Θεόδωρος Κουρεντζής: Ο Έλληνας που έγινε σουπεστάρ στη Ρωσία

19/03/2015
Ομάδα Σύνταξης
Life stories

Είκοσι χρόνων ο Θεόδωρος Κουρεντζής άφησε τις γειτονιές του Βύρωνα,γεννήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1972 όπου και μεγάλωσε. για να συνεχίσει τις μουσικές του σπουδές στην Αγία Πετρούπολη. Μέσα σε δέκα χρόνια το αστέρι του ανέβηκε τόσο ψηλά στο μουσικό στερέωμα της αναγεννώμενης από τις στάχτες της Ρωσίας, που έφτασε να αναγνωρίζεται ως διάδοχος των μεγάλων μαέστρων της.<img style="margin-top: 0px;" src="http://i.ytimg.com/vi/nQ94YB-dYE0/maxresdefault.jpg" alt="" width="600" height="400" />
Σήμερα, το κοινό γεμίζει ασφυκτικά τα θέατρα σε κάθε του εμφάνιση, ενώ έχει ήδη σωρεύσει πλήθος διακρίσεων – μεταξύ αυτών «Μαέστρος της Χρονιάς» το 2005 και «Καλύτερος Μαέστρος του Μουσικού Θεάτρου» και πολλές άλλες.<img style="margin-top: 11px;" src="http://i.guim.co.uk/static/w-620/h–/q-95/sys-images/Observer/Columnist/Columnists/2014/11/14/1415995561853/teodor-currentzis-012.jpg" alt="" width="600" height="360" />
Εκρηκτική προσωπικότητα, ο Ελληνας Θεόδωρος Κουρεντζής ταράζει συνεχώς τα μουσικά ύδατα στη Ρωσία, είτε με τις ρηξικέλευθες παραγωγές της Οπερας του Νοβοσιμπίρσκ,είτε με το διεθνές φεστιβάλ «Τεριτόρια», που συνδιευθύνει στη Μόσχα, είτε με τις συναυλίες μιας ορχήστρας σολιστών που δημιούργησε και διευθύνει, της Musica Aeterna – με την οποία ήρθε και εμφανίστηκε στην πατρίδα του.<img style="margin-top: 0px;" src="http://www.elartedelafuga.com/wp/wp-content/uploads/2013/10/Teodor_Currentzis.jpg" alt="" width="600" height="363" />
Τι έχει πεί όμως ο ίδιος για τον εαυτό του σε συνέντευξη που έχει παραχωρήσει στην Καθημερινή;
 Σπουδάσατε πιάνο, βιολί, τραγούδι, θεωρητικά, διεύθυνση ορχήστρας και σύνθεση. Γιατί απ' όλ' αυτά επιλέξατε μαέστρος;
- Μάλλον αυτό με επέλεξε. Ηταν κάτι που το κατάφερνα καλύτερα – από τη φύση μου. Να μπορώ να εμπνέω τους άλλους και να τους κατευθύνω προς αυτό που οραματίζομαι. Προς το σημείο που πιστεύω ότι πρέπει να οριοθετηθεί το ον της τέχνης. Τουλάχιστον αυτή είναι η ελπίδα και η ψευδαίσθηση που τρέφω. Ολοι ζούμε με την ψευδαίσθηση ότι ο έρωτας υπάρχει.<img style="margin-top: 57px;" src="http://www.crescendo.de/wp-content/uploads/2014/01/currentzis-630×280.jpg" alt="" width="600" height="267" />
 Μείνατε στη Ρωσία μετά τις σπουδές σας επειδή εκεί σας δόθηκαν ευκαιρίες;
- Βέβαια. Εδώ μ' εμπιστεύθηκαν ήδη από τα 23 μου να διευθύνω τη Φιλαρμονική του Λένινγκραντ. Ο δάσκαλός μου, ο θρυλικός Ιλία Μούσιν, μ' αγαπούσε πολύ και επειδή όλοι οι σύγχρονοι μεγάλοι μαέστροι ήταν μαθητές του (Γκεργκίεφ, Τερμικάνοφ κ.ά.), με προόριζαν για μαέστρο στο Θέατρο Μαριίνσκι της Πετρούπολης. Πώς λοιπόν να τα παρατούσα όλ' αυτά και να γύριζα στην Ελλάδα;
<img style="margin-top: 0px;" src="http://s.kathimerini.gr/resources/2015-03/kourentzis_3-thumb-large.jpg" alt="" width="600" height="375" />
 
 Τι σας έκανε, εσείς, ο εκλεκτός της Πετρούπολης και της Μόσχας, να «εξοριστείτε» στη Σιβηρία, αναλαμβάνοντας την Οπερα του Νοβοσιμπίρσκ;
- Ποια «εξορία»; Το Νοβοσιμπίρσκ είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας, μ' έναν καταπληκτικό περίγυρο μεγάλων επιστημόνων, καλλιτεχνών και πνευματικών ανθρώπων, μια δύναμη που έδινε πάντα εναλλακτικές λύσεις στη Ρωσία. Διαθέτει, δε, ένα πανέμορφο θέατρο, που είναι και το μεγαλύτερο της Ευρασίας, με 3.500 θέσεις, κι ένα πιτ ορχήστρας που χωράει 150 μουσικούς. Κοιτάξτε, όταν πέθανε ο Μούσιν, άρχισαν στην Αγία Πετρούπολη διάφορες αντιζηλίες, στις οποίες δεν είχα καμιά διάθεση να αναμειχθώ και γι' αυτό έφυγα στη Μόσχα. Είχε συζητηθεί το όνομά μου να αναλάβω το Μπολσόι, το οποίο είναι βέβαια ένα ιστορικό θέατρο, αλλά έχει κι αυτές τις λίμνες των κύκνων που δεν μπορείς να τις αποξηράνεις. Θεώρησα πολύ δελεαστική την πρόταση να αναλάβω την Οπερα του Νοβοσιμπίρσκ, γιατί εκεί μπορούσα να χτίσω από την αρχή κάτι καινούργιο. Κι αυτό είναι πολύ βασικό για μένα, που έχω μια πολύ συγκεκριμένη άποψη για την όπερα.<img style="margin-top: 28px;" src="http://www.culturenow.gr/contentfiles/mousiki/Teodor-Currentzis.jpg" alt="" width="600" height="337" />
 Ποια είναι αυτή;
- Οτι η όπερα δεν είναι «ψυχολογικό» είδος τέχνης. Είναι πιο κοντά στο ορατόριο, στην τελετουργική τέχνη παρά στην παραστατική. Κι εδώ είναι το μεγάλο πρόβλημα – γιατί αυτοί οι αισχροί τραγουδιστές κατέστρεψαν αυτή την τέχνη τον 20ό αιώνα, αφού η κάθε χοντρή πριμαντόνα ήθελε να ράψει το είδος στα μέτρα της. Κι έτσι η όπερα έγινε ένα είδος όπου πράγματα καθόλου αληθοφανή έπρεπε να στριμωχτούν στη σύμβαση του «ψυχολογισμού». Κι εκεί χάθηκε το παν.
 <img style="margin-top: 4px;" src="http://www.ellada-russia.gr/images/greek/portal/27-13-thumb-large.jpg" alt="" width="600" height="379" />
 Γιατί δημιουργήσατε την ορχήστρα Μusica Aeterna; Δεν υπήρχε ορχήστρα στην Οπερα του Νοβοσιμπίρσκ;
- Υπάρχουν μεγάλες και αξιόλογες ορχήστρες – είμαι διευθυντής σε τρεις αυτή τη στιγμή. Δημιούργησα τη Musica Aeterna, πρώτον γιατί εξειδικεύομαι στην ερμηνεία μουσικής με όργανα εποχής και δεύτερον γιατί δεν μου αρκεί μια καλή ορχήστρα, θέλω μια καλή ορχήστρα που να ασχολείται και με την εξέλιξη της μουσικής. Δεν αντέχω αυτό το πράγμα που γίνεται στη Δύση, όπου μόλις λήξει το ωράριο, οι μουσικοί παρατάνε αμέσως την πρόβα. Σαν την πόρνη που έτσι και κάτσει λίγο παραπάνω ο πελάτης, τον χτυπάει στον ποπό και του λέει «Ε, αγάπη μου, τι, θα παντρευτούμε;». Η μουσική όμως δεν είναι έτσι, η μουσική είναι σαν τον έρωτα. Θέλει αφοσίωση. Εκανα λοιπόν μια πειραματική ορχήστρα, παίρνοντας τους καλύτερους σολίστ απ' όλη τη Ρωσία. Και φτιάξαμε ένα μουσικό γκέτο. Εναν καταυλισμό, ας πούμε, όπου οι άνθρωποι που ζουν εκεί βλέπουν όλοι μαζί φιλμ του Ντράγερ, διαβάζουν Ρίλκε στα γερμανικά, μεταφράζουν Πάουλ Τσέλαν, ακούν διάφορες ηχογραφήσεις, κάνουν πρόβα χωρίς να κοιτάνε το ρολόι – μερικές φορές φτάνουμε και το δωδεκάωρο Ενα μοναστήρι. Γι' αυτό και η επαφή αυτής της ορχήστρας με τη μουσική είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Πράγμα που ελπίζω να δείτε και στις συναυλίες μας στην Αθήνα.<img style="margin-top: 0px;" src="http://www.athensweekly.gr/sites/default/files/null/musica1.jpg" alt="" width="600" height="400" />
 
 Ποιο θα λέγατε ότι είναι το κύριο χαρακτηριστικό της προσωπικής σας τέχνης;
- Η ύπνωση. Αν οι μουσικοί πρώτα δεν περάσουν σε μια κατάσταση νιρβάνας, δεν περνάει αυτό στο κοινό με τίποτα. Οι μουσικοί περνάνε σ' έναν άναρχο χώρο πνευματικό, όπου ισχύουν άλλοι κανόνες Είναι δύσκολο να εξηγήσεις αυτά τα πράγματα. Αφού κι εμείς ακούγοντας τις ηχογραφήσεις λέμε μερικές φορές «τώρα αυτό πώς βγήκε;». Είναι μια καινούργια γλώσσα.<img style="margin-top: 0px;" src="http://asset.tovima.gr/vimawebstatic//016E397FF8EAF82E60F936AE7D74BB31.jpg" alt="" width="600" height="399" />
 
 Πώς βλέπετε την προοπτική ανοίγματός σας στη Δύση;
- Κάνω αρκετά πράγματα σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία Αυτή τη στιγμή έχω συμβόλαια με τη Φιλαρμονική του Λονδίνου και για τρία χρόνια με την Οπερα της Βαστίλλης. Με κάλεσαν επίσης για εμφανίσεις σε Αμερική, Τόκιο κ.α. Η Ρωσία είναι η βάση μου όμως.
<img style="margin-top: 0px;" src="http://www.culturenow.gr/contentfiles_2014/theatro/kourentzis-euaggelatou.jpg" alt="" width="600" height="450" />
Θα λέγατε ότι είναι μίζερα τα ελληνικά μουσικά πράγματα για ένα νέο μαέστρο;
- Νομίζω πως αν ζούσα στην Ελλάδα δεν θα ήθελα καν να ασχολούμαι με τη μουσική. Κατάθλιψη παθαίνω. Ιδού τώρα η αποπομπή του Στέφανου Λαζαρίδη από τη Λυρική, αυτό το αίσχος. Είναι καταβαράθρωση αυτό που κάνουμε. Από τη μια αυτή η αντιμετώπιση από την Πολιτεία, από την άλλη ο συνδικαλισμός και όπως ασκείται. Αυτός ο ολέθριος ατομισμός. Γι' αυτούς τους ανθρώπους δεν υπάρχει καμιά έννοια «Πολιτεία» ή «κοινωνικό όφελος» έξω από το κατώφλι του σπιτιού και του γκαράζ τους.
 <img style="margin-top: 0px;" src="http://www.megaron.gr/files/PHOTOSTHIRTEENFOURTEEN/ORCHISTRES/courentzis10.jpg" alt="" width="600" height="400" />
 Τι περιθώρια προσωπικής ζωής σάς αφήνει η τόσο εντατική ενασχόληση με την τέχνη σας;
- Καθόλου. Τίποτα.<img style="margin-top: 0px;" src="http://s.enet.gr/resources/2014-02/10-2–2-thumb-large.jpg" alt="" width="600" height="400" />
 Ούτε στον έρωτα αφήνετε περιθώρια;
- Ο έρωτας έχει τις ίδιες ακριβώς αξιώσεις με τη μουσική. Δεν μπορείς να λατρεύεις δύο θεούς ταυτόχρονα. Παρ' όλα αυτά για μένα ο έρωτας είναι δημιουργική κατάσταση. Με κάνει να ακούω τη μουσική με άλλο τρόπο. Γενικότερα, σε κάνει να βλέπεις διαφορετικά τα πράγματα. Σε μεταστοιχειώνει, σε κάνει να θέλεις να γίνεις ο άλλος.
 Είστε άγαμος ή κάνω λάθος;
- Ναι, πώς να στεριώσει γυναίκα δίπλα μου! (γέλια)<img style="margin-top: 0px;" src="http://3.bp.blogspot.com/-q8KzrcbED30/TZ2H5qT4OVI/AAAAAAAAAik/7Ved6lJvWHo/s1600/kurenzis143.jpg" alt="" width="600" height="400" />
 Θέλετε οικογένεια, παιδιά;
- Θα ήθελα, ναι. Ιδίως εκεί στη Σιβηρία, όταν με χτυπάει κάτι πρωινά το χιόνι στο πρόσωπο κι εγώ τρέχω να τακτοποιήσω τα μύρια ζητήματα, εμφανίζεται ξαφνικά μπροστά μου ένα ηλιόλουστο κυριακάτικο πρωινό στον παλιό Βύρωνα, από το ραδιόφωνο ακούγεται η λειτουργία, γυναίκες στο δρόμο κρατάνε πρόσφορα πηγαίνοντας στην εκκλησία -«καλημέρα κυρία Κατίνα», «Καλημέρα κυρία Κούλα»- και μια όμορφη κοπέλα κάθεται στο κατώφλι με τα δυο μικρά της, φοράει ένα εμπριμέ φορεματάκι και με περιμένει Τα όνειρα του μέλλοντός μου παίζονται όλα στην παλιά μου γειτονιά.<img style="margin-top: 0px;" src="http://www.classica.fm/wp-content/uploads/2010/11/teodor-currentzis.jpg" alt="" width="600" height="400" />
Για ποιο λόγο «βρίσκεστε αυτό τον καιρό σε σύγχυση», όπως είπατε προ καιρού σε μια συνέντευξή σας;
- Στον έρωτα οφείλεται. Γιατί είναι εμποδισμένος. Εγώ εδώ, εκείνη στην Ελλάδα Σπουδαίο πράγμα ο έρωτας, αλλά εμένα με συνταράζει τόσο ώστε «χάνω το κέντρο μου πολεμώντας σ' αυτό τον κόσμο», που λέει και ο Εζρα Πάουντ<img style="margin-top: 0px;" src="http://www.snob.ru/i/indoc/7f/blog_entry_293545.jpg" alt="" width="600" height="434" />
 
 
ΑΣ ΑΝΑΛΥΣΟΥΜΕ ΤΩΕΑ ΛΙΓΕΣ ΛΕΞΕΙΣ
 
Όνειρα: «Από μικρός βλέπω σταθερά διάφορα όνειρα. Σε ένα από αυτά είναι σαν να βρίσκομαι σε μια μετά θάνατον πόλη, στην Αθήνα, σε μια περιοχή που ψάχνω να βρω ένα σπίτι, ακολουθώντας μια διαδρομή από το Παγκράτι μέχρι την Ακρόπολη. Τις προάλλες, μια νύχτα που ήμουν με κάτι φίλους μου στην Αθήνα, λέω, “ρε παιδιά, θα μου κάνετε παρέα να πάμε σε κείνη τη διαδρομή του ονείρου μου;“ Ε, σε κείνη την τοποθεσία, κοντά στον ναό της Εκάτης, βρήκα ένα σπίτι, για μένα το ωραιότερο σπίτι των Αθηνών. Είναι η πρώην οικία του Κωλέττη. Αυτό το σπίτι πρέπει οπωσδήποτε να το αγοράσω».
 
Φόβοι: «Είμαι αγοραφοβικός. Όταν πάω, ως θεατής, σε κονσέρτα πολύ σπάνια μπορώ να κάτσω. Με πιάνει κλειστοφοβία και τρέμουλο. Γι’ αυτό κάθομαι πάντα σε εξωτερική θέση, για να μπορώ εύκολα να φύγω».
 
Χρήματα: «Είμαι οικονομικά ανεξάρτητος. Εχω τη χαρά να μπορώ να βοηθώ τους δικούς μου ως μια μικρή ανταπόδοση για όλα όσα έχουν κάνει για μένα»
 
Ψέματα: «Ναι, λέω ψέματα. Όπως όλοι μας. Αν σας ρωτήσω, τι κάνετε, θα μου πείτε, καλά και θα μου χαμογελάσετε, αλλά το πιο πιθανό είναι να μου λέτε ψέματα. Είναι πολύ δύσκολη η επικοινωνία μέσω της αλήθειας και αλήθειες μπορείς να πεις μόνο με τους δικούς σου ανθρώπους που τους εμπιστεύεσαι απόλυτα. Το savoir vivre και η κοινωνική σύμβαση της επικοινωνίας απαιτούν να είμαστε ανάλαφροι και αρεστοί στους άλλους».
 
Ξαγρυπνώ: «Συνεχώς. Εχω μεγάλο πρόβλημα με τον ύπνο. Δεν μπορώ να κοιμηθώ με άλλον άνθρωπο μαζί. Ή μπορεί να δω ένα όνειρο και να κάνω να κοιμηθώ δύο μέρες. Εχω αλλάξει σχέσεις μου λόγω ονείρων».
 
Ερωτας: «Ο έρωτας είναι μια μεγάλη πανώλη, ένας όλεθρος. Είναι μια επιδημία την οποία επιλέγουν όλοι. Αλλοι θεραπεύονται αμέσως, άλλοι –οι περισσότεροι στην εποχή μας, έχουν εμβολιαστεί και δεν αρρωσταίνουν, και άλλοι φεύγουν από αυτή την επάρατη νόσο».
 
Ζηλεύω: «Δεν ζηλεύω. Θα ζήλευα μόνο τη βασιλεία των ουρανών»
 
 
Δείτε ένα δείγμα από τις παραστάσεις του:
 
<iframe src="http://www.youtube.com/embed/wrMNE_ZATPo" frameborder="0" width="425" height="350"></iframe>
 
<iframe src="http://www.youtube.com/embed/nQ94YB-dYE0" frameborder="0" width="425" height="350"></iframe>
 
<iframe src="http://www.youtube.com/embed/CYohHFJDGec" frameborder="0" width="425" height="350"></iframe>