Διαταραχή ελλειματικής προσοχής: Πώς επηρεάζει την οικογένεια;

19/03/2014
Ομάδα Σύνταξης
Οικογένεια

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής — Υπερκινητικότητας είναι διαταραχές που παρεμποδίζουν τη διαδικασία μάθησης επειδή μειώνουν την ικανότητα συγκέντρωσης του παιδιού. Είναι σημαντικό να αποσαφηνισθεί ότι η ΔΕΠ και η ΔΕΠ-Υ δεν είναι διαταραχές της διαδικασίας της μάθησης, αν και μπορούν να συνυπάρχουν με κάποια μαθησιακή δυσκολία. Η μαθησιακή δυσκολία είναι ένα νευρολογικό πρόβλημα που έχει επιπτώσεις στην δυνατότητα του παιδιού να μαθαίνει νέα πράγματα.
Από την επιστημονική ομάδα της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Κλίμακα 
Η ΔΕΠ και η ΔΕΠ-Υ είναι δύσκολο να διαγνωσθούν διότι επηρεάζουν όλους τους τομείς της ζωής του παιδιού: οικογένεια, σχολείο, φιλίες, ομαδικά αθλήματα και εργασία.
Στόχος του κειμένου που ακολουθεί είναι να προσφέρει ορισμένες βασικές πληροφορίες για την επίδραση των ΔΕΠ και ΔΕΠ-Υ στο παιδί και τα πιθανά συναισθηματικά, κοινωνικά και οικογενειακά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από αυτές. Αν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες θα πρέπει να επικοινωνήσετε με κάποιον φορέα που εξειδικεύεται σε παιδιά με διαταραχές ελλειμματικής προσοχής.
Ποιες είναι οι συναισθηματικές επιπτώσεις των ΔΕΠ και ΔΕΠ-Υ;
Η ΔΕΠ και η ΔΕΠ-Υ μπορεί να επηρεάσουν συναισθηματικά το παιδί σας με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, οι οποίοι μπορεί να προξενήσουν σύγχυση τόσο σε αυτό όσο και σε εσάς. Μπορεί να έχει βιώσει για χρόνια εκνευρισμό και αποτυχία, λόγω του προβλήματος, που με την σειρά τους να οδηγήσουν σε συναισθηματική ένταση και ακόμη περισσότερα προβλήματα.
Μερικές από τις συναισθηματικές αντιδράσεις είναι:
βίαιη ή επιθετική συμπεριφορά — το συναίσθημα της αποτυχίας μπορεί να προκαλέσει επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά στο σπίτι ή/και έξω από αυτό.
απόσυρση, άγχος και κατάθλιψη — το παιδί σας μπορεί να γίνει εσωστρεφές και να προσπαθήσει να απομονωθεί από τους άλλους ή μπορεί να αναπτύξει άγχος και κατάθλιψη.
χαμηλή αυτοεκτίμηση – εάν το παιδί σας δεν έχει βιώσει θετικές εμπειρίες λόγω της ΔΕΠ ή της ΔΕΠ-Υ, τότε είναι πιθανό να δυσκολεύεται να αναπτύξει υγιή αυτοεκτίμηση.
σωματικά συμπτώματα – είναι πιθανό το παιδί να θάψει τα συναισθήματα του τόσο βαθιά που θα βγουν πάλι στην επιφάνεια με την μορφή πονοκεφάλων, στομαχικών ή/και μυοσκελετικών προβλημάτων.
Ποιες είναι οι κοινωνικές επιδράσεις;
Επειδή η ΔΕΠ και η ΔΕΠ-Υ είναι τόσο δύσκολο να διαγνωσθούν, ίσως μπερδεύεστε με την κοινωνική συμπεριφορά του παιδιού σας. Ο δάσκαλος στο σχολείο ίσως δεν διερευνήσει την προβληματική ή/και διαταρακτική συμπεριφορά του, διότι δεν μπορεί να κατανοήσει ότι η συμπεριφορά προξενείται από το πρόβλημα του παιδιού να διατηρεί την προσοχή του.
Το παιδί σας μπορεί να προσπαθήσει να καλύψει την δυσκολία του μέσα στην τάξη ή μέσα σε μια ομάδα συνομήλικων του με δύο τρόπους:
να γίνει ο «γελωτοποιός» ή ο «νταής» της τάξης
να αποφεύγει ή να αρνείται να συμμετέχει σε δραστηριότητες όπου δεν είναι βέβαιο για την επιτυχία.
Πως επηρεάζεται η οικογένεια από την ΔΕΠ και την ΔΕΠ-Υ;
Οι διαταραχές αυτές επηρεάζουν όλα τα μέλη της οικογένειας. Σαν γονιός, μπορεί να αισθάνεστε θυμό και ενοχή και να αναρωτιέστε αν θα μπορούσατε να είχατε προλάβει το πρόβλημα προτού δημιουργηθεί ή αν θα μπορούσατε να το είχατε αντιληφθεί νωρίτερα. Τα άλλα σας παιδιά ίσως δεν κατανοούν τι ακριβώς είναι η ΔΕΠ και η ΔΕΠ-Υ. Αυτή η έλλειψη κατανόησης του προβλήματος μπορεί να τα κάνει να βιώνουν θυμό και άγχος για την κατάσταση.
Ξεπερνώντας τις δυσκολίες
Εάν νομίζετε ότι το παιδί σας ίσως πάσχει από ΔΕΠ ή ΔΕΠ-Υ, ο πρώτος στόχος θα πρέπει να είναι να μειώσετε την συναισθηματική ένταση που του δημιουργείται από την σύγχυση και τον εκνευρισμό που βιώνει. Το καλύτερο θα είναι να συνεργαστείτε με μία ομάδα επαγγελματιών για να ανακαλύψετε τι ακριβώς συμβαίνει:
Ο οικογενειακός σας ιατρός πρέπει να εξετάσει το παιδί για οργανικά αίτια πχ. προβλήματα όρασης, ακοής ή ομιλίας.
Ένας ψυχίατρος πρέπει να εξετάσει το παιδί για να διαπιστώσει εάν υπάρχουν ψυχολογικά ή κοινωνικά προβλήματα που προξενούνται από / ή προστίθενται σε αυτά που σχετίζονται με την ΔΕΠ ή την ΔΕΠ-Υ.
Ένας ψυχολόγος ή ένας κοινωνικός λειτουργός πρέπει αν διερευνήσει το οικογενειακό περιβάλλον.
Ένας ειδικός παιδαγωγός πρέπει να εκτιμήσει τις σχολικές ικανότητες του παιδιού και να ελέγξει για οποιαδήποτε πρόβλημα που σχετίζεται με την όραση, την ακοή ή την ομιλία.
Όταν η ομάδα των ειδικών εκτιμήσει πλήρως την κατάσταση του παιδιού σας και το πρόβλημα διαγνωσθεί σωστά, τότε μπορεί να προτείνει το καταλληλότερο θεραπευτικό πλάνο για το παιδί.
Με την κατάλληλη βοήθεια, τα περισσότερα παιδιά με ΔΕΠ ή ΔΕΠ-Υ ξεπερνούν τις δυσκολίες τους, ενώ τα συναισθηματικά τους προβλήματα συνήθως εξαφανίζονται. Πάνε καλύτερα στο σχολείο, βελτιώνουν τις οικογενειακές και φιλικές τους σχέσεις και αυξάνουν πολύ την πιθανότητα τους να αναπτύξουν όλο τους το δυναμικό. Με την βοήθεια της οικογένειας, του σχολείου και των εξειδικευμένων επαγγελματιών, τα παιδιά με ΔΕΠ ή ΔΕΠ-Υ έχουν πολύ καλές πιθανότητες να εξελιχθούν σε υγιείς, ευτυχισμένους και παραγωγικούς ενήλικες.
Εύρεση επιπλέον βοήθειας
Εάν τα συναισθηματικά, οικογενειακά ή κοινωνικά προβλήμα τα συνεχιστούν, το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται υποστήριξη από έναν επαγγελματία της ψυχικής υγείας. Ο οικογενειακός σας ιατρός μπορεί να σας κατευθύνει στους πιο κατάλληλους επαγγελματίες. Μπορεί να χρειαστεί να βοηθηθούν όλα τα μέλη της οικογένειας μέσω της ψυχοθεραπείας ετσι ώστε να μάθουν πως να αλληλοστηρίζονται σε δύσκολες καταστάσεις. \
Χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες;
Εάν ανησυχείτε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει ΔΕΠ ή ΔΕΠ-Υ μιλήστε στον οικογενειακό σας ιατρό ή στο σχολείο του παιδιού σας. Μπορούν να σας παραπέμψουν σε επαγγελματίες που θα αξιολογήσουν την συμπεριφορά του παιδιού. Εάν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες ή οικογενειακή υποστήριξη, επικοινωνήστε με κάποιον φορέα που εξειδικεύεται σε παιδιά με διαταραχές ελλειμματικής προσοχής ή μαθησιακές δυσκολίες, ο οποίος μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε περισσότερη βοήθεια