Bρέφος: Τι να του λέτε για να μάθει να μιλάει

<p lang="el-GR"><a name="bookmark04"></a></p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><strong><span style="color: #000000;">Η σπουδαιότητα να μιλάτε στο βρέφος σας</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><span style="color: #000000;"><span>Γύρω στο τέλος του πρώτου χρόνου, καθώς το βρέφος γίνε­ται περισσότερο ανεξάρτητο, αρχίζει να αρθρώνει όλο και πιο περίπλοκους ήχους που μοιάζουν με αντίγραφο των λέ­ξεων που λέει η μητέρα του. Η ικανότητά του αυτή πηγάζει κατευθείαν από μια φυσιολογική ανάγκη να επικοινωνεί αλ­λά και από την εμπειρία που είχε ακούγοντας τη μητέρα του να μιλάει. Στην αρχή το βρέφος διασκεδάζει με το να παρά­γει ήχους τους οποίους η μητέρα του επαναλαμβάνει, βοη­θώντας το να τους διατυπώσει πιο καθαρά. Οι πρώτοι ήχοι είναι συνήθως μα-μα ή μπα-μπα και αργότερα η πολύ ση­μαντική λέξη «όχι». Οι ήχοι μα-μα και μπα-μπα, που είναι οι σημαντικότερες λέξεις για το βρέφος, φαίνεται ότι είναι ή­χοι τους οποίους το βρέφος βγάζει αυθόρμητα. Οι λέξεις τις οποίες το νήπιο μαθαίνει αργότερα ποικίλλουν ανάλογα με τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα της οικογένειας. Η ηλικία που το βρέφος θα πει την πρώτη λέξη και η ταχύτητα με την οποία θα συνεχίσει να μαθαίνει να μιλάει ποικίλλει σε μεγά­λο βαθμό από βρέφος σε βρέφος. Ένα παιδί μπορεί πολύ νωρίς να έχει πλούσιο λεξιλόγιο, ενώ κάποιο άλλο ίσως ενδιαφέρεται για το τι συμβαίνει γύρω του, αλλά διστάζει να σταματήσει έναν πιο μωρουδίστικο τρόπο επικοινωνίας με τους άλλους. Αν το βρέφος σας είναι γενικά δραστήριο και δείχνει ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει γύρω του, δεν υπάρ­χει λόγος να ανησυχείτε αν σ’ αυτό το στάδιο αργεί να προ­φέρει λέξεις.</span></span></p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><span style="color: #000000;"><span>Το παιδί που είναι ενός έτους αρχίζει σταδιακά να ζητά πράγματα, να υποδεικνύει τις επιθυμίες του εκφράζοντάς τες περισσότερο μέσα από λέξεις παρά μέσα από σήματα ή χει­ρονομίες. Ωστόσο, στην αρχή, αυτοί οι δύο τρόποι επικοινω­νίας συνδυάζονται και οι λέξεις αποτελούν ένα μόνο μέρος της όλης επικοινωνίας. Πολλές φορές η κατάσταση μιλάει από μόνη της ή ο τόνος της φωνής της μητέρας αρκεί, χωρίς </span></span>να χρειάζεται το βρέφος να ξεχωρίζει τις λέξεις. Με αυτό τον τρόπο η μητέρα διδάσκει στο βρέφος της πώς να μιλάει και μέσα από αυτές τις καταστάσεις το παιδί ακούει και μα­θαίνει τις σωστές λέξεις. Όταν η μητέρα μιλάει στο βρέφος της, πρέπει να χρησιμοποιεί την ίδια λέξη ή φράση πολλές φορές, μιλώντας του αργά και καθαρά. Πρέπει όμως να χρη­σιμοποιεί και ολόκληρες προτάσεις, διαφορετικά το βρέφος θα αποκτήσει μια στεγνή και χωρίς συνέχεια εμπειρία λέξε­ων. Οι περισσότερες μητέρες αρχίζουν πολύ νωρίς να μιλούν με αυτό τον τρόπο στα βρέφη τους, παρόλο που γνωρίζουν ότι το βρέφος τους δεν καταλαβαίνει το νόημα των λέξεων. Έτσι, η μητέρα εξηγεί στο βρέφος τι κάνει όση ώρα του ε­τοιμάζει το φαγητό ή, καθώς το ετοιμάζει για να βγουν έξω, του εξηγεί πού θα πάνε και τι θα κάνουν μετά, όταν επιστρέ­φουν πίσω στο σπίτι. Όταν το βρέφος ακούει τη μητέρα του να μιλά με αυτό τον τρόπο, συνηθίζει τους ήχους και τις λέξεις μέσα σε ένα περιβάλλον που το κάνει να αισθάνεται σιγουριά και προσωπική συμμετοχή. Επιπλέον, με το να α­κούει τον τόνο και τις διακυμάνσεις της φωνής της μητέρας του'εμπλουτίζεται η εμπειρία του. Αργότερα θα βασιστεί σ’ αυτή την εμπειρία για να σχηματίσει μόνο του προτάσεις. Πραγματικά, είναι πολύ ευχάριστο να ακούει κανείς το παι­δί του να μιλάει με μια φωνή που μοιάζει τόσο πολύ με τη δική του!</p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><span style="color: #000000;"><span>Τα παιδικά τραγουδάκια και τα παιχνίδια για πολύ μι­κρά παιδιά που παίζονται με τα δάχτυλα ή στα γόνατα των γονιών είναι όχι μόνο ευχάριστα αλλά και πολύτιμα. Μέσα από αυτά, εξαιτίας της συνεχούς επανάληψης, τα βρέφη ε­ξοικειώνονται με τις λέξεις σε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα, που την εξασφαλίζει η στενή φυσική επαφή με τον πατέρα ή τη μητέρα. </span></span>Μαζί με την εξέλιξη της ομιλίας εξελίσσεται και η ικανό­τητα του βρέφους να σκέφτεται, να μπορεί να συνδέει γεγο­νότα και να προσδοκά τις επόμενες κινήσεις. Του Μάικλ, που ήταν δεκαοχτώ μηνών, του άρεσε πολύ να πηγαίνει με τη γιαγιά του σε έναν κοντινό σιδηροδρομικό σταθμό και να παρακολουθεί τα τρένα που περνούσαν. Πριν ακόμη έρθει το τρένο, φώναζε με τρόπο που εξέφραζε ερώτηση αλλά και επιθυμία: «Έρχονται κι άλλα τρένα». Είχε αναπτύξει την ι­κανότητα να θυμάται τις προηγούμενες επισκέψεις του στο σταθμό και μπορούσε να συνδέσει τις ράγιες που έβλεπε με τα τρένα που περνούσαν. Ο τόνος της φωνής του ήταν ποι­κίλος και μαρτυρούσε την ανυπομονησία και την προσδοκία του. Εκφράζοντας τις λέξεις με αυτό τον τρόπο φαίνεται πως τον διευκόλυνε να αντέχει να περιμένει, κάτι που δεν είναι εύκολο για ένα μικρό παιδί.</p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><strong><em>Η σπουδαιότητα να ακούτε το βρέφος σας</em></strong></p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><span style="color: #000000;"><span>Τώρα θα εξετάσουμε έναν πολύ σημαντικό παράγοντα, που έχει σχέση με τη διαδικασία της εκμάθησης της ομιλίας από το βρέφος. Το βρέφος από μόνο του δεν μπορεί να μάθει να μιλάει απλώς με το να βρίσκεται στο περιβάλλον των ενηλί­κων. Η άλλη μισή προσπάθεια για την ολοκλήρωση της δια­δικασίας εξαρτάται από το αν η μητέρα και τα άλλα μέλη της οικογένειας μιλούν στο βρέφος, καθώς και από το αν ακούνε τις απαντήσεις του. Τα βρέφη που βρίσκονται σε ιδρύ­ματα και δεν έχουν τη μητέρα τους ή υποκατάστατο μητέρας που να ενδιαφέρεται και να αφιερώνει χρόνο και προσοχή στους ήχους που εκφέρουν και αργότερα στις λέξεις που αρθρώνουν, έχουν ένα φτωχό και περιορισμένο λεξιλόγιο. Τα παιδιά επίσης που ανήκουν σε πολυμελείς οικογένειες μπορεί να παρουσιάσουν μια καθυστέρηση στην ομιλία και αυτό συμβαίνει διότι παρόλο που στο περιβάλλον υπάρχει μεγάλη ροή ομιλίας, ίσως δεν υπάρχει ένα άτομο που να α­φιερώνει χρόνο για να μιλάει και να ακούει με ηρεμία τι προσπαθεί να πει ένα παιδί αυτής της ηλικίας. Οι προσπά</span></span>θείες του να γίνει κατανοητό χάνονται μέσα στη γενική οχλο­βοή. Επίσης, στις πολυμελείς οικογένειες, που υπάρχουν με­γαλύτερα αδέρφια, παρουσιάζεται συχνά η τάση να προβλέπονται πολύ γρήγορα οι απαιτήσεις του μικρότερου παιδιού, το οποίο δεν έχει έτσι την ευκαιρία να παλέψει για να εκφραστεί με τις σωστές λέξεις.</p>
<p style="text-align: justify;" lang="el-GR"><span style="color: #000000;"><span>Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να βοηθήσετε το παιδί σας να κατανοήσει το νόημα των λέξεων και να εμπλου­τίσει τις εμπειρίες του είναι να κάθεστε ήσυχα μαζί του, για παράδειγμα την ώρα που ετοιμάζεται να κοιμηθεί, και να κοιτάζετε βιβλία με εικόνες. Στην αρχή το βρέφος διασκε­δάζει να ακούει τη μητέρα ή τον πατέρα να μιλούν για τις εικόνες και με αυτό τον τρόπο ενθαρρύνεται να επαναλαμ­βάνει τις λέξεις μόνο του. Για ένα βρέφος αυτής της ηλικίας είναι μεγάλο αναπτυξιακό επίτευγμα το να μπορεί να κοι­τάζει την εικόνα ενός φλιτζανιού, να το φαντάζεται και να το φέρνει στη σκέψη του, αν σκεφτούμε ότι μέχρι τώρα μπο­ρούσε να καταλάβει μόνο ό,τι βρισκόταν στην πραγματικό­τητα μπροστά του. Το να βρίσκεται στα γόνατα της μητέρας, ή πολύ κοντά σ’ αυτήν ή στον πατέρα, στο τέλος μιας κου­ραστικής ημέρας ανακουφίζει το βρέφος και το βοηθά να συνδέει τη διαδικασία της μάθησης με το αίσθημα της ασφά­λειας, καθώς και με μια ευχάριστη κατάσταση που μοιράζε­ται με άλλα άτομα.</span></span></p>

Σχετικά άρθρα