Έχω πολύ άγχος με τη δουλειά, τι να κάνω;

<p style="text-align: justify;">Σε καιρούς υψηλών ποσοστών ανεργίας το να έχει κανείς δουλειά θα πρέπει να θεωρείται ευτύχημα. Παρ’ όλα αυτά, ο χώρος της εργασίας είναι συχνότατα πηγή πολύ δυσάρεστων συναισθημάτων, κυρίως άγχους.   <br />Το άρθρο υπογράφει η εκπαιδευτική συμβουλευτική ψυχολόγος, Δρ. Καλλιόπη Εμμανουηλίδου<br /> <br />Όπως συμβαίνει γενικότερα με το άγχος, έτσι και το εργασιακό, αν κρατήσει πολύ καιρό, γίνεται μια χρόνια κατάσταση ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη σωματική και για την ψυχική υγεία.<br /> <br />Το άγχος είναι μια συναισθηματική κατάσταση, η οποία προέρχεται από μηχανισμούς του εγκεφάλου προγραμματισμένους να μας θέτουν γρήγορα σε ετοιμότητα, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε έναν κίνδυνο που μπορεί να αφορά όχι μόνο τη σωματική μας ακεραιότητα, αλλά και τη συναισθηματική μας ασφάλεια. Πέρα από το γενικό άγχος, υπάρχουν διάφορες κατηγορίες άγχους ανάλογα με το θέμα με το οποίο σχετίζεται: σχολικό άγχος, άγχος εξετάσεων, άγχος παράστασης, υπαρξιακό άγχος.<br /> <br />Μια κατηγορία είναι και το εργασιακό άγχος, αυτό, δηλαδή, που σχετίζεται με την εργασία ενός ανθρώπου. Ακόμα και όταν κάποιος αγαπάει πολύ τη δουλειά του, δεν είναι σπάνιο η εργασία του να του προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα. Αυτά εκδηλώνονται μέσα από συμπτώματα τα οποία παρατηρούνται σε τρία επίπεδα:<br /> <br />Στη σωματική κατάσταση, εμφανίζονται: κόπωση, ταχυπαλμίες, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, αίσθηση ρηχής αναπνοής, εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και ενοχλήσεις στο πεπτικό σύστημα.<br /> <br />Στη συμπεριφορά, παρατηρούνται: νευρικότητα, κυκλοθυμισμός, τάσεις για απόσυρση, συναισθήματα θλίψης, επιθετικότητα ή τάσεις προς εξαρτήσεις.<br /> <br />Τέλος, στη νοητική κατάσταση παρουσιάζονται: αδυναμία συγκέντρωσης, κακή λειτουργία της μνήμης, δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και την επίλυση προβλημάτων.<br /> <br />Έτσι, ο εργαζόμενος γίνεται δυσλειτουργικός και λιγότερο αποδοτικός, απουσιάζει συχνότερα από τη δουλειά του, δυσκολεύεται στις σχέσεις με τους άλλους εργαζόμενους και κάνει περισσότερα λάθη. Όπως συμβαίνει γενικότερα με το άγχος, έτσι και το εργασιακό, αν κρατήσει πολύ καιρό, γίνεται μια χρόνια κατάσταση που επιφέρει διάφορες επιπτώσεις που το καθιστούν ιδιαίτερα επικίνδυνο και για τη σωματική και για την ψυχική υγεία. Μπορεί ,λοιπόν, να οδηγήσει στη λεγόμενη επαγγελματική εξουθένωση, ένα είδος υπερκόπωσης δηλαδή, με έντονα ψυχικά αλλά και σωματικά συμπτώματα, που κάνει ένα άτομο υπερβολικά κουρασμένο, μη αποδοτικό στην εργασία του και δυστυχισμένο. Ο εργαζόμενος με αυτό το είδος ψυχικής υπερκόπωσης είναι πιθανό να βιώνει μια αίσθηση αποτυχίας και απελπισίας, να έχει τάσεις απόσυρσης και να κάνει αρνητικές ή κυνικές σκέψεις.<br /> <br />Σε ποιες περιπτώσεις παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα άγχους;<br /> <br />Το εργασιακό άγχος, όπως είναι φυσικό, εντείνεται μέσα στο υπάρχον καθεστώς της εργασιακής ανασφάλειας με τις συνεχείς απολύσεις και το φόβο για μη ανανέωση των εργασιακών συμβάσεων. Κάνει την εμφάνισή του όταν:<br /> <br />Το αντικείμενο της εργασίας δεν είναι σαφές: ο εργαζόμενος δε γνωρίζει ακριβώς τι πρέπει να κάνει και νιώθει σύγχυση.<br />Δεν υπάρχει αντιστοίχιση με τις πραγματικές κλίσεις και τα προσόντα του εργαζόμενου.<br />Υπάρχουν υπερβολικές απαιτήσεις, χρονικές πιέσεις (προθεσμίες) ή ευθύνες (π.χ. χειρούργος).<br />Ο εργαζόμενος έχει προβλήματα στις σχέσεις με τους συναδέλφους (π.χ. υπερβολικός ανταγωνισμός) ή το αφεντικό.<br />Δεν υπάρχει αρκετή υποστήριξη από την εργασιακή ηγεσία.<br />Ο εργαζόμενος δεν επιβραβεύεται αρκετά για τη δουλειά του.<br />Ο εργαζόμενος νιώθει ανασφάλεια στις αποφάσεις του και δεν μπορεί να αναπτύξει νέες πρωτοβουλίες.<br /> <br />Εκτός από αυτούς τους παράγοντες που αφορούν το εργασιακό περιβάλλον, το αντικείμενο της εργασίας και τις σχέσεις με άλλα άτομα στο χώρο της εργασίας, επιβαρυντικά επιδρούν και άλλα προβλήματα του ανθρώπου, όπως αυτά που αφορούν την προσωπική του ζωή, την υγεία του ή την οικογένειά του.<br /> <br />Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το εργασιακό άγχος;<br /> <br />Οι επιπτώσεις του εργασιακού άγχους πλήττουν και τους ίδιους τους εργαζόμενους αλλά και τους οργανισμούς, επιχειρήσεις ή φορείς στους οποίους εργάζονται. Έτσι, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί αυτή η ψυχική κατάσταση το συντομότερο. Πολλές εταιρίες στο εξωτερικό προσφέρουν ορισμένες ανακουφιστικές παροχές, όπως ευέλικτα ωράρια ή συνδρομές σε γυμναστήρια, που δεν επικεντρώνουν, όμως, στα αίτια του προβλήματος. Συχνά οι οργανισμοί διεξάγουν και σεμινάρια επικοινωνιακών δεξιοτήτων και διαχείρισης συγκρούσεων ή άγχους.<br /> <br />Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στην ίδια την εργασία, μπορούν να δοθούν περισσότερα κίνητρα, αναγνώριση, ενδιαφέρον και σαφέστερο αντικείμενο που να ταιριάζει με τις κλίσεις του εργαζόμενου. Βοηθά ιδιαίτερα και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος, ώστε να είναι πιο ξεκούραστο και δημιουργικό. Επίσης, μια πιο υποστηρικτική και δίκαιη στάση της ηγεσίας και η καλύτερη διαχείριση των σχέσεων του ανθρωπίνου δυναμικού συνεισφέρουν στην εξάλειψη των δυσάρεστων συναισθημάτων στον εργασιακό χώρο.<br /> <br />Ο ίδιος ο εργαζόμενος, από την πλευρά του, μπορεί να μάθει να αναγνωρίζει τα συμπτώματα του εργασιακού άγχους και να διαχειρίζεται καλύτερα το χρόνο, το περιβάλλον, τις κρίσεις, τις συγκρούσεις και τις σχέσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπος στη δουλειά του. Πολλές φορές μάλιστα χρειάζεται να μεταβάλει γενικότερα τη στάση του απέναντι στη ζωή: να μάθει να είναι πιο ρεαλιστής, να κάνει καλύτερη διαχείριση του χρόνου του, να μην ταυτίζει τη ζωή του με την εργασία του και να καλλιεργεί και τους άλλους τομείς της ζωής του.<br /> </p>

Σχετικά άρθρα