Μήπως πάσχω από αγοραφοβία;

Σκηνή καθημερινής ρουτίνας. Βρίσκεστε στο κέντρο της πόλης και όλοι μοιάζουν βιαστικοί. Στα καλά καθούμενα σας λούζει κρύος ιδρώτας και ο πανικός σας κυριεύει. Τι συμβαίνει;

Όταν η διάγνωση είναι… αγοραφοβία.

Ας διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας. Η αγοραφοβία δεν είναι μια ασθένεια που σε χτυπάει ξαφνικά. Είναι μια πάθηση του μυαλού η οποία ενδέχεται να έχει αρχίσει να υφαίνει τον ιστό της από νεαρή ηλικία. Σε γενικές γραμμές οι αγοραφοβικοί αποφεύγουν όλα τα δημόσια μέρη. Στο θέατρο δεν πατάνε, το σινεμά ούτε το συζητούν. Τα ταξίδια ούτε που τα διανοούνται και γενικά δεν διανοούνται να βγουν από το σπίτι τους. Αυτό που τους εμποδίζει είναι ένας ασυνείδητος φόβος. Παράλογο; Ναι αλλά όλοι οι φόβοι είναι παράλογοι. Και σύμφωνα με τους ειδικούς όσο οι πόλεις μεγαλώνουν τόσο θα μεγαλώνουν οι περιπτώσεις των αγοραφοβικών.

Τι είναι η αγοραφοβία και πώς εκδηλώνεται;

Αγοραφοβία είναι ο έντονος φόβος κάποιου ότι θα του συμβεί κάτι πολύ δύσκολο να φύγει από εκεί που βρίσκεται ή ότι αν επιχειρήσει να φύγει θα ταπεινωθεί μπροστά στα μάτια πολλών. Όσο πιο δύσκολη γίνεται η διαφυγή τόσο πιο έντονος είναι ο φόβος. 

Ο αγοραφοβικός μπορεί να φοβάται πράγματα καθημερινά που για τον υπόλοιπο κόσμο φαίνονται αυτονόητα και απλά. Για εκείνον όμως το να σταθεί στην ουρά μιας τράπεζας να πάει να ψωνίσει στο σούπερμάρκετ μοιάζει με γολγοθά.

Πιστεύει ότι ξαφνικά μπορεί να πάθει καρδιακή προσβολή ότι μπορεί να τρελαθεί ή να χάσει τον έλεγχο. Συνήθως, επιθυμεί να συνοδεύεται από κάποιο έμπιστο πρόσωπο για να του παρέχει βοήθεια σε περίπτωση που πάθει κάτι κακό.

Συνοδεύεται πάντα από πανικό;

Η αγοραφοβία μπορεί να συνοδεύεται από πανικό μπορεί και όχι. Στην πρώτη περίπτωση εμφανίζεται ως επακόλουθο των κρίσεων πανικού. Η κρίση είναι γι΄ αυτόν που την υφίσταται μια οδυνηρή εμπειρία. Παρότι δεν συμβαίνει απολύτως τίποτα, ο άνθρωπος πιστεύει ότι πεθαίνει. Εκδηλώνει ταχυπαλμίες δύσπνοια, κρύο ιδρώτα. Τα πόδια του τρέμουν, ζαλίζεται έχει πόνους στο στήθος και νομίζει ότι ο κόσμος και τα πράγματα γύρω του είναι απόμακρα, σαν να βλέπει ταινία. Τα συμπτώματα αποχωρούν μόλις ο πάσχων απομακρυνθεί από τον τόπο στον οποίο εκδηλώθηκε η κρίση του. Κατόπιν θα αποφύγει θα αρχίσει να αποφεύγει τον τόπο αυτό για να μην ξαναζήσει παρόμοια εμπειρία. Πολύ πιθανόν να κυριευτεί από άγχος περιμένοντας την επόμενη κρίση. Η αγοραφοβία ξεκινά.

Στις περιπτώσεις που ο αγοραφοβικός δεν έχει κρίσεις πανικού η φοβία δεν είναι τόσο έντονη και μπορεί να κρυφτεί. Καθώς όμως αναπτύσσεται η πάθηση ο πάσχων νιώθει πολύ άβολα και τα αγχώδη συμπτώματά του αυξάνονται.

Η οικογένεια παίζει ρόλο στην ανάπτυξη αγοραφοβίας;

Πολλές φορές όταν σε μία οικογένεια υπάρχει ένας γονέας αγοραφοβικός μπορεί ένα παιδί να ταυτιστεί με το σύμπτωμα και να γίνει αγοραφοβικό. Ο αγοραφοβικός είναι πιθανόν να έχει μεγαλώσει υπερπροστατευτικό που του έμαθε ότι ο κόσμος γύρω του είναι γεμάτος κινδύνους. Ως άτομο είναι συνήθως απαισιόδοξο κάνει αρνητικές σκέψεις γκρινιάζει με το παραμικρό και δραματοποιεί κάθε αναποδιά που του συμβαίνει. Έχει μεγάλη ένταση εσωτερική που δεν κατορθώνει να τη διοχετεύσει με δημιουργικό τρόπο αγχώνεται πολύ στην κοινωνική του ζωή είναι εξαρτημένο από πρόσωπα και καταστάσεις και ίσως είναι συναισθηματικά ανώριμο.

Πώς θεραπεύεται;  

Η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της αγοραφοβίας θεωρείται η ψυχοθεραπεία διότι το άγχος οφείλεται σε συγκρούσεις ή αντιδράσεις στο περιβάλλον. Αν νιώθετε την  αγοραφοβία να σας χτυπά την πόρτα φροντίστε να αναζητήσετε τη βοήθεια του ειδικού πριν ο φόβος προλάβει να οικοδομηθεί μέσα σας.

Αν κάποιος από το περιβάλλον σας αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα προσέξτε τι θα του πείτε.

Συνήθως δεν είναι αποτελεσματικό να αναφέρετε ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβάται. Το ξέρει και ο ίδιος δεν υπάρχει λόγος να νιώσει ανόητος. Το θέμα είναι πώς θα το ξεπεράσει.

«Μην κάνεις έτσι». Μα δε μπορεί να κάνει διαφορετικά.Δεν έχει αδύναμη θέληση είναι υπεράνω των δυνάμεών του.

«Αφού είμαι εγώ εδώ, πάμε μαζί» Η φοβία του ανθρώπου δε θα εξαφανιστεί επειδή θα προσπαθήσει να κάνει αυτό που τον τρομάζει.

 

Άρθρο της Μελίσσας Στοϊλη και της κλινικής ψυχολόγου Θεοδοσίας Αβδελίνη στο BHMAGAZINO.

Σχετικά άρθρα