Από την ατομική ευθύνη, στην κοινωνική υπευθυνότητα. Είναι το… κλειδί για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού;

Πόσο καλά γνωρίζετε την έννοια της ατομικής ευθύνης; Μια έννοια τόσο απλή και ευκόλως κατανοητή, αλλά συνάμα μια έννοια με τόσο μεγάλη σημασία που είναι απαραίτητη για την ατομική και την κοινωνική υπευθυνότητα και συνοχή.

Γράφει η κοινωνική λειτουργός Ελένη Παπανδρέου

Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ήδη από την πρώιμη ηλικία της ζωής μας ακούμε συχνά να μας λένε την έκφραση «πρέπει να είσαι υπεύθυνος». Υπεύθυνος απέναντι στους γονείς, τους δασκάλους, τους ανθρώπους γύρω μας, τις υποχρεώσεις, τις πράξεις μας. Απέναντι στους εαυτούς μας, όμως, είμαστε το ίδιο υπεύθυνοι; Το να είμαστε υπεύθυνοι στον ίδιο μας τον εαυτό σημαίνει πως έχουμε κατανοήσει τις επιθυμίες μας και τα συναισθήματα μας με αποτέλεσμα οι συμπεριφορές μας και οι αποφάσεις να αποτελούν ως επί τον πλείστον δική μας επιλογή.

Η ατομική μας ευθύνη δεν μπορεί να οριοθετηθεί νομικά και για αυτό κατοχυρώνεται θεσμικά. Δεν αποτελεί προϊόν εξαναγκασμού, αλλά αντιθέτως είναι αποτέλεσμα ηθικού αυτοελέγχου και συνειδησιακού αυταναγκασμού. Είναι προϊόν αυτογνωσίας και συνειδητής ζωής. Δεν θεωρείται συμμόρφωση στον νόμο ή υποταγή στην πρακτική.

Η ατομική ευθύνη αποτελεί στάση ζωής!

Αποτελεί στάση ζωής, επιλογή ευσυνείδητη, καθώς και αποδοχή των θετικών ή αρνητικών αποτελεσμάτων που έχουν οι πράξεις μας τόσο για εμάς τους ίδιους, όσο και για το κοινωνικό σύνολο. Αυτό σημαίνει πως, με την ανάληψη της ευθύνης είμαστε σε θέση να προχωράμε πιο ενεργητικά στη ζωή μας. Κατά συνέπεια είμαστε σε θέση να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε και τις καθημερινές κακουχίες που πάντα θα προκύπτουν στη ζωή μας και στη καθημερινότητα μας.

Με το να αλλάζουμε τον τρόπο σκέψης μας, να βάζουμε τα συναισθήματα μας σε μια σειρά και να αναλαμβάνουμε την προσωπική μας ευθύνη για ότι μας συμβαίνει, είτε είναι καλό είτε όχι, μπορούμε να φέρουμε την πολυπόθητη αλλαγή και τον τρόπο που θα αποφέρει καρπούς στην αντιμετώπιση των καθημερινών μας δυσκολιών.

Παρόλα αυτά, χρειάζεται προσπάθεια στο να μάθουμε να είμαστε πιο συνειδητοί στο τρόπο με τον οποίο ζούμε, συναναστρεφόμαστε με άλλους ανθρώπους και είμαστε ενεργοί στη καθημερινότητα μας. Παρακάτω θα δούμε τρόπος με τους οποίους μπορούμε να κατακτήσουμε το αίσθημα της ατομικής ευθύνης.

Δημιουργήστε σχέσεις με θεμέλια από σεβασμό και ειλικρίνεια.

Για να ευδοκιμήσει αυτή η προσπάθεια θα πρέπει πρώτα από όλα να δείξετε σεβασμό και ειλικρίνεια. Το να αποκτάς μια τέτοιου είδους επαφή με τον ίδιο σου τον εαυτό, θα σταθεί αρωγός στο να χτίσεις μια υγιής σχέση με τους ανθρώπους γύρω σου.

Έτσι, με το να θέσεις τα όρια σου, να αποδεχτείς τα λάθη σου και να νιώσεις σίγουρος για μια επιλογή σου, θα κερδίσεις τον σεβασμό των άλλων με αποτέλεσμα οι σχέσεις να βασίζονται στις ίδιες πεποιθήσεις. Η ευθύνη προκύπτει από την αναγνώριση και τη διεκδίκηση της επιλογής.

Ανακαλύψτε τη θετική έννοια της ευθύνης για το οτιδήποτε στη ζωή σας.

Υπάρχουν στιγμές που μπορεί να θεωρείστε υπεύθυνοι για όσα ζείτε, αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως δεν θα είστε υπεύθυνοι και για το πώς θα τα ζείτε ή για το πώς θα διαχειρίζεστε τα συναισθήματα σας. Το να εντοπίσετε την θετική πλευρά της ευθύνης μέσα στη ζωής σας, σας επιτρέπει να διαμορφώσετε τις καταστάσεις όπως εσείς τις επιθυμείτε και να παραμείνετε πιο ενεργητικοί.

Βάλτε στη ζωή σας τις επιλογές «ναι» και «όχι».

Το γεγονός του να μπορείτε να συμφωνείτε ή ακόμα και να διαφωνείτε με τους ανθρώπους δίπλα σας αποτελεί αθέμιτο δικαίωμα όπου δεν είναι αναγκαίο να απολογηθείτε ή να δικαιολογηθείτε. Κατά συνέπεια, αυτό σημαίνει πως μέσα από τις επιλογές σας οι οποίες και περιβάλλονται από ευθύνες, η αποδοχή ή ακόμα και η άρνηση και απόρριψη καταστάσεων ή συμπεριφορών αποτελεί σημείο αναφοράς για μια καθημερινότητα η οποία θα στηρίζεται στον αλληλοσεβασμό και την ειλικρίνεια.

Εν κατακλείδι, ως μέλη αυτής της κοινωνίας και του ευρύτερου συνόλου οφείλουμε να εναρμονιστούμε σε αυτήν μέσα από την υποχρεωτική συλλογική μας δράση που δεν είναι άλλη από την ατομική μας ευθύνη. «Ήρωας είναι κάποιος που αντιλαμβάνεται την ευθύνη που συνοδεύει την ελευθερία», είχε πει ο Μπομπ Ντίλαν.