Διαβήτης. Η πρόληψη σταματά τον ακρωτηριασμό.

Κανένας ακρωτηριασμός χωρίς παραπομπή σε εξειδικευμένο ιατρείο προειδοποιούν οι επιστήμονες της Εταιρείας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού, που υπογραμμίζουν το σοβαρό κοινωνικό και οικονομικό κόστος των συγκεκριμένων επιπλοκών από την πάθηση.
 Μια από τις συχνότερες επιπλοκές του διαβήτη, το διαβητικό πόδι πλήττει τους ασθενείς αλλά και τα ταμεία. Στην Ελλάδα, το 4% με 5% των ατόμων με διαβήτη εμφανίζουν έλκη στα πόδια, δηλαδή 40 με 50 χιλιάδες διαβητικοί διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ακρωτηριασμού.
Παγκοσμίως, πραγματοποιείται ένας ακρωτηριασμός κάτω άκρου κάθε 20 δευτερόλεπτα, ενώ στην Ελλάδα πραγματοποιούνται περίπου 2 με 3 χιλιάδες ακρωτηριασμοί ετησίως.
Μόνο το 5% όσων υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό καταφέρνουν να επιστρέψουν στην καθημερινότητα τους, καθώς η συντριπτική πλειονότητα αντιμετωπίζει πρακτικά και ψυχολογικά προβλήματα, που τους κρατούν μέσα στο σπίτι τους. Όπως τόνισαν τα μέλη της Εταιρείας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού, με αφορμή το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο, οι άνθρωποι αυτοί συχνά παλεύουν με την κατάθλιψη και τον αυτοκτονικό ιδεασμό.
 Εκτός από το κοινωνικό κόστος, όμως, σοβαρότατο πρόβλημα αποτελεί και το οικονομικό κόστος του διαβητικού ποδιού σε διεθνές επίπεδο. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το άμεσο ετήσιο κόστος ανά ασθενή με διαβητικό πόδι είναι περίπου 6.143 Ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται το έμμεσο κόστος, δηλαδή ανικανότητα για εργασία, επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου κτλ, ενώ το κόστος θεραπείας του απλού διαβητικού ασθενούς είναι 5 φορές μικρότερο, δηλαδή 1.299 Ευρώ. Το συνολικό ετήσιο κόστος από τα έλκη στη χώρα μας ανέρχεται στα 300 εκατομμύρια Ευρώ.
Ταυτόχρονα, το κόστος του ακρωτηριασμού κάτω άκρου ανέρχεται σε περίπου 30 με 60 χιλιάδες ευρώ. Ωστόσο, με την εφαρμογή μιας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που θα περιλαμβάνει στρατηγικές επαρκούς πρόληψης, θεραπευτική αντιμετώπιση των ελκών, μπορεί να αποφευχθεί έως και το 85% των ακρωτηριασμών.
 
Ιατρεία και Κέντρα Διαβητικού Ποδιού
 «Η φροντίδα για το διαβητικό πόδι θα πρέπει να περιλαμβάνει και την ίδρυση Ιατρείων Διαβητικού Ποδιού», σημείωσαν οι ειδικοί, αφού η πρόληψη των ελκών και των ακρωτηριασμών καθίσταται σήμερα επιτακτική ανάγκη. Η συχνότητα μπορεί να μειωθεί έως και 80% όταν ακολουθούνταν πρακτικές εκπαίδευσης και πρόληψης από οργανωμένα Ιατρεία Διαβητικού Ποδιού. Μάλιστα, πολλές κυβερνήσεις Ευρωπαϊκών χωρών εφαρμόζουν προγράμματα σε εθνική κλίμακα, με τη θέσπιση και λειτουργία Ιατρείων Διαβητικού Ποδιού, προκειμένου να μειωθούν οι ακρωτηριασμοί.
 Πρόσφατα αποτελέσματα από χώρες όπως η Νορβηγία, η Δανία, η Γερμανία και το Βέλγιο έδειξαν μείωση των ακρωτηριασμών μέχρι και 60%.
Στην Ελλάδα έχει εκπαιδευτεί ένας σημαντικός αριθμός ιατρών και νοσηλευτών που έχουν στελεχώσει Ιατρεία Διαβητικού Ποδιού στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και σε πολλές άλλες πόλεις (Θήβα, Χαλκίδα, Λαμία, Λάρισα, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη, Ιωάννινα, Κέρκυρα, Πρέβεζα, Αγρίνιο, Καλαμάτα, Σπάρτη, Κύθηρα, Ηράκλειο Κρήτης, Ρόδος, Ικαρία, Λήμνος). Στη χώρα μας έρχονται για εκπαίδευση, επίσης, πολλοί ιατροί από την Κύπρο.
 Πολλά από τα Ιατρεία Διαβητικού Ποδιού λειτουργούν εντός των Εξωτερικών Διαβητολογικών Ιατρείων και δεν υπάρχει επίσημη θεσμοθέτησή τους από την πολιτεία, ενώ η εκπαίδευση των ιατρών και των νοσηλευτών είναι εθελοντική. Επίσης, οι ειδικοί Ποδολόγοι – Ποδοθεραπευτές, με εκπαίδευση επιπέδου Τ.Ε.Ι., είναι ελάχιστοι στην Ελλάδα, ενώ αυτοί αποτελούν τη βάση των αντίστοιχων Ιατρείων σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Κατά τους ειδικούς, αυτές οι ειδικότητες θα πρέπει να αναχθούν σε επίπεδο ΑΕΙ, ενώ θα πρέπει να δημιουργηθούν ιατρεία διαβητικού ποδιού σε κάθε νομαρχιακό νοσοκομείο και κέντρο διαβητικού ποδιού σε κάθε περιφέρεια.
 
Τα έλκη και ο ακρωτηριασμός
 
Οι βασικές αιτίες για τη δημιουργία έλκους στα πόδια είναι δυο σοβαρές επιπλοκές της νόσου, η νευροπάθεια και η περιφερική αρτηριοπάθεια. Η νευροπάθεια παρουσιάζεται στο 30% των διαβητικών αρρώστων, οι οποίοι στην Ελλάδα ανέρχονται σε περίπου 250 – 300.000 άτομα. Κατά την εμφάνισή της χάνεται η προστατευτική αίσθηση του πόνου και το σκέλος του διαβητικού ασθενούς δεν «πονάει» όταν κάποιο αιχμηρό αντικείμενο ή θερμό ερέθισμα του προκαλέσουν βλάβη.
 Έτσι, μπορεί να δημιουργηθεί οποιαδήποτε πληγή, χωρίς ο ασθενής να την αντιληφθεί. Η πληγή, όμως, αυτή ταυτόχρονα θα συνεπάγεται και είσοδο μικροβίων στον οργανισμό. Με τον τρόπο αυτόν δημιουργείται φλεγμονή στο πόδι (μυϊκό ιστό και οστά), η οποία, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και ορθολογικά, αφενός επεκτείνεται πολύ γρήγορα και, αφετέρου, καταλήγει σε ακρωτηριασμό.
 Εάν «μαυρίσει» ή αλλάξει το χρώμα του ποδιού προς το σκούρο, υπάρχει συνήθως βλάβη των αγγείων, δηλαδή απόφραξη των αρτηριών που φέρνουν το αίμα στα κάτω άκρα. Αυτή η επιπλοκή ονομάζεται περιφερική αρτηριοπάθεια. Το άκρο που δεν αιματώνεται νεκρώνεται, ολόκληρο ή κάποια δάκτυλα. Ενίοτε η άμεση παρέμβαση που θα ανοίξει την απόφραξη και θα αποκαταστήσει την κυκλοφορία του αίματος σώζει το πόδι. Σε αντίθετη περίπτωση (καθυστερημένη ενημέρωση του ιατρού) θα πρέπει να διενεργηθεί και πάλι ακρωτηριασμός. Στη χώρα μας το ποσοστό των διαβητικών ασθενών που εμφανίζουν αρτηριοπάθεια είναι περίπου 15%, δηλαδή 100 – 150.000 άτομα.
 
Η αντιμετώπιση
 Καταρχάς, οι επιστήμονες προειδοποιούν πως κανένα άκρο δεν θα πρέπει να ακρωτηριάζεται χωρίς να έχει παραπεμφθεί ο ασθενής σε εξειδικευμένο κέντρο. Πριν από αυτό όμως, υπάρχουν απλές συμβουλές που αν εφαρμοστούν από τα άτομα με Διαβήτη σώζουν πόδια:
 *Δεν περπατάμε ποτέ ξυπόλυτοι.
*Ελέγχουμε κάθε βράδυ τα πόδια μας για μικροαμυχές, πληγές ή αλλαγή του χρώματος των δακτύλων
*Χρησιμοποιούμε καθρεφτάκι για να ελέγξουμε τα πέλματα αν υπάρχουν πληγές.
 *Ελέγχουμε τα παπούτσια αν υπάρχει καμιά ραφή ή κανένα καρφί που μπορεί να προκαλέσει τραύμα.
*Δεν πλησιάζουμε τα πόδια σε θερμαντικά σώματα (υπάρχει κίνδυνος εγκαυμάτων). Πλένουμε τα πόδια με χλιαρό νερό κάθε βράδυ.
*Αν τα πέλματα είναι ξηρά χρησιμοποιούμε ειδικούς αφρούς, όχι βαζελίνη.
*Κόβουμε τα νύχια σε ευθεία γραμμή ώστε να μην υπάρχουν αιχμές που τραυματίζουν τα πόδια μας.
*Δεν αφαιρούμε τους κάλους μόνοι μας. Απευθυνόμαστε πάντα σε εξειδικευμένο προσωπικό.
Πηγη: Virus.com.gr