ως φυσική θεραπεία με βότανα. Αλείφοντάς το κανείς στο δέρμα του σε καθημερινή βάση, χαρίζει μια λεία όψη και φυσική λάμψη.</p>
<p><strong>Τον καρκίνο!</strong></p>
<p>Τα αντιοξειδωτικά συστατικά αλλά και η ίδια η οξύτητα του ελαιολάδου φαίνεται ότι μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη εμφάνισης καρκίνου και ιδιαίτερα καρκίνου του μαστού και του εντέρου.</p>
<p><strong>Την κατάθλιψη!</strong></p>
<p>Μελέτες δείχνουν ότι αυτοί που ακολουθούν δίαιτες πλούσιες σε τρανς λιπαρά οξέα παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο για εμφάνιση κατάθλιψης σε σχέση με άτομα που η διατροφή τους είναι πλούσια σε μονο- και πολύ – ακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα τρανς λιπαρά οξέα χρησιμοποιούνται ευρέως σε ταχυφαγεία και σε τρόφιμα που προορίζονται για μαζική κατανάλωση όπως είναι τα αρτοσκευάσματα. Συγκεκριμένα, σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ισπανία φάνηκε ότι αυτοί που κατανάλωναν τακτικά τρανς λιπαρά οξέα είχαν 48% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν κατάθλιψη σε σχέση με αυτούς που η κύρια πηγή λίπους ήταν το ελαιόλαδο.</p>
<p><span style="font-size: small;"><strong>Ελαιόλαδο και στο τηγάνι!</strong></span></p>
<p>Σύμφωνα με μεγάλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Βρετανικό Ιατρικό περιοδικό, αυτοί που κατανάλωναν τακτικά τρόφιμα τηγανισμένα σε ελαιόλαδο ή ηλιέλαιο δεν εμφάνιζαν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακή νόσο ή πρόωρο θάνατο. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι πρέπει να αρχίσουμε να καταναλώνουμε ή να αυξήσουμε την κατανάλωση τηγανιτών τροφίμων, αλλά δείχνει το πόσο σημαντική είναι η συνεισφορά του ελαιολάδου ακόμα και στα τηγανιτά τρόφιμα.</p>
<p><img src="/contentfiles_2016b/diatrofh/food-therapy/12%202017/olive-oil-968657_640.jpg" alt="" width="640" height="426" /></p>
<p>Πιο συγκεκριμένα, το τηγάνισμα με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο επιτρέπει στα τρόφιμα να διατηρούν περισσότερο τα θρεπτικά συστατικά τους σε σχέση με το βρασμό, σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας το 2016.</p>
<p>Τα φαινολικά συστατικά και τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα του ελαιολάδου μεταφέρονται στα τρόφιμα που τηγανίζονται, καθιστώντας τα έτσι πιο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Σκεφτείτε για παράδειγμα, ότι τα ψάρια που τηγανίζονται σε ελαιόλαδο, όπως είναι η αθερίνα, αποκτούν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα εξαιτίας του ελαιολάδου!</p>
<p>Επίσης, σε μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017, φάνηκε ότι το ελαιόλαδο είναι πιο σταθερό κατά το τηγάνισμα και είναι λιγότερο πιθανό να αλλάξει τη θρεπτική αξία των τροφίμων που τηγανίζονται σε αυτό, σε σύγκριση με το ηλιέλαιο!</p>
<p><span style="font-size: small;"><strong>Τύποι ελαιολάδου</strong></span></p>
<p><strong>Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο</strong>: Όσο μικρότερη είναι η οξύτητα του ελαιόλαδου, που προσδιορίζεται σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, τόσο πιο ποιοτικό είναι το λάδι. Όταν, λοιπόν, η οξύτητα είναι μικρότερη από 0,8% τότε λέγεται εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ενώ όταν είναι από 0,90 μέχρι 20 τότε λέγεται παρθένο. Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο έχει έντονο και ευχάριστο άρωμα, φρουτώδη γεύση και άρωμα φρεσκοκομμένου καρπού ελιάς. Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο περιέχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, γνωστά ισχυρά αντιοξειδωτικά, και σε ελαϊκό οξύ. Αυτός είναι και ένας ακόμα λόγος που το καθιστά καλύτερη επιλογή σε σχέση με άλλα έλαια.</p>
<p><strong>Παρθένο ελαιόλαδο</strong>: Αυτή η ποικιλία χρησιμοποιείται κυρίως για μαγείρεμα. Η οξύτητά του κυμαίνεται μέχρι 20 και έχει ευχάριστη γεύση και οσμή.</p>
<p> <img src="/contentfiles_2016b/diatrofh/food-therapy/12%202017/olives-473793_640.jpg" alt="" width="640" height="426" /></p>
<p><strong>Ελαιόλαδο – αποτελούμενο από εξευγενισμένα και παρθένα ελαιόλαδα</strong>: Είναι μίγμα παρθένου και εξευγενισμένου (ραφινέ) ελαιόλαδου. Έχει ευχάριστη γεύση και οσμή, το χρώμα του ανοικτό κιτρινοπράσινο και η οξύτητά του δεν ξεπερνά τον 1°.</p>
<p><strong>Πυρηνέλαιο</strong>: Προκύπτει από την ανάμιξη ραφιναρισμένου πυρηνέλαιο και παρθένου ελαιόλαδου. Έχει απαλή και ήπια γεύση, ενώ η οξύτητά του δεν ξεπερνά τον 10. Θεωρείται ιδανικό για τηγάνισμα γιατί αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες.<br />Αγουρέλαιο: Πρόκειται για εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που προκύπτει από τον πρώτο άγουρο καρπό της ελιάς. Έχει πιο πικρή γεύση και η διάρκεια ζωής του είναι περίπου 9 μήνες.</p>
<p>Μην ξεχνάτε ωστόσο, ότι το ελαιόλαδο δεν παύει να ανήκει στην κατηγορία των λιπών, κάτι που σημαίνει ότι έχει πολλές θερμίδες γι’ αυτό και πρέπει να το καταναλώνετε με μέτρο, έτσι ώστε να εκμεταλλευτείτε σωστά τα ευεργετικά οφέλη του για την υγεία. 1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο έχει 135 θερμίδες.</p>
<p>Καλό θα είναι, λοιπόν, να προσθέτετε στο μαγείρεμα και στις σαλάτες 1 κουταλιά της σούπας ανά μερίδα και να προσθέτετε άλλα συστατικά όπως μυρωδικά, βότανα, λεμόνι ή χυμό πορτοκαλιού για να προσδώσετε περισσότερη γεύση στο φαγητό σας. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) 2 κουταλιές της σούπας καθημερινά αρκούν για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.</p>
<p><strong>Καπίρη Ελπινίκη</strong><br /><strong>Διαιτολόγος – Διατροφολόγος</strong><br /><strong>MSc. Κλινικής Διαιτολογίας και Διατροφής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών</strong></p>