Σχολική φοβία: Τα 4 σημάδια της στο παιδί

15/04/2015
Ομάδα Σύνταξης
Οικογένεια

Δευτέρα πρωί και η Ελένη, μαθήτρια της Β’ δημοτικού, αρνείται πεισματικά να πάει στο σχολείο. Κλαίει γοερά και επικαλείται πόνο στην κοιλιά. Οι γονείς της δεν αντέχουν να τη βλέπουν να κλαίει και να βασανίζεται. Ανησυχούν για το τι συμβαίνει, καθώς το τελευταίο διάστημα αρνείται συνεχώς να πάει στο σχολείο. Όταν η άρνηση του παιδιού σας για το σχολείο ξεπερνάει την αναμενόμενη απροθυμία που τα περισσότερα παιδιά εμφανίζουν σε κάποια στιγμή της σχολικής τους ζωής ή τη φυσιολογική άρνηση που μπορεί να παρουσιάσουν τις πρώτες μέρες της σχολικής χρονιάς, τότε πιθανόν μιλάμε για σχολική φοβία. Σύμφωνα με τον Herbert, με τον όρο σχολική φοβία εννοούμε την έντονη άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο λόγω του έντονου και παράλογου φόβου για κάποιες πτυχές της σχολικής ζωής.
Από την επιστημονική ομάδα του Χαμόγελου του Παιδιού 
Τα συχνότερα συμπτώματα της σχολικής φοβίας είναι:
● Συστηματική και επαναλαβανόμενη άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο
● Εμφάνιση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, όπως πόνοι στην κοιλιά, στο κεφάλι, εμετοί κτλ.
● Δυσκολίες στον ύπνο και στη διατροφή.
● Νευρικότητα και έντονη ανησυχία κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του παιδιού για το σχολείο.
Γενικότερα τα παιδιά που εμφανίζουν σχολική φοβία δείχνουν φοβισμένα και αγχωμένα για κάποιο απροσδιόριστο λόγο και αδυνατούν να ελέγξουν τα συναισθήματά τους. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται εντονότερα κατά τις πρωινές ώρες και στο προαύλιο του σχολείου, ενώ υποχωρούν τα Σαββατοκύριακα ή την περίοδο των διακοπών και των αργιών.
Η εμφάνιση της σχολικής φοβίας σχετίζεται τόσο με παράγοντες που αφορούν την οικογένεια όσο και με παράγοντες που έχουν να κάνουν με το σχολείο. Πιθανοί λόγοι που έχουν να κάνουν με το σπίτι είναι μία μεγάλη αλλαγή στην οικογενειακή ζωή του παιδιού, απουσία από το σχολείο λόγω κάποιας παρατεταμένης ασθένειας, άγχος ότι κάτι κακό θα συμβεί στους γονείς όσο εκείνο λείπει στο σχολείο και προσκόλληση σε κάποιο γονέα ή ανάγκη να τραβήξει την προσοχή του. Γενικότερα τα παιδιά που συνήθως εμφανίζουν σχολική φοβία είναι πιο εσωστρεφή, προσκολλημένα στους γονείς τους και υιοθετούν συμπεριφορές μικρότερης ηλικίας, επιπλέον μεγαλώνουν με υπερπροστατευτικούς γονείς που διακατέχονται από άγχη, φοβίες και ανασφάλειες και σε οικογένειες που δεν έχουν αναπτύξει κοινωνικότητα.
Όσον αφορά το σχολείο η σχολική άρνηση συχνά σχετίζεται με μαθησιακές δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί ή δυσκολίες σε συγκεκριμένες δραστηριότητες της σχολικής ζωής (π.χ. κάποιο άθλημα) και της κοινωνικοποίησής του. Επιπλέον ένας πολύ σημαντικός λόγος που συχνά συνδέεται με την εμφάνιση σχολικής φοβίας ή άρνησης είναι ο εκφοβισμός (bullying) που μπορεί να δέχεται ένα παιδί από τους συμμαθητές του.
Ο τρόπος που οι γονείς θα χειριστούν την άρνηση του παιδιού τους να πάει στο σχολείο παίζει πολύ ουσιαστικό ρόλο για το αν τελικά θα αντιμετωπιστεί. Είναι πολύ σημαντικό να ακούσουν το παιδί τους και να διερευνήσουν το λόγο για τον οποίο δυσκολεύεται να πάει στο σχολείο. Επιπλέον θα πρέπει να ενημερώσουν σχετικά το σχολείο και να συνεργαστούν με τον εκπαιδευτικό, ώστε να βοηθηθεί ολόπλευρα το παιδί να προσαρμοστεί και να ξεπεράσει αυτό που το αγχώνει.
Να θυμάστε ότι το να υποχωρείτε κάποιες φορές και να επιτρέπετε να μην πηγαίνει το παιδί στο σχολείο, καθώς δεν αντέχετε να το βλέπετε να ταλαιπωρείται, δεν είναι καθόλου βοηθητικό και του στέλνει το λάθος μήνυμα. Όσο και αν σας είναι δύσκολο να χειριστείτε την αναστάτωση του παιδιού σας, η θέση του είναι στο σχολείο και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να το καθοδηγήσετε. Αναλογιστείτε μήπως ασυνείδητα ενισχύετε το φόβο του παιδιού σας για το σχολείο και την απροσδιόριστη ανάγκη του να βρίσκεται στο σπίτι. Μήπως ανησυχεί για το πώς είστε εσείς όσο εκείνο είναι στο σχολείο;