<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">Ο Κόσμος Μου</span><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Συζήτηση με τη Τζουζεπίνα Μανίν</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Μετάφραση από τα Ιταλικά:Ανταίος Χρισοστομίδης</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Εκδόσεις Καστανιώτη </span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Οταν μάθαμε ότι του απονεμήθηκε το Νομπέλ Λογοτεχνίας, μείναμε όλοι με το στόμα ανοιχτό! «Στροφή της Σουηδικής Ακαδημίας;» αναρωτήθηκαν πολλοί «ή άλλοθι;». Ο Ντάριο Φο, ένας από τους πιο μαχητικούς αριστερούς των τελευταίων 40 χρόνων, θεατρικός συγγραφέας αλλά και ηθοποιός, βραβευμένος κυρίως από το κοινό, ποτέ δεν μπήκε στο δωμάτιο της εξουσίας και ποτέ δεν έκανε χρήση της φήμης του για να πετύχει μια θέση στη διοικητική πολιτιστική πυραμίδα της χώρας του. Στα 87 του χρόνια συνεχίζει να γράφει, να σκηνοθετεί, να παίζει, να ζωγραφίζει. Είχα την τύχη να τον συναντήσω και να μιλήσω μαζί του δυό φορές. Η πρώτη μας συνάντηση εγινε πρίν από 13 χρόνια στο σπίτι του στο Μιλάνο, στις 5 το απόγευμα μιά μερα του Μαίου και κράτησε περίπου μίαμιση ώρα περίπου. Το σπίτι του, όταν μας δέχθηκε, ήταν γεμάτο κόσμο. Η Φράνκα Ράμε, η οποία μας βοήθησε να τον συναντήσουμε, δεν εμφανίστηκε καθόλου. Η γραμματέας του, εξαιρετικά υπομονετική, μας οδήγησε στο γραφείο του. Μας προσέφερε νερό και μας παρότρυνε να χαζέψουμε τις ζωγραφιές που υπήρχαν γύρω μας. Τον περιμέναμε 20 λεπτά της ώρας. Ακούγαμε όμως όσο περιμέναμε τον Ντάριο Φο να τσακώνεται δίπλα με κάποιους παραγωγούς που του ζητούσαν να κάνει κάποιες αλλαγές σε ένα σενάριό του! Τελικώς, όταν ανοίξαμε το μαγνητόφωνο, ήταν σαν να είχε σπάσει το φράγμα. Το νερό κύλησε ορμητικό. Ο Ντάριο Φο όταν μιλάει είναι σαν να παίζει στη σκηνή, είναι χείμαρρος. Απαντά σε όλα. Δεν κρατάει τα προσχήματα. Είναι σαν να παίρνεις συνέντευξη από μια παθιασμένη ψυχή και όχι από ένα λαμπερό μυαλό! Οταν αργότερα περπατούσαμε στους δρόμους του Μιλάνου, σκεφτόμουν ότι κάθε συνάντηση με τον Φο είναι μια παράσταση που όταν τελειώνει σε αφήνει με το αίσθημα: «Να διαρκούσε λίγο ακόμη»! Αυτός είναι ο Ντάριο Φο. Μια παράσταση, ένας υπέροχος παραμυθάς! Σε κεινη την συνάντηση η κουβέντα μαζί του είχε ξεκινήσει με γέλια…</span><br clear="none" /><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Το γέλιο είναι το αντίθετο του κλάματος;</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">«Ναι. Το ένα εκφράζει απόγνωση, το άλλο χαρά».</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Βέβαια υπάρχουν φορές που μπορεί να κλάψουμε και από χαρά.</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">«Και από συγκίνηση και από ευτυχία… Τελικώς το κλάμα τώρα που το σκέφτομαι έχει και μια συγγένεια με το γέλιο… Και το ένα και το άλλο μάς ελευθερώνουν. Τόσο το κλάμα όσο και το γέλιο προτού ξεσπάσουν είναι φυλακισμένα μέσα μας. Για να απελευθερωθούν θέλουν κάτι εκτός του φυσιολογικού. Τόσο το ένα όσο και το άλλο είναι γεννήματα της υπερβολής».</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Αλλο αστείο και άλλο χιούμορ;</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">«Βασικά ναι. Πολλές φορές όμως λειτουργούν και παράλληλα. Στην Ιταλία, ας πούμε, λέμε ότι ο ζογκλέρ, ο παλιάτσος, ο διασκεδαστής, παίζοντας, σαρκάζουν τη σοβαροφάνεια της ζωής, κοροϊδεύουν τα ιερά και τα όσια, κάνουν καλαμπούρι, ειρωνεύονται, σατιρίζουν, αυτοσαρκάζονται».</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Υπάρχουν πράγματι άνθρωποι με χιούμορ και άλλοι που δεν διαθέτουν αυτό το χάρισμα;</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">«Χάρισμα… Δεν το είχα σκεφτεί ότι το χιούμορ μπορεί να είναι χάρισμα… Οτι, δηλαδή, ο άδικος Θεός σε κάποιους το δίνει και σε κάποιους άλλους το στερεί. Ενδιαφέρουσα εκδοχή. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ο Θεός είναι ακόμη περισσότερο άδικος…». (γέλια)</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Ο Θεός γενικώς είναι άδικος;</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">«Πολύ. Δεν το λέω εγώ, το αποδεικνύουν τα δημιουργήματά του… (γέλια) Δέστε γύρω σας και θα καταλάβετε την αδικία που έχει σκορπίσει στα δημιουργήματά του. Το μόνο που τον σώζει είναι να αποδεχθεί ότι δεν είμαστε δημιουργήματά του. Αλλά και να μην είμαστε δεν θα το παραδεχθεί ποτέ γιατί αυτή η ομολογία θα συνδυαζόταν αυτομάτως με απώλεια της δύναμής του».</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Τι διακρίνει έναν άνθρωπο που έχει χιούμορ;</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">«Ο αυτοσαρκασμός. Για να σαρκάσεις και να κοροϊδέψεις τα ιερά και τα όσια των άλλων θα πρέπει να ξεκινήσεις σαρκάζοντας τα δικά σου ιερά και όσια. Το χιούμορ τρέφεται από την άνεση που διαθέτει κάποιος να εκθέτει την αλήθεια του δημοσίως, όσο επώδυνο κι αν είναι».</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Αυτές ήταν οι πρώτες ερωτήσεις που του είχα θέσει στη πρώτη μας αυτή συνάντηση. Ενας μοναδικός δεκτης που εκπέμπει σοφία, πάθος, παιδικότητα, κατανόηση αλλά και πυγμή. </span><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Αυτό το Σαββατοκύριακο διάβασα το αυτοβιογραφικό του βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη και ομολογώ ότι ήταν σαν να με φιλοξενούσε η "μαγεια" στο εξοχικό της γιά ένα υπέροχο διήμερο.</span><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Ηταν σαν ο "Μιστέρο Μπούφο" του παγκόσμιου θεάτρου, στα κέφια του, να μου κρατούσε συντροφιά με αφηγήσεις δυό ζωών. Ενας μοναδικός παραμυθάς που μιλάει για την μεγάλη συντομη τρέλα που είναι η ζωή μας.</span><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">"Εχω περάσει τα ογδόντα", ξεκινάει να λέει και στη συνέχεια κρύβεται "Πίσω από την Μασκα", μιλάει γιά "Το Νόμπελ του σκανδάλου", γιά "Μιά μαμά λιγάκι μαγισσα", γιά την Φράνκα την αιώνια συζυγο και ταιρι μοναδικό στα όνειρα, κανει πλάκα με τους αγίους γιά να σκάσει το χειλάκι μας…</span><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Συναρπαστικό ανάγνωσμα μιάς ζωής χωρίς φόβο και με πολύ πάθος, με το θανατηφόρο όπλο του γέλιου παντα κρυμένο κατω από κάθε φράση του.</span><br clear="none" /><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Τι είναι αυτό που σας έκανε να είστε πάντα κόντρα στη εξουσία; Από μικρό παιδί ήσασταν έτσι;</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">«Δεν είναι η εξουσία που μας ενοχλεί αλλά η αντιδραστική στάση που εκφράζει η εξουσία. Αν υπήρχε μια εξουσία πραγματικά δημοκρατική, ανοικτή, φιλελεύθερη, δεν θα υπήρχε η αναγκαιότητα να αντισταθεί κανείς. Δυστυχώς μετά από λίγο ακόμη και ένα αριστερό κίνημα, δημοκρατικό, φιλελεύθερο, όταν έρθει στην εξουσία, αμέσως χάνει τη φιλελεύθερη νοοτροπία του, την αίσθηση δικαιοσύνης και δημοκρατίας που είχε αρχικά. Προδίδει πάντα τα ιδανικά του, γι' αυτό πρέπει πάντα να είμαστε σε εγρήγορση. Η εξουσία οδηγεί ακόμη και τον αριστερό στην προδοσία!».</span><br clear="none" /><br clear="none" /><span style="font-size: medium;">Διαβάστε Νταριο Φο. Σας το συνιστώ,αν θέλετε να δώσετε τροφή στα ονειρά σας.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">Θανάσης Λάλας </span></p>