Το ποδόσφαιρο στην… υπηρεσία του πολέμου (video)

Για κάποιους τα Βαλκάνια είναι ο τόπος, στον οποίο, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, ένα πόλεμος συνεχίζεται μετά το τέλος του με άλλα μέσα.
Όσα έγιναν στο γήπεδο της Παρτιζάν Βελιγραδίου και οδήγησαν στη διακοπή του αγώνα ανάμεσα στην Σερβία και την Αλβανία, ίσως αποτελούν τη συνέχεια μιας μακράς ιστορίας βίας.
Το χάος στο Βελιγρεάδι ξύπνησε μνήμες από τον πόλεμο του 1989-90 μεταξύ της Σερβίας και των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου. Ένας πόλεμος που άφησε πίσω του περισσότερους από δέκα χιλιάδες νεκρούς και τελείωσε ύστερα από μια εκστρατεία βομβαρδισμών από το ΝΑΤΟ.

Ο περιβόητος χάρτης
Ο χάρτης που έγινε η αφορμή για τα επεισόδια ήταν αυτός της αποκαλούμενης από τους εθνικιστές Αλβανούς, «Μεγάλης Αλβανίας» δηλαδή ένας χάρτης που συμπεριλαμβάνει την περιοχή του Κοσσυφοπεδίου τμήματα της Μακεδονίας, της Ηπείρου και την Κέρκυρα. Πρόκειται για τα εδάφη που οι Αλβανοί πίστευαν ότι επρόκειτο να πάρουν μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
Κάποιοι Αλβανοί προφανώς δεν έχουν ξεχάσει αυτή την εποχή και ομοίως κάποιοι δεν έχουν ξεχάσει και φυσικά αποδεχθεί την απώλεια του Κοσσυφοπεδίου. Αλλωστε η Σερβία και η συμμαχική της Ρωσία δεν έχουν αναγνωρίσει την διακύρηξη ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου του 2008. Οι Σέρβοι θεωρούν το Κοσσυφοπέδιο ως τη γενέτειρα του πολιτισμού τους και τιμούν πάντα τη μάχη του 1839. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μάχη στην ιστορία της Σερβίας, η οποία έλαβε χώρα στο Κόσοβο. Σε αυτή ο τελευταίος Σέρβος αυτοκράτορας Λάζαρος αντιμετώπισε τον Οθωμανικό στρατό τον οποίο κατατρόπωσε έχοντας χάσει όμως τους περισσότερους άνδρες του και αφήνοντας και ο ίδιος την τελευταία του πνοή στο πεδίο αυτής της μάχης. Επίσης, σκοτώθηκε και ο σουλτάνος Μουράτ. Από τότε το Κόσοβο συνιστά το κέντρο της ιδιοσυστασίας κάθε Σέρβου.

Ο σκληρός Μπογντάνοφ
Με αφορμή την ιστορία της Σερβίας, τον εθνικισμό και φυσικά όσα έγιναν στο γήπεδο το βράδυ της Τρίτης, ο βρετανικός «Guardian», αναφέρεται στον άνθρωπο που σύμφωνα με την εφημερίδα οδήγησε τους Σέρβους οποαδούς στην εισβολή στον αγωνιστικό χώρο, το βράδυ της Τρίτης. Πρόκειται για τον γνωστό Ιβάν Μπογκντάνοφ, ο οποίος εκτός από ηγέτης των σκληροπυρηνικών οποαδών του Ερυθρού Αστέρα είναι μέλος και του Κινήματος 1839, μια ακροδεξιά εθνικιστική ομάδα με δράση στις διαδηλώσεις εναντίον Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου και των υποστηρικτών του στη δύση.

Ο πόλεμος άρχισε σε ματς
Υπό αυτή την έννοια, ο Μπογκντάνοφ συνεχίζει μια παράδοση που θέλει την άμεση σχέση του του χουλιγκανισμού με την υπερ-εθνικιστική πολιτική. Το πρώτο πραγματικά βίαιο περιστατικό που έλαβε χώρα στην περιοχή και είχε σχέση με το ποδόσφαιρο ήταν μια αναμέτρηση μεταξύ της Ντιναμό Ζάγκρεμπ και του Ερυθρού Αστέρα για το τότε πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας. Μια αναμέτρηση στο Ζάγκρεμπ που για πολλούς ιστορικούς οδήγησε στον πόλεμο της δεκαετίας του ’90.

Είχαν πρηγθεί η εκλογές του τοπικού κοινοβουλίου στην Κροατία στις 6 Μαϊου του 1990, οι οποίες  ανέδειξαν νικητή τον Φράνιο Τούτζμαν, ηγέτη της Κροατικής Δημοκρατικής Ένωσης, του κόμματος δηλαδή, που υποστήριζε την ιδέα για μια ανεξάρτητη Κροατία.
Στο ματς, οι Delije, οι φανατικοί δηλαδή οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα, καθοδηγούνταν από τον Ζέλικο Ραζνάτοβιτς, πιο γνωστό και ως «Αρκάν», ο οποίος αργότερα κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε στην διάρκεια του πολέμου, σε επιχειρήσεις «εθνοκάθαρσης» συνεπικουρούμενος από το τάγμα του, που είχε συγκροτηθεί και από μέλη του πυρήνα των φανατικών, του Ερυθρού Αστέρα. Από την άλλη μεριά, οι BBB (Bad Blue Boys), οι φανατικοί της Ντιναμό, συνδέθηκαν με αντίστοιχες κροατικές «ομάδες», παρόλο που οι ίδιοι, αρνούνται, ακόμη και σήμερα, ότι ήταν υποστηρικτές του Τούτζμαν και δηλώνουν ότι υπήρξαν απλά, υποστηρικτές της ιδέας για ανεξάρτητη Κροατία.

Η κλωτσιά του Μπόμπαν
Τα επεισόδια άρχισαν πριν από τον αγώνα στους δρόμους του Ζάγκρεμπ και το σκηνικό, μεταφέρθηκε αργότερα και μέσα στο γήπεδο. Οι οπαδοί του Αστέρα φώναζαν συνθήματα κατά του Τούτζμαν και οι Κροάτες  ύψωναν σημαίες της Κροατίας. Η αστυνομία που αποτελούνταν κυρίως από Σέρβους και Βόσνιους Μουσουλμάνους, έστρεψε την προσοχή της στους Κροάτες, χωρίς νωρίτερα να παρέμβει και στην εξέδρα των οπαδών του Ερυθρού Αστέρα, γεγονός που εξαγρίωσε περισσότερο, τους οπαδούς της Ντιναμό.
Σχεδόν όλοι οι ποδοσφαιριστές, αποχώρησαν από τον αγωνιστικό χώρο, με την ομάδα του Βελιγραδίου, να φυγαδεύεται, από το γήπεδο, με ελικόπτερο!


Ο 21χρονος τότε, αρχηγός της Ντιναμό, ο Σβόνιμιρ Μπόμπαν βλέποντας έναν αστυνομικό να επιτίθεται σε έναν Κροάτη οπαδό, πήρε λίγα μέτρα φόρα και τον σώριασε στο χορτάρι!
Η παράτολμη ενέργεια του Μπόμπαν, έμελε να γίνει σύμβολο αντίστασης για τους Κροάτες και αναγνωρίζεται ακόμη και σήμερα, ως η πιο διάσημη κλωτσιά. Ο Μπόμπαν, τιμωρήθηκε με εξάμηνο αποκλεισμό, από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία και έγινε το κόκκινο πανί για τους Σέρβους.
Το τέλος του πρωταθλήματος εκείνου, την χρονιά 1990-91, ήταν το τελευταίο υπό την αιγίδα της ενωμένης γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας. Οι Κροάτες, έστησαν μνημείο έξω από το γήπεδο, στο οποίο υπάρχει πλακέτα που αναγράφει: «Για όλους τους οπαδούς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ, για τους οποίους ξεκίνησε ο πόλεμος στις 13/5/1990 και οι οποίοι έδωσαν την ζωή τους, στον βωμό της ανεξαρτησίας της Κροατίας».

Σχετικά άρθρα