Ιδεοψυχαναγκασμοί: Τα σημάδια ότι κάποιος έχει έμμονες ιδέες

Οι έμμονες ιδέες είναι επίμονες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις που εισβάλλουν στο μυαλό μας παρά τη θέληση μας και τις οποίες συνήθως βρίσκουμε εξαιρετικά δύσκολο να αγνοήσουμε.

Γράφει η Συμβουλευτική Ψυχολόγος Μεραμβελιωτάκη – Simon Μαρία

Βέβαια, κατά καιρούς, όλοι οι άνθρωποι μπορεί να κάνουν μια ενοχλητική σκέψη όπως ότι άφησαν το σίδερο αναμμένο ή να νιώσουν μια παράδοξη για τα δεδομένα τους παρόρμηση όπως να πηδήξουν στις γραμμές του μετρό καθώς έρχεται το τρένο.

Άρα, από μόνες τους οι δυσάρεστες σκέψεις που εισβάλλουν στο μυαλό μας απροειδοποίητα, δεν αποτελούν πρόβλημα, είναι μάλιστα κάτι πολύ συνηθισμένο.

Οι έμμονες ιδέες στην Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ)

Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, το άτομο, όχι μόνο αδυνατεί να αγνοήσει τις σκέψεις αυτές αλλά τους δίνει και ένα τελείως διαφορετικό νόημα. Πιστεύει λοιπόν, ότι οι σκέψεις του έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν κακό ή να αποτρέψουν δυσάρεστα γεγονότα από το να συμβούν.

Θεωρώντας ότι η σκέψη του έχει τη δύναμη  να προκαλέσει μια συγκεκριμένη πράξη, προσπαθεί να κάνει  ό,τι μπορεί  για να αποτρέψει τα γεγονότα αυτά. Η συγκεκριμένη αντίδραση βέβαια αυξάνει αντί να μειώνει τις παρεισφρυτικές σκέψεις , αυξάνοντας παράλληλα και το άγχος του ατόμου.

Πιστεύει ότι θα προκληθεί κακό

Στην Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή λοιπόν, οι εμμονές (ιδεοληψίες) του ατόμου έχουν ακριβώς αυτό το νόημα: ότι μπορεί να προκληθεί κακό στον εαυτό, σε ένα αγαπημένο πρόσωπο ή σε κάποιον άλλο άνθρωπο από όσα το άτομο με την Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή θα κάνει ή δεν θα κάνει.

Το άτομο επίσης πιστεύει ότι πρέπει και ότι μπορεί να αποτρέψει το κακό από το να συμβεί και αυτό οδηγεί στο να υπερπροσπαθεί για αυτόν τον σκοπό μέσα από καταναγκασμούς και συμπεριφορές αποφυγής. Η υπερβάλλουσα αυτή αίσθηση υπευθυνότητας και οι επακόλουθες προσπάθειες ν’αποτραπεί το κακό είναι το επίκεντρο της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.

Οι πιο συχνές εμμονές (ιδεοληψίες) στην ΙΨΔ είναι:

  • o φόβος μόλυνσης απο βρωμιά,μικρόβια, ιούς, σωματικά υγρά, χημικά κτλ.,
  • αμφιβολίες για την πρόκληση βλάβης, όπως ότι ξέχασε την πόρτα ξεκλείδωτη ή αναμμένο τον θερμοσίφωνα,
  • υπερβολική ενασχόληση με την ακρίβεια, τη συμμετρία και την τάξη,
  • εμμονές σε σχέση με το σώμα και σωματικά συμπτώματα,
  • ιερόσυλες ή βλάσφημες θρησκευτικές σκέψεις,
  • σεξουαλικές σκέψεις ή εικόνες, όπως ότι κάποιος είναι παιδόφιλος και
  • σκέψεις και εικόνες επιθετικότητας και βίας, όπως ότι η μητέρα σκέφτεται ότι μαχαιρώνει το μωρό της

Οι καταναγκασμοί

Για να μετριάσει το άτομο το άγχος που απορρέει από τις εμμονές και να μειώσει την πιθανότητα βλάβης, πράττει επαναλαμβανόμενες πράξεις, που ονομάζονται καταναγκασμοί. Μπορεί να είναι εμφανείς σε τρίτους (π.χ κοιτάς εάν έκλεισες τον θερμοσίφωνα μέχρι να νιώσεις ασφαλής) ή μπορεί να είναι νοερές πράξεις (π.χ το να επαναλαμβάνεις μια συγκεκριμένη φράση στο μυαλό σου).

Εάν πάσχεις από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, είναι σημαντικό να ξέρεις πως είναι αντιμετωπίσιμη και ότι με την κατάλληλη βοήθεια μπορείς να θεραπευτείς. Για αυτόν τον λόγο, συνιστάται να αναζητήσεις κάποια μορφή θεραπείας με κάποιον εκπαιδευμένο ψυχολόγο/ψυχοθεραπευτή.

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Παράνοια και έμμονες ιδέες: Ποια είναι η διαφορά τους;

Τι είναι οι έμμονες ιδέες και πώς αντιμετωπίζονται;

Ιδεοψυχαναγκασμοί: Όταν ο εγκέφαλος μάς φορτώνει με έμμονες ιδέες και ατελή προγράμματα

Σχετικά άρθρα