Το 1958 δεν υπήρχε τηλεόραση, τουλάχιστον στην Ελλάδα , ούτε οι αποστολές για μεγάλους ποδοσφαιρικούς αγώνες ήταν κάτι που συνήθιζαν οι εφημερίδες της εποχής (αυτό δεν έχει αλλάξει ούτε σήμερα για διαφορετικούς όμως λόγους…). Κι όμως ένας Έλληνας δημοσιογράφος παρακολούθησε τον τελευταίο αγώνα της μεγάλης Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο Βελιγράδι . Ήταν ο απεσταλμένος της «Αθλητικής Ηχούς», Σταμάτης Γρατσίας, που αργότερα έγινε και διευθυντής της εφημερίδας.
Είναι ένα ντοκουμέντο που μπορεί να βρει κανείς στις σελίδες της «Αθλητικής Ηχούς» την μεθεπόμενη της τραγωδίας. Ο Σταμάτης Γρατσίας, την παραμονή του πήγε στο ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει η αποστολή της Γιουνάιτεντ, μίλησε με τον Μπάσμπι και κάποιους από τους παίκτες που έχασαν τη ζωή τους στην αεροπορική τραγωδία που ακολούθησε.
Διατηρήσαμε την ορθογραφία και τη σύνταξη του πρωτοτύπου. Προσαρμόσαμε όμως το κείμενο στο μονοτονικό.
Βελιγράδι, 5
Του απεσταλμένου μας κ.ΣΤ.ΓΡΑΤΣΙΑ
Η Γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα βρίσκεται από το πρωί στο πόδι. Το απόγευμα θα γίνη η μετά μεγάλου ενδιαφέροντος αναμενούμενη συνάντησις για το Κύπελλον Πρωταθλητριών Ευρώπης μεταξύ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και του Ερυθρού Αστέρος. Το ενδιαφέρον του αγώνος αυτού εκορυφώθη όταν στο πρώτο ματς που διεξήχθη στην Αγγλία η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εκέρδισε μόνο με 2-1. Αυτό έδωκε φτερά και ελπίδες εις τους Γιουγκοσλάβους που περίμεναν καιρό την σημερινή ρεβάνς.
Όπου κι αν πας, όπου κι αν σταθής στο Βελιγράδι ακούς δύο πράγματα: «Σβέρτσα», «Τούο Χόλα». Δηλαδή το σύνθημα οθυ έχει ριφθή από πολλές μέρες είναι «Ερυθρός Αστήρ 2-0». Αυτό το σκορ που θ’ αποκλείση την Μάντσεστερ το απόγευμα το πιστεύουν όλοι εδώ πέρα. Από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο, μέχρι τον τελευταίο παίκτη της γιουγκοσλαβικής πρωταθλητρίας. Οι δηλώσεις τους, τις παραμονές του ματς πως θα κερδίσουν με δύο γκολ διαφορά ενέπνευσε τρομερή αισιοδοξία εις τους Βελιγραδινούς. Κανείς δεν πιστεύει πως ο Ερυθρός Αστήρ, η αγαπημένη τους Σβέντζα μπορεί να χάση.
Η περίφημη αγγλική πρωταθλήτρια με όλους τους άσσους της έφθασε δύο μέρες προ της διεξαγωγής του αγώνος αεροπορικώς. Κατά την άφιξιν του αεροσκάφους εις τι Βελιγράδι παρ΄ ολίγον να συμβή δυστύχημα. Λόγω των χιόνων και της πυκνοτάτης ομίχλης, όταν το αεροσκάφος προσήγγισε τον αεροδιάδρομος διετάχθη να απομακρυνθή για να επανέλθη αργότερα. Αυτό πράγματι έγινε. Έπειτα από δέκα λεπτά το αεροσκάφος έφθασε επάνω από το αεροδρόμιο, αλλά και πάλιν έλαβε εντολήν (αυτά συνέβαιναν την Δευτέρα το απόγευμα) να απομακρυνθή και να κατευθυνθή εις Βιέννην, όπου θα διανυκτέρευε για να επανέλθη την Τρίτην το πρωί. Επειδή όμως ο Άγγλος κυβερνήτης του σκάφους επέμενε επεφασίσθη να επιτραπή η προσγείωσις η οποία και έγινε με κόπο αλλά ομαλά. Παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Η αγγλική αποστολή εγένετο δεκτή με ενθουσιασμό από τους Γιουγκοσλάβους. Εν συνεχεία παίκται και συνοδοί κατέλυσαν στο ξενοδοχείον «Μετροπόλ». Τέσσερα όμως μέλη του πληρώματος του αεροσκάφους και δύο γυναίκες συνοδοί κατέλυσαν στο «Μάζεστικ», το έτερο πολυτελές ξενοδοχείο της γιουγκοσλαβικής πρωτευούσης.
Μέχρι το απόγευμα της άλλης ημέρας ο Ματ Μπάσμπυ και τα παιδιά του παρέμειναν στο ξενοδοχείο τους. Κανείς δεν βγήκε από αυτό, ούτε για να δη το Βελιγράδι. Συγκεντρωμένοι την Τρίτη το πρωί στην μεγάλη αίθουσα του «Μετροπόλ» έπαιζαν σκάκι, χαρτιά και ησχολούντο με διάφορα άλλα πράγματα χωρίς να συζητούν για το κρίσιμο ματς της επομένης.
Εκεί τους συναντήσαμε την Τρίτη το πρωί. Ήταν όλοι συγκεντρωμένοι γύρω από τον Ματ Μπάσμπυ. Με τη βοήθεια Γιουγκοσλάβου συναδέλφου «ενοχλήσαμε» για λίγα λεπτά τον διάσημο Σκωτσέζο προπονητή της ομάδος-θαύμα όπως απεκλήθη.
Του ζητήσαμε τα προγνωστικά του για το ματς της επομένης. Δεν βιάστηκε καθόλου να απαντήση. Σκέφθηκε λίγο, τράβηξε μια από την πίπα του και μετά σήκωσε το δεξί του χέρι: «Θρή»
Αυτό το «θρή» δεν μπορούσε να λύση την απορία μας και το κατάλαβε. Έτσι είπε μερικές ακόμη λέξεις επεξηγώντας το «θρή»:
-Οι μπέμπηδες θα επιτύχουν αύριο τρία γκολ. Αν οι Γιουγκοσλάβοι επιτύχουν πέντε θα προκριθούν αυτοί στους ημιτελικούς του Κυπέλλου Ευρώπης.
Θελήσαμε να μιλήσουμε λίγο και με τους άσσους της περιφήμου ομάδος. Δίπλα μας ακριβώς έπαιζαν σκάκι δύο από τους τρεις Ιρλανδούς της Μάντσεστερ. Ο φημισμένος γκολκήπερ Χάρι Γκρεγκ (26.000 λίρες ηγοράσθη προ δύο μηνών) και ο τρίτος μπακ Τζάκυ Μπλασφλόουερ. Ο Χάρρυ Γκρεγκ άκουσε την ερώτησί μας χωρίς να σταματίσει να κινή ένα πιόνι στο σκάκι που είχε μπροστά του. Ξαφνικά σήκωσε το κεφάλι του και πρόλαβε τον Μπλασφλάουερ που ετοιμαζόταν να απαντήση:
«Εμείς θα προχωρήσουμε στο Κύπελλο Ευρώπης».
Ο Τόμμυ Ταίηλορ, ο κεντρικός κυνηγός που θεωρείται σήμερα μορφή του Ευρωπαϊκού φουτμπώλ βρισκόταν παρακάτω κι έπαιζε πινάκλ με τον Έντυ Κόλμαν, τον δεξιόν χαφ, τον Ντένις Βιάλλετ (μέσα αριστερά) και τον αρχηγόν της ομάδος αριστερόν μπακ Ρότζερ Μπυρν. Σταμάτησαν για ένα λεπτό το παίξιμο και ο αρχηγός τους Μπύρν μίλησε για όλους:
«Είμαι βέβαιος πως θα νικήσουμε. Κι ο Τόμμυ (έδειξε τον Ταίηλορ) συμφωνεί μαζί μου, έτσι τουλάχιστον κατάλαβα από μια συζήτησι που είχαμε χθες το βράδυ.
Στις τρεις το απόγευμα (την Τρίτη πάντα) η Μάντσεστερ μετέβη για προπόνησι στο στάδιο της Παρτιζάν όπου θα διεξάγετο ο αγών. Επειδή όμως διάφορα συνεργεία καθάριζαν το τερραίν από τα χιόνια (είχε πέντε περίπου εκατοστά ύψος), τους συνέστησαν να προπονηθούν στο κείμενο σε απόστασι ενός περίπου χιλιομέτρου γήπεδο του Ερυθρού Αστέρος. Εκεί για σαράντα λεπτά οι Άγγλοι πρωταθληταί γυμνάστηκαν υπό την επίβλεψιν του Ματ Μπάσμπυ και των βοηθών προπονητών της ομάδος. Έπειτα ντύθηκαν και χειροκροτούμενοι από 5.000 Βελιγραδιώτες φιλάθλους που έσπευσαν να τους θαυμάσουν ανέβηκαν στο «πούλμαν» και γύρισαν στο «Μετροπόλ».
Πίσω τους οι Γιουγκοσλάβοι πρωταθληταί του Ερυθρού Αστέρος μόλις εγκατέλειψαν το γήπεδο έσπευσαν να προπονηθούν κι αυτοί για μισή ώρα μόνον αφού το σκοτάδι είχε αρχίσει να απλώνη τα μαύρα φτερά του.
Η… τελευταία παράσταση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
Ο απεσταλμένος της «Αθλητικής Ηχούς» Σταμάτης Γρατσίας παρακολούθησε τον …τελευταίο χορό της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πριν τη τραγωδία του Μονάχου. Το 3-3 με τπν Ερυθρό Αστέρα. Η περιγραφή του αγώνα αποτελεί ένα σπάνιο ντοκουμέντο. Οι λόγοι είναι πολλοί. Τότε, το 1958, δεν υπήρχε τηλεόραση και τα ματς τα έγραφαν οι δημοσιογράφοι πιο παραστατικά. Ήταν περισσότερο περιγραφές και λιγότερο ανάλυση – περιγραφή. Αυτό το κομμάτι όμως παρουσιάζει γλαφυρά τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Μιλά για τον τρόπο παιχνιδιού της, παρουσιάζει τα αστέρια της και στα… συστήνει στο ελληνικό κοινό. Δυστυχώς χωρίς να το μαντεύει ο Έλληνας δημοσιογράφος γίνεται ο θεατής μιας ομάδας που δεν θα ξανάβλεπε κανείς!
Αποστολή ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΓΡΑΤΣΙΑΣ
Λίγη ώρα έχει περάσει από την στιγμή που ο Αυστριακός διαιτητής Καρλ Κάϊνερ εσφύριξε την λήξι του αγώνος Ερυθρού Αστέρος – Μάντσεστερ. Το μεγάλο ταμπλώ του Σταδίου Παρτιζάν έγραφε στο τέλος: 3-3. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι η πρώτη μέχρι στιγμής ομάς που εισήλθε στους ημιτελικούς του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης 1958 αφού στο πρώτο ματς είχε νικήσει 2-1.
Πενήντα πέντε χιλιάδες Βελιγραδινοί φεύγουν από το γήπεδο με σφιγμένη την καρδιά. Το 2-0 υπέρ του Ερυθρού Αστέρος που ποθούσαν, που ονειρεύοντο από μέρες τώρα έχει γκρεμισθή, έχει σβύσει. Οι ιαχές του που άρχισαν δέκα λεπτά προτούν αρχίσει το ματς και που έφθαναν μέχρι τον ουρανό δεν στάθηκαν ικανές να κλονίσουν τους Άγγλους πρωταθλητάς. Διότι αυτοί ψύχραιμοι και ανώτεροι καταφανώς εκέρδισαν την πρόκρισι αφού έκαναν μία εκπληκτική εμφάνισι. Το 3-3 δεν δείχνει την πραγματική όψι του μεγάλου αγώνος που είχε κριθή ήδη από το πρώτο ημίχρονο. Το 3-3 έγινε στο 91΄(ο διαιτητής εθεώρησε σωστό να κρατήση καθυστέρηση 3 λεπτών για τραυματισμούς παικτών και αλλαγή της μπάλλας αφού ειδοποίησε φυσικά στο90’τους αρχηγούς των ομάδων Μίτιτς (Ερ.Αστήρ) και Μπύρν (Μάντσεστερ). Ούτε ο πιο φανατισμένος οπαδός του Ερυθρού Αστέρος δεν μπορεί να διανοηθή μετά το α’ ημίχρονον ότι η ομάς του θα είχε ελπίδες να προκριθή. Το 2-1 του πρώτου αγώνος στο Μάντσεστερ τους είχε ενθαρρύνει. Και από τη στιγμή που άρχισε το ματς άρχισαν να συγκλονίζουν το γήπεδο με την ιαχή «Σβέντσα – Σβέντσα». Γρήγορα, πολύ γρήγορα, η ιαχή έσβυσε. Δεν είχαν περάσει δύο λεπτά όταν το ταμπλώ έδειχνε:
Μάνσεστερ 1 – Ερ.Αστήρ 0. Μία αστραπιαία επίθεσις των Άγγλων άφησε άναυδους τους Γιουγκοσλάβους. Η μπάλλα από τους Κόλμαν – Έντουαρντς – Τσάρλτον έφθασε στον Ταίηλορ. Αυτός ξέφυγε δεξιά παρακολουθούμενος από τον Μίτιτς. Τον παρέσυρε λίγα ακόμα μέτρα και μετά έκοψε τη μπάλλα στο Βιόλλετ. Ο μέσα αριστερά προχώρησε λίγο με μια προσποίηση έξουδετέρωσε τον Σπάιτς και βρέθηκε μόνος του προ του Μπεάρα. Ο διάσημος γκολκήπερ τινάχθηκε απεγνωσμένα στα πόδια του, αλλά αυτός είχε ήδη σουράρει σωστά. Το πρώτο γκολ ήταν γεγονός, το πρώτο γκολ που ήταν τόνωσις ηθικού των παικτών της Μάντσεστερ αφού οι φωνές είχαν σταματήσει.
Για μερικά λεπτά η Μάντσεστερ υπερέχει συντριπτικά. Ο Μπεάρα πέφτει μέσα στο χιόνι πότε δεξιά, πότε αριστερά για να μαζεύη την μπάλλα. Το γήπεδο νεκρώνεται στο13’καθώς η μπάλλα βρίσκεται έπειτα από καταπληκτικό σε ταχύτητα συνδιασμό Ταίηλορ – Βιόλλετ και σουτ βολέ του Τσάρλτον στα δίχτυα. Μα ο επόπτης είχε σημειώσει οφ σάιντ τον Βιόλλετ και το γκολ ακυρούται.
Λίγο αργότερα τραυματίζεται ο Έντουαρντς, ο χαφ της Μάντσεστερ που κυριαρχούσε στο κέντρο του γηπέδου. Αυτό δίνει κουράγιος τους Βελιγραδινούς να επιτεθούν για μερικά λεπτά χωρίς όμως ν’ απειλήσουν την εστία του Γκρεγκ.
Η Μάντσεστερ επικρατεί
Μετά το20’η Μάντσεστερ αρχίζει ένα τρομερό σε ταχύτητα, δύναμι και επινοήσεις παιχνίδι. Η άμυνα του Ερυθρού Αστέρος ενισχυμένη από τους ντεμί αμύνεται λυσσωδώς για να κρατήση το σκορ. Τρία αλλεπάλληλα κόρνερ (22’-23’25’) αποκρούονται και στο26’έπειτα από ένα σουτ του Μόργκαν ο Μίτιτς αποκρούει την μπάλλα ακριβώς επί της γραμμής του τέρματος.
Ένα λεπτό αργότερα (27’) ο 18ετής μέσα δεξιά Μπόμπυ Τσάρλτον φεύγει ασύλληπτος από το κέντρο του γηπέδου και από40 μέτραπριν φθάσει στην περιοχή στέλνει ένα κεραυνοβόλο – μ΄όλη τη σημασία της λέξεως – σουτ. Ο Μπεάρα στάθηκε αδύνατο να αποκρούση και το σκορ είχε γίνει 2-0. Πέρασαν δύο ακόμη λεπτά που οι Βελιγραδινοί προσπαθούσαν με κόπο να δείξουν την παρουσία τους στο γήπεδο. Ήλθε όμως το τρίτο γκολ για να τους καταρρεύση. Ο Κόλμαν εκτύπησε φάουλ, ο Έντουαρντς με κεφαλιά έστειλε τη μπάλλα για τρίτη φορά στα δίκτυα του Ερυθρού Αστέρος.
Στο τελευταίο τέταρτο του ημιχρόνου ο Βλαδίμηρος Μπεάρα έσωσε την ομάδα του από την καταστροφή. Δύο τρομερά σουτ των Ταίηλορ (37΄) και Έντουαρντς (39’) αποκρούει με απίθανες εκτινάξεις στη ρίζα της καθέτου δοκού. Μία ακόμα σέντρα του έξω αριστερά Σέυλον χτυπά στην οριζόντια δοκό κι έτσι στο τέλος του πρώτου μέρους η Μάντσεστερ προηγείται 3-0. Σ’ αυτά τα 45 λεπτά – όπως ομολογεί κι ο Γιουγκοσλαβικός τύπος – οι πρωταθληταί του Ερυθρού Αστέρος μόνο δύο φορές επίεσαν την εστία της Μάτσεστερ. Στο11’όταν ο Γκρεγκ τινάχτηκε κι εμπλόκαρε την μπάλλα πριν ο Σεκουλάρτετς πιάσει κεφαλιά και στο40’όταν ένα μακρυνό σουτ του Μίτιτς έφυγε ελάχιστα άουτ.
Το δεύτερο λεπτό του β’ ημιχρόνου έκανε τους 55.000 θεατάς να ξεσπάσουν κυριολεκτικά και να βγάλουν από πάνω τους τον βραχνά του 3-0. Ο πανύψηλος και γνωστός μας διεθνής Κόσιτς που έπαιζε μέσα αριστερά, από το ύψος της περιοχής και χωρίς κανείς να το περιμένει έστειλε ένα ισχυρότατο σουτ που βρήκε τον Γκρεγκ στον «ύπνο».
Τρία – ένα στο2’είναι μια σπουδαία αρχή για αντεπίθεση και η εξέλιξις του αγώνος έδειξε πως ήταν κάτι πάρα πάνω.
Οι ιαχές έδωσαν πνοή στους Βελιγραδινούς και για δέκα λεπτά η εστία της Μάντσεστερ διήλθε κρίσιμες στιγμές. Τελικά στο10’έγινε το 3-2. Ο Τάσιτς έτρεχε στο ίδιο ύψος με τον Τζονς στην περιοχή. Κάτι μεσολάβησε, ίσως γλύστρημα ή και τζαρτζάρισμα και βρέθηκαν κι οι δύο στο χιόνι. Ο διαιτητής έδειξε αμέσως το σημείο του πέναλτι και πήρε μόνος του τη μπάλλα για να τη μεταφέρη εκεί. Κανείς δεν διεμαρτυρήθη. Και ο Τόσιτς πήρε θέσι πίσω από τη μπάλλα. Στο γήπεδο δεν ακουγόταν τίποτα καθώς ο διεθνής φορ του Ερυθρού Αστέρος ξεκινούσε. Το σουτ έστειλε τη μπάλλα στο δεξιό «Γ» του Κρεγκ. Ο ξανθομάλλης Ιρλανδός τινάχτηκε, άγγιξε ελαφρώς τη μπάλλα χωρίς όμψς να αλλάξη ριζικά την πορεία. Και το γήπεδο εσείσθη κυριολεκτικά καθώς το ταμπλώ έδειχνε:10’Ερυθρός Αστήρ 2- Μάντσεστερ 3.
Τριανταπέντε λεπτά υπολείποντο ακόμη, δηλαδή χρόνος υπεραρκετός για πολλά πράγματα. Αυτό εσκέπτοντο όλοι οι θεαταί του Σταδίου «Παρτιζάν» και οι ιαχές έφθασαν στο κατακόρυφο λίγα λεπτά αργότερα όταν παρ’ ολίγον να συμβή το 3-3.
Προτού όμως φθάσει το παιχνίδι στο18’σ’ αυτό που έγινε αυτή η φάσις θα πρέπει να σημειωθή ότι μετά το 3-2 η Μάντσεστερ άρχισε πια να παίρνη σοβαρά την απειλή. Έτσι η «μηχανή» της άρχισε να δουλεύη πάλι με έντασι όπως στο α’ ημίχρονο. Από το10’μέχρι το18’η εστία του Ερυθρού Αστέρος δέχτηκε τα πυρά των κυνηγών της. Και στο12’ο δεξιός χαφ Έντυ Κόλμαν που βρέθηκε πλησίον της περιοχής του Μπεάρα έστειλε ένα γερό σουτ που απεκρούσθη από την δοκό. Λίγο αργότερα ο Ταίηλορ έχασε ευκαιρία από κοντά για να φθάσουμε στο18’αυτό που ίσως να άλλαξε τη πορεία του αγώνος.
ΣΟΥΤ ΣΕ ΚΕΝΗ ΕΣΤΙΑ
Μία αιφνιδιαστική αντεπίθεσις του Ερυθρού Αστέρος βρήκε αδύνατη την άμυνα της Μάντσεστερ γιατί οι δύο χαφ Κόλμαν-Εντουαρντς ήσαν στη περιοχή των Γιουγκοσλάβων. Έτσι όταν ο έξω δεξιά Μποροζάν έστειλε καλοζυγισμένη σέντρα ο Γκρεγκ έμεινε ανυπεράσπιστος γιατί την ώρα που έφθανε η μπάλλα ο τρίτος μπακ Τζον εγλύστρισε και έπεσε στο έδαφος. Ο Τόσιτς ώρμησε προς την μπάλλα αλλά επειδή δεν μπορούσε να προφθάση τον Γκρεγκ έπιασε τον γκολκήπερ από το χέρι, τον έσπρωξε και έπεσε μαζί του στο έδαφος. Ο διαιτητής μακρυά από την φάσι δεν αντελήφθη τίότε και η μπάλλα εκύλησε αριστερά όπου ο Τσόκιτζ είχε την ευχέρεια να την στείλη στη κενή εστία. Έχασε όμως την ψυχραιμία του και ενώ το πλήθος ήταν έτοιμο να κραυγάση την ισοφάρισι η μπάλλα έφυγε έπειτα από σουτ του έξω αριστερά ξυστά άουτ.
Οι ελπίδες των Γιουγκοσλάβων για ισοφάρισι και νίκη χάθηκαν στο24’όταν ένα καλοκτυπημένο φάουλ του Κόστιτς απέκρουσε με μπλονζόν σε κόρνερ ο Γκρεγκ.
Από το30’και πέρα η Μάντσεστερ αντεπετέθη και διετήρησε καθαρά την πρωτοβουλία. Οι Βελιγραδινοί είχαν χάσει πιά τις ελπίδες των για νίκη ή και μία ισοπαλία ακόμη. Προσπαθούσαν απεγνωσμένα να συγκρατήσουν την επίθεση της Μάντσεστερ που ήταν πράγματι χάρμα οφθαλμών καθώς εκινείτο σαν καλοκουρδισμένο ρολόι.
Στο 35΄ ο έξω αριστερά Σάνλον έστειλε έναν κεραυνό από αριστερά. Η μπάλλα απεκρούσθη από την δοκό και κύλησε προς τον Ταίηλορ που εσούταρε προς την κενή εστία (ο Μπεάρα ήταν ήδη πεσμένος). Το σώμα του Ζέκοβιτς ανέκοψε την πορεία της προς τα δίχτυα χωρίς όμως να την απομακρύνη. Έτσι μέχρι το τέλος του αγώνος η Μάντσεστερ υπερείχε επωφελουμμένη και του ότι ο Ερυθρός Αστήρ από το39’έπαιζε με 10 παίκτας λόγω τραυματισμού και αποχωρήσεως του Τόσιτς.
ΙΣΟΦΑΙΡΙΣΙΣ ΣΤΟ 91’
Όταν το ρολόϊ του Σταδίου έδειξε90’ο διαιτητής έτρεξε στο κέντρο, εκάλεσε τους δύο αρχηγούς και τους εγνωστοποίησε ότι θα κρατήση παράτασιν 3 λεπτών. Έτσι και έγινε. Αυτά τα τρία λεπτά στάθηκαν μοιραία για την Μάντσεστερ. Στο91’μια βαθειά σέντρα του Μίτιτζ ανάγκασε τον Γκρεγκ να πέση στα πόδια του Σεκουλάρετς. Έπιασε όμως την μπάλλα λίγο πιο έξω από την μεγάλη περιοχή, ο διαιτητής το αντελήφθη και κατελόγισε φάουλ. Οι Άγγλοι έκαναν γρήγορα τείχος, αλλά το σουτ του Κίστιτς ήταν αριστουργηματικό και έστειλε τη μπάλλα πάνω από τα κεφάλια τους στα δίχτυα του Γκρεγκ. Το γήπεδο εσείσθη για μια ακόμη φορά και μετά νεκρώθηκε πάλι καθώς ο διαιτητής σε λίγο εσφύριξε τη λήξι του συγκλονιστικού αγώνος.
«Είναι πραγματικά μια καταπληκτική ομάς η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ». Αυτά εδήλωσε εγκαταλείπων το γήπεδο ο Βλαδίμηρος Μπεάρα. Και συνεπλήρωσε αργότερα ο Μίτιτς:
«Μαζί με τη Ρεάλ είναι οι καλύτερες της Ευρώπης. Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να την κερδίσουμε αφού σήμερα που κάναμε το καλύτερο εφετεινό μας παιχνίδι με κόπο αποσπάσαμε ισοπαλία».
Αυτά τα λόγια των άσσων του Γιουγκοσλαβικού φουτ-μπωλ είναι κάτι πάρα πάνω από αληθινά. Όλοι οι θεαταί του Σταδίου «Παρτιζάν» εγκατέλειψαν το γήπεδο με θλιμμένη την καρδιά μα και γοητευμένοι από το παιχνίδι μιας τόσο μεγάλης ομάδος, μιας ομάδος που δεν της λείπει τίποτα και που έχει πλησιάσει το τέλειο.
Γκολκήπερ, ο περίφημος Ιρλανδός Χάρρυ Γκρεγκ. Ελαστικός με αντίληψι και θάρρος.
Δύο μπακ, ο γιγαγντόσωμος δεξιός Φουλκς και ο αρχηγός της Ρότζερ Μπύρν, που παίζει τόσο απλά και αθόρυβα σαν να μην υπάρχει στο γήπεδο.
Τρίτος μπακ ένας κολοσσός 2, περίπου, μέτρων, ο Τζονς΄, που δεν χάνει ποτέ κεφαλιά και επί πλέον παρά τον όγκο του δεν υποπίπτει σε φάουλ.
Τα δύο χαφ καταπληκτικά σε ταχύτητα, αντοχή με μεγάλη ακρίβεια στις πάσσες. Ο Έντουαρντς (αριστερά) που θεωρείται σήμερα σαν ο καλύτερος του κόσμου παίζει πάντα επιθετικά. Τον βλέπει κανείς πάντοτε έξω από την περιοχή της αντιπάλου ομάδος. Τον καλύπτει τότε ο δεξιός Κόλμαν που περνά στο κέντρο του γηπέδου και όταν χρειάζεται – πράγμα που συμβαίνει πολλές φορές – γίνεται κι αυτός 7ος κυνηγός.
Η επιθετική γραμμή έχει κάτι που συναρπάζει. Γρήγορες, μικρές πάσσες, μπασίματα των ακραίων και σουτ. Σουτ από οιανδήποτε θέσι εάν όμως υπάρχει πεδίο.
Ο κεντρικός κυνηγός Τόμμυ Ταίηλορ είναι ο αρχιστράτηγος, ο δημιουργός. Τρέχει σαν δαιμονισμένος και μετά κόβει την μπάλλα στον εξτρέμ ή τον ενδιάμεσο. Σπάνια να ωλοκληρώση μόνος την προσπάθειά του. Γι’ αυτό και τα περισσότερα γκολ επιτυγχάνουν οι ενδιάμεσοι και ιδίως ο μέσα δεξιά Μπόμπυ Τσάρλτον.
Αυτό το 18χρονο παιδί είναι ο εκτελεστής. Σουτ ευθύβολο και γερό. Δύσκολα θ’ αποκρουσθή αν πάρη πορεία προς τα δίχτυα. Πιο πίσω από τους Ταίηλορ – Τσάρλτον κινείται ο Βιολλέτ. Φαίνεται ασθενικός κι όμως έχει τρομερές δυνάμεις. Οι πάσσες του εκπληκτικές σε ακρίβεια. Το σπουδαιότερο κατορθώνει να μένη πάντα αμαρκάριστος.
Οι δύο εξτρέμ Μόγκαν και Σάνλαν (17 ετών ο καθέντας) φοβεροί σε ταχύτητα και επινοήσεις. Η μπάλλα δεν έφευγε από τα πόδια τους αν δεν την έστελναν εκεί που ήθελαν.
Οι ένδεκα αυτοί που έπαιξαν σήμερα στο Βελιγράδι δεν αποτελούν πάντα το συγκρότημα των πρωταθλητών Αγγλίας. Γιατί το παιχνίδι της Μάντσεστερ βασίζεται σ’ όλους μαζί.
Αυτό το διαπιστώσαμε πριν λίγη ώρα. Αστραπιαία ταχύτης, ομαδικότης, πάσσες ακριβείας, επινοήσεις, τεχνάσματα, δύναμις, ποδοσφαιρική ομορφιά, χωρίς τίποτα περιττό. Όλα αυτά τα βλέπει κανείς και μένει εκπληκτος, όπως μείναμε όλοι μας σήμερα στο Στάδιο «Παρτιζάν». Κι ενώ αυτή τα πραγματοποιούσε με ψυχραιμία και πεποίθηση εμείς όλοι διερωτώμεθα πως είναι δυνατόν να χάνη – έστω και σπάνια – αυτή η ομάς που έγραφε με ιλιγγιώδη ταχύτητα στο χιονισμένο γήπεδο γεωμετρικά σχήματα που ποτέ δεν είχαμε ξαναδή.
Ότι και να γράψη κανείς, ό,τι και να πη, δεν είναι δυνατόν να δώσει πλήρη εικόνα του παιχνιδιού αυτής της ομάδος – θαύμα, αυτής δεν της ομάδος που την αποτελούν μπέμπηδες ποδοσφαιρισταί αλλά πραγματικά σοφοί μέσα στο γήπεδο. Θα πρέπει να νοιώθη πολύ υπηρήφανος κάθε φίλος του φουτ-μπωλ που είδε μια τέτοια ομάδα. Έτσι νοιώσαμε κι εμείς κι οι 55 χιλιάδες Βελιγραδινοί που την χειροκροτούσαν καθώς οι παίκται της εγκατέλειπαν με τα χέρια ψηλά και χαρούμενοι το κατάλευκο Στάδιο της Γιουγκοσλαβικής πρωτευούσης. Μπροστά ο αρχηγός της Ρότζερ Μπρυρν και πιο πίσω, ένας ένας όλοι οι άλλοι.
Χιλιάδες χέρια τους χαιρετούσαν στην έξοδό τους από το τερραίν έπειτα από αυτή τη ποδοσφαιρική μαγεία που τους χάρισαν. Δεν εκέρδισαν στα νούμερα μα κέρδισαν πολύ περισσότερο, στην καρδιά.